ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2014

Καλλιέργεια-παραγωγή πατάτας



Στη χώρα μας όλες σχεδόν τις εποχές αλλού θα φυτεύουν και αλλού θα συγκομίζουν πατάτα από τη νότια Κρήτη μέχρι το Αμύνταιο και το Νευροκόπι στο βορρά. Η φύτευση αρχίζει το Δεκέμβριο στη νότια Κρήτη και τελειώνει το Απρίλιο στο Νευροκόπι.

Η κύρια καλλιέργεια πατάτας είναι η λεγόμενη ανοιξιάτικη. Η σπορά της αρχίζει από τη νότια Κρήτη την τρέχουσα περίοδο, δηλαδή Δεκέμβριο μήνα. Συνεχίζεται στη βόρεια Κρήτη, Πελοπόννησο και Θήβα τον Ιανουάριο, στην κεντρική Ελλάδα Φεβρουάριο, Τρίπολη, Αμύνταιο και γενικά Μακεδονία Θράκη το Μάρτιο και τέλος Απρίλιο με αρχές Μαΐου στη Νάξο και το Νευροκόπι. Από τη στιγμή της φύτευσης, η πατάτα χρειάζεται 90 έως 120 ημέρες για τη συγκομιδή ανάλογα την πρωιμότητα της ποικιλίας και τις καιρικές συνθήκες. Έτσι η συγκομιδή της ανοιξιάτικης πατάτας αρχίζει τον Απρίλιο στη νότια Κρήτη και τελειώνει τον Αύγουστο στο Νευροκόπι, όπου παράγεται εξαιρετικής ποιότητας πατάτα. Η πατάτα ευδοκιμεί σε ελαφρά και βαθιά εδάφη με άφθονη οργανική ουσία και με pH 5 έως 6,5. Στα παραπάνω εδάφη είναι όχι μόνο παραγωγική αλλά και πολύ νόστιμη.

Οι καλλιεργητές πατάτας πρέπει να αποφεύγουν τα χωράφια όπου παρουσιάστηκαν στην πατάτα προσβολές από νηματώδεις ή από το βακτήριο καραντίνας. Στα χωράφια αυτά καλλιεργούμε σιτηρά ή ψυχανθή τουλάχιστον επί μία τριετία. Η προετοιμασία των χωραφιών γίνεται επιμελημένη. Όλα τα υπολείμματα της παλαιάς φυτείας πατάτας, ή της όποιας προηγούμενης καλλιέργειας, απομακρύνονται. Καταπολεμούμε τα ζιζάνια, καθώς και τα αυτοφυή φυτά πατάτας από ξεχασμένους παλαιούς κονδύλους.

Φυτοθρεπτική διαχείριση

Η λίπανση στην πατάτα συμβάλλει στην ανάπτυξη των φυτών και την ποιοτική και ποσοτική βελτίωση των αποδόσεων της, καθώς και στη διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους. Για να επιτευχθούν όμως οι παραπάνω στόχοι, χρειάζεται η λίπανση να γίνεται με το κατάλληλο για το έδαφος λίπασμα, να ελέγχονται οι ποσότητες που προστίθενται κάθε φορά στο έδαφος. Για τη μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων στις συστηματικές καλλιέργειες μεγάλων εκτάσεων πατάτας είναι απαραίτητος ο σχεδιασμός φυτοθρεπτικής διαχείρισης, κατόπιν εργαστηριακών αναλύσεων, από ειδικό στη θρέψη των φυτών που θα λάβει υπόψη του και άλλες παραμέτρους.

Η καλλιέργεια της πατάτας έχει σημαντικές λιπαντικές απαιτήσεις επειδή το ριζικό της σύστημα είναι περιορισμένο και σε μικρή σχετικά χρονική περίοδο παράγει μεγάλες ποσότητες κονδύλων. Σε εδάφη όξινα (με pH μέχρι 5,5), όπου η πατάτα ευδοκιμεί πολύ καλά, χρειάζεται προσθήκη μαγνησίου. Όμως σε περισσότερο όξινο περιβάλλον μπορεί να εκδηλωθεί τοξικότητα μαγνησίου και γι’ αυτό χρειάζεται ασβέστωση.

Οι μέσες απαιτήσεις λίπανσης για απόδοση 4 τόνων κονδύλων πατάτας υπολογίζονται ως εξής: (κιλά στοιχείων ανά στρέμμα), Άζωτο (Ν) 16-24, Φωσφόρος (Ρ2Ο5) 12-16, Κάλιο (Κ2Ο) 4-6 και Μαγνήσιο (MgO) 4-6. Στη βασική λίπανση δίδονται το περισσότερο άζωτο ο φωσφόρος, το κάλιο και το μαγνήσιο. Η συμπληρωματική αζωτούχα λίπανση χορηγείται τμηματικά.

Η φθινοπωρινή πατάτα καλλιεργείται μόνο στη βόρεια Κρήτη, νότια και δυτική Πελοπόννησο και Θήβα. Σπέρνεται τον Αύγουστο και συγκομίζεται από τέλη Νοεμβρίου και όλο το Δεκέμβριο, ανάλογα την πρωιμότητα της ποικιλίας και τις καιρικές συνθήκες.

Με πιστοποιημένο σπόρο

Η εγκατάσταση καλλιέργειας πατάτας πρέπει να γίνει με πιστοποιημένο πατατόσπορο από καταστήματα γεωργικών εφοδίων που έχουν άδεια εμπορίας πολλαπλασιαστικού υλικού από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Χρησιμοποιούμε για φύτευση τους κονδύλους ολόκληρους. Εάν χρειάζεται να τους τεμαχίσουμε τότε απολυμαίνουμε (μετά από κάθε κοπή) το μαχαίρι σε μπλε οινόπνευμα ή