Απο τις 20 Απριλίου και μετά το υπόλοιπο της επιδότησης!!

Την ερχόμενη εβδομάδα η έκδοση των οριστικών Δικαιωμάτων- Μετά τις 20 Απριλίου αρχίζουν οι πληρωμές. Πότε θα ολοκληρωθούν;

Στο παιχνίδι του κρυμμένου θησαυρού έχει υποβάλει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης τους χιλιάδες αγρότες της χώρας, που απεγνωσμένα ψάχνουν για ημερομηνίες πληρωμών, χωρίς ακόμη να είναι κάτι απολύτως ξεκάθαρο και συγκεκριμένο. Ωστόσο, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το διάστημα από Δευτέρα 3 έως Παρασκευή 8 Απριλίου, αναμένεται -επιτέλους- η ολοκλήρωση των διαδικασιών για την οριστικοποίηση των Δικαιωμάτων, γεγονός που θα επιτρέψει την έναρξη πληρωμών από τις 20 Απριλίου και μετά. Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία μέχρι τις αρχές Απριλίου πρέπει να ολοκληρωθεί η διαδικασία με την έκδοση του τίτλου των οριστικών Δικαιωμάτων Bασικής Eνίσχυσης, η οποία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να καταβληθεί το β΄ μέρος της εκκαθάρισης της Bασικής Eνίσχυσης, καθώς και η Πράσινη Ενίσχυση. Τα χρήματα που αυτή την ώρα χρωστάει το υπουργείο στον αγροτικό κόσμο της χώρας, υπολογίζονται σε περίπου 1,2 δις ευρώ (!!!), ποσό που εμφανώς λείπει από την πραγματική οικονομία στο σύνολό της. Περιττό δε να τονισθεί ότι ακόμη και αυτή η προετοιμασία για τη νέα καλλιεργητική περίοδο, έχει καταστεί πρακτικά αδύνατη…. Οι αγρότες, πάντως, που όλα τα προηγούμενα χρόνια έπαιρναν τα χρήματά τους πριν τα Χριστούγεννα, …σήμερα ελπίζουν απλά να τα πάρουν μέχρι το Πάσχα!
Πηγή>http://www.e-ea.gr/

Στο Δικαιοσύνης για υπογραφή η ΚΥΑ κάνναβης

Μπίκας Αλέξανδρος| agronews.gr

Την υπογραφή του συναρμόδιου υπουργού Δικαιοσύνης Νίκου Παρασκευόπουλου «περιμένει» η περιβόητη ΚΥΑ για την καλλιέργεια κλωστικής (βιομηχανικής κάνναβης), καθώς σύμφωνα με πληροφορίες ο αναπληρωτής υπουργός Μάρκος Μπόλαρης, την έχει υπογράψει.

• Αποστολή
• Εκτύπωση

Με την υπογραφή και του Νίκου Παρασκευόπουλου θα ξεκινήσει ένας αγώνας δρόμου από όσους ενδιαφέρονται να σπείρουν (αν και είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα προλάβουν φέτος), για δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ώστε να μπει σε ισχύ.

Υπενθυμίζεται ότι σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση, όπως έγραψαν το Agronews και η Αgrenda, η οποία δόθηκε στις αρχές Μαρτίου στη δηµοσιότητα, χωρίς µάλιστα να έχει συλλέξει τις απαραίτητες υπογραφές για να φιλοξενηθεί στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, βάζει µπροστά τις διαδικασίες παραγωγής µόνο για τη βιοµηχανική κάνναβη και δεν έχει καµιά σχέση µε τα υπόλοιπες δυσεύρετες και πανάκριβές ποικιλίες που προορίζονται για τη φαρµακευτική βιοµηχανία.

Καλαμπόκι

Στόχος είναι να γίνεται η Πρώιμη Σπορά κατά ένα, περίπου, μήνα νωρίτερα από τη συνιθισμένη για κάθε περιοχή ημερομηνία π.χ. αρχές Μαρτίου αντί για αρχές Απριλίου και όταν η θερμοκρασία του εδάφους σταθεροποιηθεί στους 7º C. 

• Η Πρώιμη Σπορά πρέπει να γίνεται σε καθαρά χωράφια, απαλλαγμένα από υπολείμματα προηγούμενων καλλιεργειών. 

• Η πυκνότητα σποράς πρέπει να είναι 1 5 - 16×75 cm με στόχο τα 6 – 7 φυτά/μέτρο και το βάθος σποράς να είναι 2 – 2,5 cm. 

• Πρέπει να γίνεται χρήση φωσφόρου (2 – 5 μονάδες) στη βασική λίπανση. 

• Να γίνεται καλή μετασπαρτική – προφυτρωτική ζιζανιοκτονία. Να τηρούνται αυστηρά οι οδηγίες χρήσης και η συνιστώμενη δοσολογία ζιζανιοκτόνων

Αφού επιλέξουμε το κατάλληλο υβρίδιο για το κατάλληλο χωράφι το επόμενο βήμα είναι να μεγιστοποιήσουμε το δυναμικό παραγωγής του υβριδίου με σπορά ακριβείας και ομοιόμορφη κατανομή των σπόρων στο χωράφι ανάλογα με το μέγεθος των σπόρων.

Β. Όλα τα μεγέθη των σπόρων που προκύπτουν από τη σποροπαραγωγή ενός υβριδίου είναι γενετικά πανομοιότυπα. Οι συνδυασμοί μεγέθους και σχήματος των σπόρων αντανακλούν την θέση τους πάνω στη ρόκα του μητρικού φυτού. Πλήθος ερευνών αποδεικνύουν ότι με δεδομένη τη γενετική ταυτότητα όλα τα μεγέθη των σπόρων ενός υβριδίου έχουν το ίδιο δυναμικό παραγωγής.

Γ. Το περιβάλλον στο οποίο εκτίθεται ο σπόρος αμέσως μετά τη σπορά καθορίζει το ποσοστό της απώλειας (σπόροι προς φυτά).

1. βάλτε 5-10% περισσότερο σπόρο από ότι η τελική επιθυμητή πυκνότητα φυτών για να αντισταθμίσετε τις φυσιολογικές απώλειες στο φύτρωμα.
2. κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες κατά την σπορά ή άσχημη κατάσταση του χωραφιού αυξήστε μέχρι και 15% την ποσότητα του σπόρου.
3. αυξήστε 5 -10% την ποσότητα του σπόρου όταν κάνετε πρώιμη σπορά, όταν βάζετε πρώιμο υβρίδιο ή όταν το καλαμπόκι θα κοπεί για ενσίρωμα.
4. συμβουλευτείτε το γεωπόνο  για την καλύτερη προετοιμασία της σποράς.

Η ρύθμιση και η συντήρηση της σπαρτικής μηχανής είναι βασική προϋπόθεση για την αποτελεσματική σπορά.

• Ελέγξτε το υδραυλικό σύστημα και τη μετάδοση της κίνησης. Βεβαιωθείτε ότι η σπαρτική μηχανή είναι ευθυγραμμισμένη (αλφαδιασμένη).
• Τα ελαστικά της σπαρτικής πρέπει να είναι επαρκώς φουσκωμένα.
• Ρυθμίστε το γραμμοχαράκτη και τα ‘'μάτια'' της μηχανής.
• Ελέγξτε και καθαρίστε τα κιβώτια των σπόρων.
• Ελέγξτε και καθαρίστε τα κιβώτια του λιπάσματος και ρυθμίστε το ρυθμό εφαρμογής του λιπάσματος (αν γίνεται εφαρμογή κατά τη σπορά).
• Ελέγξτε το ηλεκτρικό κύκλωμα και τον αέρα της σπαρτικής (χτένα).
• Οι σπορείς πρέπει να συμβουλεύονται τον πίνακα ρυθμίσεων των δίσκων της σπαρτικής . Τα σακιά της Pioneer αναφέρουν το μέγεθος και το σχήμα των σπόρων που περιέχονται στο σακί.
• Βεβαιωθείτε ότι τα γρανάζια της σπαρτικής είναι στη σωστή θέση για την επιθυμητή πυκνότητα σποράς.
• Πηγή>http://agrotikistegi.gr/

Αγγούρια: Πρώιμη η σεζόν στα Φιλιατρά, λόγω υψηλών θερμοκρασιών

Στα ίδια επίπεδα με πέρυσι διαμορφώνεται η καλλιέργεια αγγουριού στην περιοχή των Φιλιατρών, με τις υψηλές θερμοκρασίες να έχουν πρωιμήσει τη φετινή σεζόν και την παραγωγή να κορυφώνεται στα τέλη Μαρτίου. 

Πηγή>http://www.froutonea.gr/
Περισσότερα απο πέρυσι τα κνωσίτικα που φυτεύτηκαν φέτος όψιμα στην περιοχή της Ιεράπετρας.          Μ.Μ.

Η καλλιέργεια της κρητικής μπανάνας

Ιστορία της μπανανοκαλλιέργειας στην Κρήτη
Στις αρχές της δεκαετίας του '20 ένας καλόγερος από την περιοχή, ο Λουκάς, επιστρέφοντας από τους Αγίους Τόπους έφερε μαζί του λίγα φυτά μπανάνας και τα φύτεψε στη Μονή του Αγ. Αντωνίου Άρβης. Όταν τα φυτά έκαναν καρπούς κανείς δεν τους δοκίμασε παρά το ωραίο τους άρωμα, αφού τίποτα δεν ήξεραν για αυτούς. Κάποιοι όμως φύτεψαν μερικά φυτά στις αυλές και στα χωράφια τους ως διακοσμητικά. Λίγα χρόνια αργότερα ένας γιατρός που βρέθηκε στην περιοχή και γνώριζε το φρούτο, όχι μόνο το δοκίμασε μπροστά στους έκπληκτους κατοίκους, αλλά αγόρασε και ένα μπανανοστάφυλο. Στις αρχές της δεκαετίας του '30 οι πρώτες καλλιέργειες ήταν γεγονός στην περιοχή. Οι μπανάνες, μέσα σε τσουβάλια με άχυρο ή κομμένο χαρτί, μεταφέρονταν με ζώα στη Βιάννο, από εκεί με φορτηγά στο Ηράκλειο και στη συνέχεια με πλοίο στην Αθήνα. Οι Κρητικοί εξακολουθούσαν να μην τις δοκιμάζουν.
Δέκα χρόνια αργότερα αρχίζει η καλλιέργεια της μπανάνας και στα Μάλια, στα βόρεια παράλια του Ηρακλείου. Την εποχή εκείνη η τιμή της εκτοξεύεται στις 25 δρχ. η οκά το χειμώνα και το καλοκαίρι πέφτει στις 5 δρχ. Την ίδια εποχή η τιμή του λαδιού δεν ξεπερνούσε τις 7 δρχ./οκά. Στις αρχές της δεκαετίας του '50 οι κάτοικοι της Κρήτης «ανακαλύπτουν» την μπανάνα ως φρούτο και αρχίζει η διάθεση του προϊόντος και στις αγορές του νησιού. Η ζήτηση μεγάλη, δεν καλύπτεται από την παραγωγή. Στο τέλος της δεκαετίας του '50, αρχίζει η εισαγωγή μπανάνας κατά τη διάρκεια του χειμώνα από τις αφρικανικές χώρες και τη Νότια Αμερική.
Οι καλλιέργειες της μπανάνας επεκτείνονται στην Ιεράπετρα, στην Παχιά Άμμο και στη Σητεία του Ν. Λασιθίου στα μέσα της δεκαετίας του 70, όπου καλλιεργούνται σε θερμοκήπια. Λίγα χρόνια αργότερα υπάρχουν 5.000 στρέμματα θερμοκηπιακής μπανάνας και 2.500 στρέμματα υπαίθριας με παραγωγή 30.000 τόνους ετησίως. Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται ως χρυσή εποχή της μπανανοκαλλιέργειας. Η τιμή πώλησης φτάνει τις 500 και 600 δρχ. το κιλό και η ζήτηση είναι μεγάλη. Οι ανάγκες σε επίπεδο χώρας αγγίζουν τους 100.000 τόνους ετησίως. Το 1989 επιτρέπεται και πάλι η εισαγωγή της μπανάνας, που είχε απαγορευτεί μετά από τις διαμαρτυρίες των μπα-νανοπαραγωγών το 1981. Έμποροι και καταναλωτές στρέφονται τότε στην εισαγόμενη μπανάνα. Η ντόπια μπανάνα βρίσκεται στα αζήτητα και η πλειοψηφία των μπανανοπαραγωγών αναγκάζεται να αλλάξει καλλιέργεια. Οι λίγες ποσότητες που παράγονται πλέον διακινούνται κατά βάση στις αγορές της Κρήτης.
Το 1990 ιδρύθηκε ο Αγροτικός Συν/σμός Κοινής Πώλησης Μπανάνας από τους παραγωγούς της Κρήτης, με έδρα την Αρβη και τη συμμετοχή των μπανανοπαραγωγών της Ηλείας, μοναδικού νομού της χώρας που καλλιεργούσε μπανάνες εκτός Κρήτης.

Παραγωγή της κρητικής μπανάνας σήμερα
«Σήμερα», μας είπε ο πρόεδρος του Συν/σμού και της Ομάδας παραγωγών πλέον, κ. Χρήστος Μάλλιος, «καλλιεργούνται στην Αρβη 185 στρέμματα υπό κάλυψη και 102 υπαίθρια, στα Μάλια 149 στρέμματα υπό κάλυψη, στη Σητεία 50 και στο Ρέθυμνο 16, υπό κάλυψη επίσης. Τα μέλη της Ομάδας μας ανέρχονται σε 160, εκ των οποίων 113 είναι στην Αρβη, 38 στα Μάλια, 6 στη Σητεία και 3 στο Ρέθυμνο. Υπάρχουν, να προσθέσω, και κάποιοι ελάχιστοι παραγωγοί, που διακινούν τα προϊόντα τους εκτός Ομάδας. Η παραγωγή ξεπερνά τους 1.700 τόνους το χρόνο». Υπάρχουν προοπτικές για την καλλιέργεια και κάθε χρόνο στην Αρβη φυτεύονται περίπου 100 νέα στρέμματα. Η απόδοση ενός στρέμματος μπανάνας ανέρχεται στους τέσσερις τόνους περίπου όταν είναι υπαίθρια και επτά περίπου όταν καλλιεργείται στο θερμοκήπιο. Το μπανανοστάφυλο μπορεί να φτάσει και τα 70 κιλά. Συνήθως όμως φτάνει τα 25 κιλά στην υπαίθρια καλλιέργεια και τα 35 στη θερμοκηπιακή.
Όπως τονίζει ο κ. Μάλλιος, οι μπανανοπαραγωγοί έδωσαν πολλούς αγώνες για να δοθεί η επιδότηση της παραγωγής από την Ε.Ε. λόγω απώλειας εισοδήματος από την εισαγωγή μπανάνας. Η ενίσχυση αυτή δόθηκε το '93, οι παραγωγοί όμως την πήραν το '99. «Ο έλεγχος όσον αφορά την ποιότητα και την ποσότητα είναι συστηματικός και αυστηρός, ώστε να μη δημιουργηθεί κανένα πρόβλημα στην επιδότηση», δηλώνει ο πρόεδρος και προσθέτει: «Τα δύο τελευταία χρόνια έχουμε δώσει βάρος στη βιολογική καλλιέργεια της μπανάνας. Ήδη σαράντα στρέμματα είναι πιστοποιημένα και κάποια άλλα βρίσκονται στη διαδικασία πιστοποίησης. Υπάρχουν βέβαια κάποια προβλήματα οργανωτικά όσον αφορά τη διάθεση της βιολογικής μπανάνας, τα οποία προσπαθούμε να ξεπεράσουμε». Όσον αφορά τις ποικιλίες που καλλιεργούνται στην Αρβη, έχει επικρατήσει η «ποικιλία Άρβης», η οποία είναι παγκοσμίως γνωστή ανάμεσα στις 100 που υπάρχουν. Παράλληλα, η Ομάδα Παραγωγών συνεργάζεται με το Παν/μιο Κρήτης και πειραματίζεται σε βελτιωμένο πολλαπλασιαστικό υλικό.

Πλεονεκτήματα
Η κρητική μπανάνα αποδεδειγμένα έχει πολλά πλεονεκτήματα έναντι της εισαγόμενης. Δεν προσβάλλεται από ασθένειες και δεν επιβαρύνεται με φυτοφάρμακα. Οι δύο βασικές ασθένειες, υποστηρίζουν οι παραγωγοί, τετράνυχος και νηματώδης, καταπολεμούνται με υδρονέφωση και πυκνή διαδοχική φύτευση. Ακόμη, το χρονικό διάστημα από την ημερομηνία κοπής μέχρι την εμφάνιση του προϊόντος στις αγορές δεν ξεπερνά τις οκτώ μέρες, σε αντίθεση με τις εισαγόμενες, που το διάστημα αυτό προσδιορίζεται στους τρεις μήνες.
«Η μπανάνα της Κρήτης είναι φρέσκια. Όσοι γνωρίζουν την αναζητούν στις λαϊκές της Αθήνας. Η αγορά της Κρήτης σαφώς προτιμά την ντόπια μπανάνα», προσθέτει ο κ. Χρ. Μάλλιος. Τέλος, να σημειώσουμε ότι εδώ και δύο χρόνια στην Αρβη έχει καθιερωθεί η «Γιορτή Μπανάνας», που γίνεται τον Αύγουστο. Η γιορτή, που διαρκεί τρεις μέρες, περιλαμβάνει ενημερωτικές, πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις. Προσελκύει δε χιλιάδες επισκέπτες, οι οποίοι έχουν την ευκαιρία να γευτούν τις μυρωδάτες μπανάνες της Άρβης.

Άρβη, Ηράκλειο Κρήτης
Κατηφορίζοντας από τα Αμιρά του δήμου Βιάννου του νομού Ηρακλείου προς το νότο βλέπεις το Λιβυκό πέλαγος να χρυσίζει στο φως του δειλινού. Αφού έχεις διασχίσει δέκα χιλιόμετρα περίπου, διακρίνεις τα πρώτα θερμοκήπια και τις υπαίθριες καλλιέργειες της μπανάνας. Τρία χιλιόμετρα μετά φτάνεις στην Αρβη, μαγευτική και εξωτική να βρέχεται στο πέλαγος. Πράσινο το χρώμα της, σμίγει αρμονικά με το γαλάζιο της θάλασσας, και κίτρινη η μυρωδιά από τις μπανάνες που έχει ποτίσει τον αέρα της.

...και μία συνταγή που συνηθίζεται στην Αρβη
Παίρνουμε πράσινες μπανάνες και τις κόβουμε φέτες σαν το κολοκυθάκι. Τις αλευρώνουμε και τις τηγανίζουμε σε καυτό ελαιόλαδο. Είναι έτσι ένας ωραίος μεζές για τη ρακή.

Oι νάνοι

Γιατί οι νάνοι όταν μπαίνει η άνοιξη ξεκαρδίζονται στα γέλια ;

Μεγαλώνει το χορτάρι και τους γαργαλάει τα αρ***ια .

Σύστημα συγκαλλιέργειας καλαμποκιού με φασόλι

 

 του Δημήτρη Αναγνωστόπουλου

Σύστημα συγκαλλιέργειας καλαμποκιού με φασόλι

Δημήτρης Β. Αναγνωστόπουλος, Γεωπόνος Παν. Θεσσαλίας, dvanagnosto@yahoo.gr

1. Εισαγωγή

Ένας αποτελεσματικός τρόπος εκμετάλλευσης του αγρού είναι η συγκαλλιέργεια για την επίτευξη υψηλότερων εισοδημάτων αλλά και για την εξασφάλιση μικρότερου ρίσκου από ενδεχόμενο ζημίας μιας καλλιέργειας.  Ένα δοκιμασμένο σύστημα είναι του φασολιού με το καλαμπόκι, από την μία το καλαμπόκι χρησιμοποιείται ως ένας τρόπος υποστήριξης ενώ το φασόλι ως ένας φορέας αζωτούχας λίπανσης για το καλαμπόκι. Η σκίαση που προσφέρουν και τα δύο είναι αποτελεσματική απέναντι στα ζιζάνια ενώ και τα δύο αποτελούν ένα ανθεκτικότερο σύστημα απέναντι σε εχθρούς και ασθένειες.

Οι δύο κύριοι τρόποι συγκαλλιέργειας καλαμποκιού με φασόλι είναι (Παπακώστα- Τασοπούλου, 2005) :

• Σε χωριστές γραμμές, με δύο γραμμές φασόλια και μια καλαμπόκι ή τρεις γραμμές φασόλια με δύο καλαμπόκι. Σε κάθε περίπτωση γίνεται χρήση από νάνες και ημιαναρριχώμενες ποικιλίες φασολιού.
• Ανάμεικτη τοποθέτηση σπόρων πάνω στην γραμμή με χρήση αναρριχώμενων ποικιλιών.

 

Εικόνα 1: Παράδειγμα συγκαλλιέργειας φασολιού ανάμεσα σε σειρές καλαμποκιού (www.kiboko.in)

Στην συνέχεια θα επισημανθούν τα πιθανά πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα γενικά της συγκαλλιέργειας και έπειτα θα προχωρήσουμε σε περιπτώσεις συγκαλλιέργειας φασολιού και καλαμποκιού που επέφεραν θετικά αποτελέσματα.

2. Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα Συγκαλλιέργειας

Πλεονεκτήματα

1. Εξασφάλιση υψηλότερων εισοδημάτων από μονοκαλλιέργεια
2. Μεγαλύτερη ασφάλεια εκμετάλλευσης από ενδεχόμενη αποτυχία μιας καλλιέργειας.
3. Διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους και μείωση της διάβρωσης.
4. Καλύτερη αξιοποίηση των πόρων και χρήση ανανεώσιμων πηγών (π.χ. αξιοποίηση αζώτου μέσω ψυχανθών).
5. Πιο σταθερό οικοσύστημα διότι υπάρχει μεγαλύτερη βιοποικιλότητα άρα και οικολογική δράση και αλληλεπίδραση.

Μειονεκτήματα

1. Λόγω ανταγωνισμού μπορεί να υπάρχει μείωση αποδόσεων.
2. Απαιτεί διαφορετικές- ιδιαίτερες καλλιεργητικές τεχνικές.
3. Διαφορετική διαχείριση και εισροή πόρων από κάθε φυτό που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη.
4. Δύσκολη συγκομιδή.

 

Εικόνα 2: Πολλαπλή συγκαλλιέργεια με καλαμπόκι, φασόλι και ανανά (D. Ruef,2004)

3. Μελέτες και Προτάσεις πάνω στην συγκαλλιέργεια Φασολιού με Καλαμπόκι

Για μια επιτυχημένη συγκαλλιέργεια φασολιού με καλαμπόκι (σύμφωνα με μερικές έρευνες)  πρέπει να επιτευχθούν τα εξής (Carlson, 2008) : τα δύο φυτά να σπαρθούν ταυτόχρονα, οι σειρές του καλαμποκιού να απέχουν 75cm και στα 15cm ανάμεσα τους να παρεμβάλλονται φασόλια ενώ τέλος πρέπει να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά στα πρώτα στάδια ανάπτυξης τα ζιζάνια στον αγρό.

Οι Armstrong et al. (2005) έκαναν μια μελέτη όπου σύγκριναν τα ποιοτικά και αποδοτικά χαρακτηριστικά  του αραβόσιτου στην περίπτωση της συγκαλλιέργειας έναντι της μονοκαλλιέργειας. Η αναλογία ήταν 8 φυτά καλαμποκιού/m²  έναντι 8 φυτά φασολιού/ m² και   5 φυτά καλαμποκιού /m²  έναντι 8 φυτά φασολιού/ m².  Η σπορά καλαμποκιού έγινε αρχές Μαΐου ενώ δύο εβδομάδες αργότερα ακολούθησε το φασόλι στα 15 cm απόσταση της γραμμής του αραβοσίτου. Η ξηρή ουσία καλαμποκιού ήταν περισσότερη στην περίπτωση της συγκαλλιέργειας σε σχέση με την περίπτωση της μονοκαλλιέργειας ( 2,2 ton/στρέμμα έναντι 2,15 ton/ στρέμμα). Παρόλα  αυτά όσον αφορά  ολόκληρη την απόδοση του καλαμποκιού το σύστημα συγκαλλιέργειας υστερούσε 111 κιλά/στρέμμα έναντι του συστήματος μονοκαλλιέργειας. Ωστόσο, σε όλα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά το καλαμπόκι συγκαλλιεργειας υπερτερούσε σε σχέση με την μονοκαλλιέργεια.  Στο σημείο αυτό να τονίζουμε ότι το φασόλι συγκαλλιέργειας ήταν με το είδος Dolichus lablab ( δολιχος).

Εικόνα 3: Συγκαλιέργεια καλαμποκιού με φασόλι με σπορά στην ίδια γραμμή (http://gardendoctor.wordpress.com/).

Όμοια, οι Bryan and Materu (2008) και απέδειξαν ότι η συγκαλλιέργεια μπορεί να προσφέρει ποιοτικά χαρακτηριστικά ως  15% περισσότερα έναντι της μονοκαλλιέργειας. Στην περίπτωση αυτή όμως ως ιδανικό όσπριο ορίζεται το μαυρομάτικο φασόλι. Περισσότερη ξηρή ουσία και ποιοτική σύσταση αραβοσίτου  της συγκαλλιέργειας έναντι της μονοκαλλιέργειας δείχνει και η έρευνα των Geren et al. (2008). Ωστόσο,  στην περίπτωση αυτή για να έχουμε και υψηλή απόδοση φασολιού προτείνεται η συγκαλλιέργεια να πραγματοποιείται με αναρριχώμενες ποικιλίες πάνω στις σειρές καλαμποκιού.

Η συνεργασία καλαμποκιού, φασολιού και κολοκυθοειδών δημιουργούν ένα σύστημα με αλληλοπαθητικές δράσεις εναντίον των ζιζανίων, λειτουργικό όσον αφορά την θρέψη των φυτών αλλά και ανθεκτικό όσον αφορά εχθρούς και ασθένειες. Ακόμη, κρίνεται και ως αποδοτικότατο.  Τα πλεονεκτήματα του συστήματος αυτού συγκεντρώνονται σε 4 άξονες: την χρήση ανανεώσιμων πηγών, την εξοικονόμηση πόρων, την οικολογική συνεργασία και την αύξηση της βιοποικιλότητας. Πιο συγκεκριμένα, έχουμε ανανεώσιμες πηγές καθώς από την δράση του φασολιού ως ψυχανθούς επωφελείται με άζωτο και το καλαμπόκι. Όσον αφορά την εξοικονόμηση πόρων εννοούμε ότι μέσω των ριζικών συστημάτων δεν θα έχουμε απώλειες νερού και διάβρωση. Τα κολοκυθοειδή αναφέρονται ως ενδιαίτημα για ωφέλιμους οργανισμούς για να επιτυγχάνουμε οικολογική συνεργασία. Τέλος, λειτουργώντας το σύστημα με πολυμερή οικολογική δράση έχουμε ένα σταθερό σύστημα με αυξημένη βιοποικιλότητα (www.agroecology.org).

Εικόνα 4: Παράδειγμα εφαρμογής τριπλής συγκαλιέργειας με φασόλι καλαμπόκι και κολοκυθοειδή (http://www.the-gardeners-calendar.co.uk).

Μια άλλη έρευνα αναφέρει ότι μέσα από την τριπλή συγκαλλιέργεια καλαμποκιού, φασολιού και κολοκυθοειδών το πρώτο φυτό ενδέχεται να εμφανίσει μεγαλύτερες αποδόσεις από περιπτώσεις μονοκαλλιέργειας. Αντίθετα, τα φασόλια και τα κολοκυθοειδή υστερούν σε αποδόσεις από τις αντίστοιχες συνθήκες μονοκαλλιέργειας. Έτσι , αν έχουμε σαν κύριο προϊόν παραγωγής και εμπορίας το καλαμπόκι αξίζει το σύστημα συγκαλλιέργειας (Sullivan, 2009).

Εικόνα 5: Αναρρίχηση φασολιού στο καλαμπόκι (http://www.garden.org).

Οι Dahmardeh et al. (2009) μελέτησαν την επίδραση της αναλογίας καλαμποκιού με φασολιού στις αποδόσεις τους σε συστήματα συγκαλλιέργειας αλλά και μονοκαλλιέργειας. Οι αναλογίες που καλαμποκιού προς το φασόλι ήταν οι εξής: 100:100, 100:50, 75:25, 25:75, 50:50, 0:100 και 100:0. Η υψηλότερη απόδοση σε καρπό για τον αραβόσιτο σημειώθηκε στην αναλογία 75:25 (καλαμπόκι: φασόλι) ενώ για το φασόλι στην αναλογία 50:100 ( καλαμπόκι: φασόλι).  Έτσι, προκύπτει και εδώ πλεονέκτημα στην απόδοση αρκεί να χρησιμοποιηθούν οι απαραίτητες αναλογίες ανάλογα με το κύριο φυτικό προϊόν εμπορίας που θέλουμε.  Παρόμοια, οι Graham και Ranalli (1997) κατέληξαν ότι καλύτερες αποδόσεις προσφέρει η πυκνότητα 9 φυτών φασολιών/ m² σε συνδιασμό με 4 φυτά καλαμποκιού/ m².

Οι Tsubo et al. (2005) υποστηρίζουν μέσα από έρευνα που πραγματοποίησαν ότι σε ημιάγονες περιοχές με ανομοιόμορφες βροχοπτώσεις στην διάρκεια του έτους η συγκαλλιέργεια καλαμποκιού με φασολιού συμφέρει έναντι της μονοκαλλιέργεια τους. Κλειδί για την επιτυχία του συστήματος αποτελεί η εποχή φύτευσης επειδή καλό θα ήταν να συμβαδίζει με εποχή βροχοπτώσεων για να επιτευχθεί η απαραίτητη άρδευση. Αντίστοιχα πειράματα έγιναν και σε άγονες περιοχές της Αφρικής με περιορισμένη άρδευση και παρατηρήθηκε ότι η συγκαλλιέργεια δίνει καλύτερα αποτελέσματα από την μονοκαλλιέργεια. Αν μάλιστα στις περιοχές αυτές γίνει χρήση των καιρικών προγνώσεων ή επιλογή κατάλληλων ποικιλιών μπορεί να γίνει καλύτερη οργάνωση του συστήματος με υψηλότερες ακόμα αποδόσεις (Walker et al., 2004).     

Σύμφωνα με έρευνα των Obhiambo και Ariga (2001) το σύστημα καλλιέργειας φασόλι-καλαμπόκι μπορεί να είναι αποτελεσματικό και για την αντιμετώπιση ζιζανίων καθώς ενθαρρυντικά αποτελέσματα έδειξαν πειράματα απέναντι στο ζιζάνιο Striga sp. Ακόμη, και σε αυτή την περίπτωση οι αποδόσεις ήταν υψηλότερες από τις αντίστοιχες μονοκαλλιέργειας.

Η συγκαλλιέργεια μπορεί να είναι και μια λύση  απέναντι στην διάβρωση σύμφωνα με τον Kariaga (2001)  για περιοχές που κινδυνεύουν να γίνουν ως και άγονες καθώς μια πιθανή συγκαλλιέργεια με ψυχανθή κάνουν ένα ισχυρό σύμπλεγμα ριζών.

Πηγή>http://science.agrigate.gr/

Τεχνική καλλιέργειας Βίκου

• 

Τεχνική καλλιέργειας Βίκου (Vicia sativa) | του Δημήτρη Αναγνωστόπουλου

Βίκος (Vicia sativa)

Αναγνωστόπουλος Δημήτριος, Γεωπόνος Παν. Θεσσαλίας, dvanagnosto@yahoo.gr

1.ΕΔΑΦΟΣ

Ο βίκος είναι φυτό  που προτιμά εδάφη που στραγγίζουν καλά, μέσης γονιμότητας με pH 6.0-7.0 (Παπακώστα-Τασοπουλου, 2005). Το φυτό δεν αντιδρά θετικά σε υψηλής γονιμότητας εδάφη αν προορισμός μας είναι η παραγωγή καρπού ενώ το αντίθετο συμβαίνει αν επιζητάμε απόδοση σε βιομάζα (Αυγουλάς και άλλοι, 2001).

Για παράδειγμα, ένα έδαφος υψηλής περιεκτικότητας σε χούμο παρουσιάζει μικρότερες αποδόσεις απ’ ότι σε κοκκινόχωμα (αργιλώδες έδαφος) (Assefaand  Ledin, 2001).  Επιπλέον, η καλλιέργεια είναι ιδιαίτερα αποδοτική σε φωσφορούχα και σε ασβεστούχα εδάφη. Κύριος ανασταλτικός παράγοντας όσον αφορά το έδαφος για το φυτό αποτελούν τα κακώς στραγγισμένα εδάφη (Βλαχοστέρχιος, 2012). Συγκεκριμένα, οι Hoveland and Donnelly (1966) σε πείραμα που πραγματοποίησαν παρατήρησαν ότι όσο περισσότερο χρονικό διάστημα το έδαφος είναι σε κατάσταση υδατικού κορεσμού τόσο χαμηλότερες παραγωγές παρουσιάζονται. Νεότερη έρευνα αναφέρει ότι πιθανή αλατότητα πάνω από 5 dS/m έχει ως αποτέλεσμα να μειωθούν οι αποδόσεις του βίκου (Akhtarand  Hussain, 2009). Από την άλλη είναι το φυτό με την μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στην οξύτητα από τα ψυχανθή (Αυγουλάς και άλλοι, 2001). Συμπερασματικά ωστόσο μπορεί να προσαρμοστεί  και να αναπτυχθεί σε ποικιλία εδαφών (Hilty, 2012 και Terekhina 2009).

Η εντατική εκμηχάνιση και η έντονη βιομηχανοποίηση έχουν ως αποτέλεσμα την συνεχή ρύπανση των εδαφών. Έτσι, θα ήταν ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε τη συμπεριφορά και τις απαιτήσεις του βίκου σε εδάφη με ρύπανση που στις μέρες αποτελούν όλο και πιο σύνηθες φαινόμενο.

Χαρακτηριστικά, έχουν γίνει έρευνες για την αξιοποίηση εδαφών ρυπασμένων με βενζόλιο με καλλιέργεια βίκου. Με την προσθήκη χώματος υψηλής περιεκτικότητας σε ιλύ ή την προσθήκη οργανικών λιπασμάτων (κομπόστ ή κοπριά) είναι εφικτή η καλλιέργεια του βίκου με  ικανοποιητικές αποδόσεις ξηρής βιομάζας ακόμα και σε  εδάφη με ρύπανση (Fernández-Luqueñ et al., 2011). Παρόμοια έρευνα έκαναν και οι AdamandDuncan (2003) και παρατήρησαν ότι σε εδάφη  με ρύπανση από πετρελαιοδή ο βίκος όχι μόνο κατάφερε να δημιουργήσει μεγαλύτερα φυμάτια αλλά και σε βάθος χρόνου να μειώσει την ρύπανση  των εδαφών. Παρόμοια δράση  φιλτραρίσματος του ψευδαργύρου σε ρυπασμένα εδάφη παρουσιάζει ο βίκος σύμφωνα με τους  Masuetal. (2007).  Σε έδαφος με ρύπανση από  sulfosulfuron (εντομοκτόνο που χρησιμοποιούταν στο σιτάρι) δεν έδειξε διαφορές σε αποδόσεις (J Prados et al. (2002). Προσοχή θέλει ωστόσο στην επιλογή του εδάφους με ρύπανση από υδράργυρο γιατί σύμφωνα με την νομοθεσία της Ε.Ε. τα βρώσιμα μέρη του βίκου (όπως και κάθε ζωοτροφής) δεν πρέπει να ξεπερνάνε συγκέντρωση Hg 0,01 mg/ kg. Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνα των Siera et al. (2007) ο βίκος είναι εκλεκτικός στην προσρόφηση Hg με τον περισσότερο να συγκεντρώνεται στην ρίζα και όχι στα υπέργεια τμήματα του φυτού με συγκεντρώσεις πάντοτε κάτω του ορίου.

Έτσι, η καλλιέργεια του βίκου όχι μόνο είναι ευπροσάρμοστη εδαφικά αλλά μπορεί να προσφέρει αξιοποίηση   εδαφών με ρύπανση από βαρέα μέταλλα με σπουδαίο περιβαλλοντικό όφελος.

2.ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ

Ο βίκος είναι το ψυχανθές που από πλευρά κλιματολογικών παραμέτρων είναι το πιο ευπροσάρμοστο και αποδοτικό. Είναι φυτό  δροσερών περιοχών  με απαιτήσεις θερμοκρασιών στην βλάστηση 2-6 ^οC(άλλες αναφορές κάνουν λόγο και ως 15^οC) με αντοχή νεαρών φυτών ως -5^οC. Η ανάπτυξη των  φυτών είναι ιδανική σε θερμοκρασίες 18-20^οCενώ η αντοχή των ώριμων φυτών είναι ως -10 ^οC (αναστολή ανάπτυξης) και στους -17 ^οC έχουμε πλήρη καταστροφή. Γενικότερα το άθροισμα θερμομονάδων  ως την άνθηση υπολογίζεται περί τους 600 με 900^οCενώ ως την ωρίμανση του σπόρου 1200-1900^οC (Αυγουλάς και άλλοι, 2001 and Terekhina , 2009).

Γενικότερα ωστόσο η αντοχή στο ψύχος μεταβάλλεται ανάλογα με την ποικιλία, την διάρκεια ψύχους, την υγρασία του εδάφους καθώς και το στάδιο ανάπτυξης του φυτού (Παπακώστα-Τασοπουλου, 2005 και Βλαχοστέργιος, 2007). Άρα στην χώρα μας κυρίως προτιμάται η φθινοπωρινή σπορά (15 Οκτωβρίου- 15 Νοεμβρίου) ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις στην Βόρεια Ελλάδα η ανοιξιάτικη.

Η ιδανική θερμοκρασία για δράση των φυματίων του βίκου είναι 35 ^οCενώ σε θερμοκρασία 2-10 ^οC η διεργασία είναι πολύ αργή (Dartand  Day, 1971).

Η θερμοκρασία ακόμη επηρεάζει και την τελική ποιότητα των προϊόντων με την συγκέντρωση πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (PUFA) (συστατικά ποιότητας). Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σε θερμοκρασία 18^οCέχουμε τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις (Maoetal., 2012). Σε ψυχρές περιοχές με μέση θερμοκρασία περίπου 9^οCη καλλιέργεια του βίκου είναι πιο αποδοτική και πιο ποιοτική άρα συμφέρουσα από αντίστοιχη καλλιέργεια τριφυλλιού για την παραγωγή ξηρής βιομάζας (VonBoberfeldetal., 2005). Τέλος, οι  Teasdaleetal. (2004) υπολόγισαν ότι η βιομάζα του φυτού αυξάνεται 41 g/ m2 κάθε 100 θερμομονάδες (βάση μονάδας με θερμοκρασίες άνω των 4 ^οC). 

3. ΥΓΡΑΣΙΑ

Ο βίκος είναι φυτό ιδιαίτερα απαιτητικό σε νερό (περίπου με 400 mm) Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα πρώτα στάδια ανάπτυξης αλλά και στο γέμισμα των σπόρων (Παπακώστα-Τασοπουλου, 2005). Συγκεκριμένα, στο διάστημα γεμίσματος του σπόρου (Μάιο με Ιούνιο) ο βίκος χρειάζεται 175-200 mm(Terekhina , 2009). Μάλιστα,  οPapastylianos (1995) μελέτησε την άρδευση του βίκου σε εύρος από 200 mm ως 500 mm και βρήκε μια γραμμική σχέση απόδοσης με άρδευση με συντελεστή συσχέτισης 0,61 (Εικόνα 1). 

Εικόνα 1: Γραμμική συσχέτιση υγρασίας εδάφους και παραγωγής σε βιομάζα (Papastylianos, 1995).

Ωστόσο σε μικρότερα εύρη από 170-300mm ίσως δεν ισχύει η γραμμική σχέση καθώς σύμφωνα με τους Siddiqueetal. (2001) η αποδοτικότητα της χρήσης νερού σε απόδοση βιομάζας δεν αυξάνει με την αύξηση του νερού, χαρακτηριστικά τη μεγαλύτερη αποδοτικότητα την παρουσίασε δόση στα 178 nm. Ωστόσο, στο συγκεκριμένο πείραμα οι περιοχές μελέτης των ετήσιων βροχοπτώσεων διέφεραν και έτσι μπορεί στην τελική απόδοση να αλληλεπιδρούν και οι παράγοντες θερμοκρασία και έδαφος περιοχής. Γενικότερα, όταν έχουμε ξηροθερμικές συνθήκες προτιμώνται ποικιλίες που ανθίζουν νωρίς και δένουν του καρπούς τους πριν την επίδραση έντονων θερμικών φαινομένων  (Παπακώστα-Τασοπουλου, 2005andSiddiqueetal., 2001). Όσον αφορά τους τοπικούς πληθυσμούς ριζόβιων βακτηρίων η εδαφική υγρασία ίσως δεν σχετίζεται. Σε έρευνα των  Woomeretal. (1988) που μελέτησαν εύρη ετήσιας βροχόπτωσης από 322 mm ως 1875 mm σε 14 διαφορετικές περιοχές (άρα και διαφορετικές θερμοκρασίες και εδαφικές ιδιότητες) παρατήρησαν ότι οι πληθυσμοί των βακτηρίων ποικίλαν και δεν ακολουθούν κάποια συσχέτιση με την υγρασία.

Στην χώρα μας ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος των βροχών συγκεντρώνεται τον χειμώνα και έτσι είναι αναγκαία η σωστή διαχείριση του νερού στην περίπτωση του βίκου. Πρώτον πρέπει να προσδιοριστεί η απόλυτη αξιοποίηση του νερού από το φυτό σε κάθε στάδιο για να γνωρίζουμε τα πιθανά αποθέματα σε νερό στο έδαφος, δεύτερον  η παροχή του νερού πρέπει να είναι μικρή γιατί έτσι η απορρόφηση του νερού είναι μεγαλύτερη από τις απώλειες λόγω εξάτμισης, τρίτον η επιλογή κατάλληλων ποικιλιών που αξιοποιούν περισσότερο διαθέσιμο νερό. Πρακτικά για  την διατήρηση της υγρασίας είναι απαραίτητος ο έλεγχος των ζιζανίων και η εφαρμογή κατεργασιών και υπολειμμάτων που θα μειώνουν την εξάτμιση και θα παρατείνουν την διατήρηση της υγρασίας του εδάφους ( Cooperetal., 1987). Οι σωστές εφαρμογές κατεργασίας εξοικονομούν 25-40% νερό στο έδαφος ενώ με κατάλληλη διαχείριση θρεπτικών έχουμε 15 με 25% εξοικονόμηση ( Hatfieldetal., 2001). Επιπλέον, έχουν δημιουργηθεί ποικιλίες που αντιδρούν διαφορετικά στην επίδραση της υγρασίας του εδάφους. Χαρακτηριστικά, σε μελέτη 16 ποικιλιών υπό την εφαρμογή ίδιου ύψους βροχής (381 mmκαι 341 mm) παρουσιάστηκε μεγάλο εύρος αποδόσεων από 2680 kg/ha ως 7533 kg/ha σε απόδοση ξηρής βιομάζας ενώ 424 kg/ha ως 1287 kg/ ha σε καρπό. ( Lloverasetal.,  2004).

4. ΜΗΚΟΣ ΗΜΕΡΑΣ

O βίκος είναι φυτό μεγάλης φωτοπεριόδου και για να παράγει ικανοποιητική απόδοση σε σπόρο χρειάζεται 16-18 ώρες ημερήσιες δόσεις φωτισμού. Συγκεκριμένα ένας συνδυασμός θερμοκρασίας 26,9 ^οC με 14,5 ώρες ημέρας συμβάλει την ωρίμανση στις 24,7 ημέρες (από την άνθηση) ενώ ένας συνδυασμός 17,8^οC με 12,5 ώρες ημέρας καθυστερεί την ωρίμανση στις 52,7 ημέρες ( Keatingeetal. 1998).  Τέλος όσον αφορά την οριακή τιμή για πλήρης άνθηση του φυτού είναι 13,2 ώρες ημέρας ( Iannuccietal., 2008).

5. ΣΠΟΡΑ

Όπως προαναφέρθηκε για την Ελλάδα η προτιμότερη σπορά είναι η  φθινοπωρινή (15 Οκτωμβρίου-15 Νοεμβρίου) για τις περισσότερες περιοχές ανάλογα την περίοδο έλευσης των χειμερινών παγετών. Ωστόσο, είναι και μέρη που χαρακτηρίζονται από ισχυρούς χειμερινούς παγετούς και έτσι είναι προτιμότερη η ανοιξιάτικη σπορά (μέσα Φεβρουαρίου-τέλος Μαρτίου)(Παπακώστα-Τασοπούλου, 2005).

Η σπορά στον βίκο γίνεται είτε με προσαρμοσμένη ρύθμιση της σπαρτική σιτηρών είτε υπάρχει η δυνατότητα να γίνει και στα πεταχτά αλλά με μεγαλύτερες δοσολογίες σπόρου και με επιπλέον πέρασμα  με δισκοσβάρνα για κάλυψη του σπόρου. Τώρα όσον αφορά την δοσολογία του σπόρου υπάρχει αρκετά μεγάλη σύγχυση τόσο από πλευρά βιβλιογραφίας όσο και από του τι συμβαίνει στην πράξη από πλευρά παραγωγού. Οι διαφορές που διαμορφώνονται είναι κυρίως επειδή ποικίλει το βάρος των χιλίων σπόρων από ποικιλία σε ποικιλία αλλά και από την κατεύθυνση παραγωγής (χόρτο ή σπόρο). Ενδεικτικά αναφέρεται όσον αφορά το βάρος χιλίων σπόρων ότι κυμαίνεται από 16.000 ως 20.000 σπόροι ανά κιλό (Frame, undated). Γενικότερα οι υψηλές δοσολογίες σπόρου ευνοούν περισσότερο την ανάπτυξη της βιομάζα παρά του σπόρου (MartinielloandCiolia,  1995). Ωστόσο, στην δοσολογία του σπόρου παίζει ρόλο και το ετήσιο ύψος βροχόπτωσης. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι με ένα ετήσιο ύψος βροχής που φτάνει τα 500 mm βρέθηκε ότι η ιδανική δοσολογία για παραγωγή ικανοποιητικού σπόρου είναι 17,5 kg/ στρέμμα (300 σπόροι/ m²) ενώ για παραγωγή βιομάζας 20,1 kg/στρέμμα (200 σπόροι/ m²) (AydogduandAcikgoz, 1994). Αντίθετα σε μια περιοχή με ύψος βροχής ως και 730 mm ικανοποιητικές αποδόσεις σπόρου και ξηρής βιομάζας παίρνουμε ακόμα και με 12 kg/στρέμμα (Yavuzetal.,2011). Έτσι παρόλο που η ελληνική βιβλιογραφία κάνει λόγο για ποσότητες 18 kg/στρ. για παραγωγή σανού και 16 kg/ στρ. για παραγωγή σπόρου (Ηλιάδης, 2004) εμείς θα αναφέρουμε ότι αυτές οι τιμές μπορεί να ανταποκρίνονται στα όρια αλλά πάντα η δοσολογία πρέπει να κρίνεται από τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής, το έδαφος, το βάρος του σπόρου αλλά και την φυτρωτική ικανότητα της ποικιλίας.

Όσον αφορά τις αποστάσεις σποράς αναφέρεται ότι σε πείραμα σύγκρισης αποστάσεων 17,5 cm και 35 cm μεταξύ των γραμμών, τα 17,5 cmπαρουσίασαν υψηλότερες αποδόσεις μη συμαντικές βέβαια (Yavuzetal., 2011 andAlbaryaketal., 2011 andMunzuretal., 1995). Για τις Ελληνικές συνθήκες προτείνονται αποστάσεις 20-25 cm. Το βάθος σποράς είναι 3-5 cm(Αυγουλάς και άλλοι, 2001).

Τέλος να αναφέρουμε ότι σε περίπτωση που θέλουμε να διατηρήσουμε σπόρους από την παραγωγή μας για σπορά την επόμενη καλλιεργητική περίοδο χρειάζονται διεργασία για να διακοπεί ο λήθαργος τους. Η απλή ξήρανση στον αέρα αυξάνει την βλαστικότητα τους ως 62%, ενώ μεταχειρίσεις όπως αποξήρανση στον αέρα και συντήρηση στους 5 ^οCαποδίδει σε αύξηση της βλαστικότητα ως και 99% σε σχέση με φρέσκους σπόρους που είναι σε διεργασία λήθαργου 100% (Samarahetal., 2006). 

6. ΛΙΠΑΝΣΗ

Ο βίκος δεν απαιτεί αζωτούχο λίπανση καθώς αζωτοδεσμεύει ικανοποιητικά ενώ αναφέρεται ότι στην χώρα μας δεν συνίσταται ούτε καλιούχος λίπανση παρά μόνο αν έχουμε πολύ φτωχά εδάφη (5 μονάδες) ( Παπακώστα-Τασοπουλου, 2005 και Αυγουλάς και άλλοι, 2001). Ωστόσο, το φυτό φαίνεται να αντιδρά θετικά στην προσθήκη P παρουσιάζοντας υψηλότερες αποδόσεις (Turkand  Tuwaha,2001 και GanadeandBrown, 1997).  Παρόλο αυτά, οιPapastylianouand  Danso (1991) αναφέρουν ότι συγκεκριμένη δοσολογία αζωτούχας λίπανσης  1,5 με 2 kg/ στρέμμα μπορεί να ανεβάσει κατακόρυφα  τους ρυθμούς αζωτοδέσμευσης ενώ σε μεγαλύτερες δοσολογίες όπως 6 και 10 kg ενδέχεται να παρατηρηθούν χαμηλές διεργασίες αζωτοδέσμευσης.  Ακόμη, οι   Gurmanietal. (2006)αναφέρουν ότι ένας συνδιασμός αζωτούχας λίπανσης 1,5 kg/ στρέμμα και φωσφορούχας 4 kg/ στρέμμα μπορεί να επιφέρει ιδιαίτερα ικανοποιητικές αποδόσεις ξηρής βιομάζας και σπόρου.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η έρευνα  του  Yolcu (2011) που συγκρίνοντας οργανικά και μη λιπάσματα παρατήρησε ότι ο συμβατικός τρόπος εφαρμογής φωσφορούχας λίπανσης υπολείπεται σε απόδοση ξηρής βιομάζας σε σχέση με οργανικούς και άλλους τρόπους θρέψης. Ενδεικτικά εφαρμογές με ζεόλιθο, υγρή κοπριά και λεοναρδίτη μπορούν να παρουσιάσουν ιδιαίτερα υψηλές αποδόσεις (Πίνακας 1).

Πίνακας 1: Σύγκριση οργανικών και μη λιπασμάτων στην απόδοση ξηρή βιομάζας βίκου (H. Yolcu, 2011)

Εφαρμογή	Απόδοση σε ξηρή βιομάζα (kg/ha)
	2007 (ΕΤΟΣ)	2008 (ΕΤΟΣ)
Υγρή Κοπριά (10000L/ha)	1141	1829
Λεοναρδίτης (250 kg/ha)	1148	1821
Λεοναρδίτης (500kg/ha)	1209	1527
Λεοναρδίτης (750kg/ha)	817	1203
Ζεόλιθος (250 kg/ha)	1172	1451
Ζεόλιθος (500kg/ha)	766	1855
Ζεόλιθος (750kg/ha)	886	1164
Στερεή Κοπριά (10t/ha)	1244	942
Στερεή Κοπριά (20t/ha)	1603	1238
Στερεή Κοπριά (30t/ha)	1445	1094
Φωσφόρο ( 80-100 kg/ ha)	1246	952

Αντίστοιχη έρευνα έκανα οι Sidirasetal. (1999) και διαπίστωσαν ότι περισσότερη δράση των φυματίων πραγματοποιείται όταν έχουμε προσθήκη οργανικής ουσίας στο έδαφος παρά ανόργανο λίπασμα (Εικόνα 2)

 

Εικόνα 2: Πορεία πληθυσμού φυματίων ανάλογα την λίπανση σε τρεις διαφορετικές κατεργασίες (NP, συμβατική λίπανση, Manure,οργανική ουσία, Control, Μάρτυρας) (Sidiras et al., 1999).

Συμπερασματικά, για να πραγματοποιηθεί ορθολογική λίπανση στην καλλιέργεια πρέπει να γίνονται εδαφολογικές αναλύσεις για να δούμε τα αποθέματα σε θρεπτικά στοιχεία εδάφους ενώ οφείλουμε να γνωρίζουμε και τις απώλειες θρεπτικών λόγω έκπλυσης και συγκομιδής μέσω αναλύσεων. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι για τον φώσφορο ότι διατηρεί τα αποθέματα εδάφους καθώς δεν παρουσιάζει μεγάλες απώλειες λόγω έκπλυσης  σε περίπτωση που εφαρμόζεται λίπανση κάθε καλλιεργητική περίοδο άρα έτσι πρέπει ανάλογα να ρυθμίζουμε την δοσολογία (ανάλογα με τις απώλειες μέσω παραγωγής) (Holsheretal., 1997). Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους Caballeroetal (1996a)  την στιγμή που ο βίκος παρουσιάζει την υψηλότερη απόδοση σε ξηρή βιομάζα έχει μια περιεκτικότητα σε P 2,3 g/ kg ξηρής ουσίας άρα απομακρύνονται από το χωράφι 1,4 kgP/ στρ. (για απόδοση 606 kg/στρ.) Αν σκοπός μας είναι η παραγωγή σπόρου αντίστοιχα στο μέγιστο σημείο απόδοσης απομακρύνονται ποσότητες P περίπου 3,9 g/ kg ξηρής ουσίας άρα περίπου 0,9 kgP/ στρ. (για απόδοση 243 kg/ στρ.) στην περίπτωση των Caballeroetal (1996a). Έτσι στην προκειμένη περίπτωση αν δεν γνωρίζαμε καν τα αποθέματα στο έδαφος θα προσθέταμε την επόμενη χρονιά μόλις 1,4 και 0,9 kgP/ στρέμμα.

Πίνακας 2: Διακύμανση απόδοσης χορτομάζας ανάλογα το γέμισμα του σπόρου και περιεκτικότητα σε P στην ξηρά ουσία (Caballeroetal., 1996a)..

Γέμισμα σπόρου (gr/kg)	Απόδοση Χορτομάζας(kg/στρ.)	Περιεκτικότητα σε P (gr/ kg ξηρής ουσίας)
Πλήρης άνθηση	326	3,4
250-300	520	2,8
450-550	606	2,3
>800	477	3,1

Πίνακας 3: Διακύμανση απόδοσης σπόρου ανάλογα το γέμισμα του σπόρου και περιεκτικότητα σε P στον σπόρο (Caballeroetal., 1996a)..

Γέμισμα σπόρου (gr/kg)	Απόδοση σπόρου (kg/στρ.)	Περιεκτικότητα σε P(gr/kg σπόρου)
Πλήρης άνθηση	–	–
250-300	95	5,2
450-550	243	3,9
>800	208	4,8

7. ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ

Παραγωγή  χόρτου

Στην περίπτωση της συγκομιδής χόρτου πρέπει να γνωρίζουμε ότι το υψηλότερης ποιότητας σανό τον έχουμε κατά την διάρκεια της άνοιξης όταν τα φυτά είναι σε πλήρη άνθηση(Cabaleroetal., 1996b). Όσο προχωράει το διάστημα ωρίμανσης τόσο μειώνεται η περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη. Ωστόσο νεότερη έρευνα των Alzuetaetal. (2012) βρήκε ένα μικρό κλάσμα της πρωτεΐνης που αυξάνεται καθώς ωριμάζει τα φυτό αλλά αποτελείται από στοιχεία που αφομοιώνονται με πολύ αργό ρυθμό και έτσι είναι δύσπεπτα για τα ζώα. Αν αντίθετα χρειαζόμαστε υψηλή απόδοση σε βιομάζα παρατείνουμε το διάστημα συγκομιδής. Καθώς περνάει ο καιρός αυξάνεται ως ένα σημείο η απόδοση σε βιομάζα. Οι Cabaleroetal. (1996b)συσχέτισαν αυτό το σημείο σε σχέση με το γέμισμα των σπόρων (g/ kg) και αντιστοιχεί σε 450 με 550 g/ kg ενώ ημερολογιακά αντιστοιχεί σε 30 περίπου ημέρες από την άνθηση (Πίνακας 4). Σε αντίστοιχη έρευνα συσχέτισης γεμίσματος σπόρου και απόδοσης σε βιομάζα βρέθηκε ότι στο 28% του γεμίσματος του σπόρου παρουσιάζονται καλύτερες αποδόσεις (604 kg/ στρ.) από ότι στο 38% (Reboleetal., 2004).

 Φαινοτυπικά και πρακτικά  σύμφωνα με τον Ποδηματά (1984) όταν οι περισσότεροι λοβοί έχουν αποκτήσει τα 2/3 του φυσικού μεγέθους τους τότε έχουμε την ιδανικότερη σχέση απόδοσης και ποιότητας σανού.  Αυτό στις Ελληνικές συνθήκες αντιστοιχεί στις πρώτες 15 ημέρες του Μαΐου. Ωστόσο, η συγκομιδή πρέπει να ακολουθείται και από διάστημα που δεν έχουμε βροχές για να γίνει η αποξήρανση του χόρτου.

Πίνακας 4: Διακύμανση απόδοσης χαρτομάζας και πρωτεΐνης ανάλογα το γέμισμα του σπόρου και ημερολογιακά σε σχέση με την στιγμή πλήρους άνθησης (Caballeroetal., 1996b).

Γέμισμα σπόρου (gr/kg)	Χρονικό διάστημα	Απόδοση Χορτομάζας(kg/στρ.)	Πρωτεΐνη(%)
Πλήρης άνθηση	0	326	25,2
250-300	17 ημέρες	520	18,9
450-550	30 ημέρες	606	17,4
>800	>40 ημέρες	477	16,9

Παραγωγή σπόρου

Η ωρίμανση των λοβών του βίκου γίνεται από κάτω προς τα πάνω. Δεν προτείνεται να περιμένουμε να ωριμάσουν ως τα επάνω σημεία οι σπόροι διότι διαφορετικά ίσως έχουμε τίναγμα στους κατώτερους άρα απώλειες. Χαρακτηριστικό ωρίμανσης και συγκομιδής είναι η αχυρένια εμφάνιση του λοβού ( Παπακώστα- Τατσοπούλου, 2005). Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Uzun(2011) όταν οι λοβοί έχουν κίτρινο χρωματισμό έχουν το υψηλότερο υγρό βάρος σπόρου ενώ όταν είναι καφέ το υψηλότερο ξηρό βάρος σπόρου. Αντίστοιχη συσχέτιση όπως και για την βιομάζα έτσι και για την παραγωγή σπόρου έχουν κάνει οι Cabaleroetal. (1996b) με την απόδοση σε σπόρο σε σχέση με το γέμισμα τους με το ιδανικότερο  να είναι 45-55% γέμισμα ενώ ημερολογιακά αντιστοιχεί σε 30 ημέρες από την σπορά (Πίνακας 5). Σε εκείνη την φάση το φυτό θα μας δώσει τις μέγιστες αποδόσεις αλλά θα παρουσιάζει και σχετικά χαμηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη άρα θα είναι και χαμηλότερης ποιότητας.

Πίνακας 5: Διακύμανση απόδοσης σπόρου και πρωτεΐνης ανάλογα το γέμισμα του σπόρου και ημερολογιακά σε σχέση με την στιγμή πλήρους άνθησης (Caballeroetal., 1996b).

Γέμισμα σπόρου (gr/kg)	Χρονικό διάστημα	Απόδοση σπόρου (kg/στρ.)	Πρωτεΐνη(%)
Πλήρης άνθηση	0	–	–
250-300	17 ημέρες	95	33
450-550	30 ημέρες	243	27
>800	>40 ημέρες	208	29

Τρόπος Συγκομιδής

Αν ο προορισμός του βίκου είναι η παραγωγή σπόρου τότε πραγματοποιείται με κοινές θεριζοαλωνιστικές μηχανές αφού ρυθμιστούν τα  μαχαίρια (βικομάχαιρο) και τοποθετηθούν τα κατάλληλα κόσκινα στην μηχανή (KEΣΠΥ, undated). Άλλη μια μέθοδος είναι να κόβεται το φυτό με χορτοκοπτική μηχανή, έπειτα να αφήνεται στο έδαφος να ξεραθεί και τέλος να αλωνίζεται. Ωστόσο αυτή η μέθοδος έχει απώλειες λόγω της παραμονής του φυτού στο έδαφος (Αυγουλάς και άλλοι, 2001)      Αν θέλουμε την παραγωγή βιομάζας, κόβουμε με χορτοκοπτικό την καλλιέργεια, την αφήνουμε κατά γραμμές στο έδαφος ως να ξεραθεί και έπειτα με χορτοδετικό την κάνουμε δέματα (μπάλες). Ακόμη, αν επιθυμούμε ενσίρωμα τότε η βιομάζα κόβεται σε μικρότερα κομμάτια με ειδικό μηχάνημα και μεταφέρεται απευθείας στην μονάδα ενσίρωσης. Αν όμως οι συνθήκες υγρασίας είναι υψηλές τότε αφήνουμε και σ’ αυτή την περίπτωση την βιομάζα να χάσει  μέρος της υγρασίας της και έπειτα μεταφέρεται στον χώρο επεξεργασίας (Παπακώστα- Τατσοπούλου, 2005). Στο σημείο αυτό να πούμε ότι υπάρχουν μηχανήματα που ονομάζονται σιλοκοπτικά και έχουν την δυνατότητα να κόβουν σε μικρά κομμάτια (2-25 cm) το χόρτο (Γέμτος και άλλοι, 2001) και μπορούν χρησιμοποιηθούν πριν περάσει στην διαδικασία ενσίρωσης η βιομάζα.

8.ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ

             

Αποδόσεις Βιομάζας Βίκου

Παρόλο που στην Ελληνική βιβλιογραφία αναφέρονται αποδόσεις 500 kg/ στρ. που με την επιλογή σωστής ποικιλίας μπορεί να φτάσει ως και τα 1000 kg/ στρ. (Ποδηματάς 1984), η μέση στρεμματική απόδοση της χώρας είναι μόλις 382 kg/ στρ. σύμφωνα με την ΕΣΥΕ (2006)και 357 για το διάστημα 2001-2005 (Υπ.Α.Α.Τ, 2007).

Αντίστοιχα, σε αξιολόγηση 16 ποικιλιών σε μεσογειακές συνθήκες εκτιμήθηκε μια δυναμική 547 kg/ στρ, με εύρος αποδόσεων από 308 kg/ στρ. ως 753 kg/ στρ. ( Lloveras, 2004).

Αποδόσεις σε σπόρο

Σε πειράματα αποδόσεων στην Ελλάδα ο Ποδηματάς (1984) αναφέρει μια δυναμική σε απόδοση σπόρου 150-220 kg/ στρ..Στην πράξη στην Ελλάδα σύμφωνα με στοιχεία του ΕΣΥΕ (2006) στην χώρα η στρεμματική απόδοση είναι 188 κιλά. Εντύπωση ωστόσο προκαλεί το γεγονός ότι η πηγή του Υπ.Α.ΑΤ. (2007) αναφέρει ότι υπήρχε παραγωγή ιδιαίτερα υψηλή 247 kg/ στρ. για το διάστημα 2001-2005. Το νούμερο αυτό είναι αρκετά ουτοπικό μάλλον καθώς η δυναμική των ποικιλιών που κυκλοφορούν στην αγορά της χώρας κυμαίνονται από 130 ως 250 kg/ στρ. (Βλαχοστέργιος  2012 και Ηλιάδης, 2007).

Αντίστοιχα, ο Lloveras (2004) σε αξιολόγηση 16 ποικιλιών στην Μεσόγειο βρήκε δυναμική μόλις 90 kg/ στρ με εύρος από 52 ως 128 kg/ στρ. ενώ ο Terekhina  (2009) αναφέρει αποδόσεις από 110 ως 280 kg/στρ.

Πηγή>http://science.agrigate.gr/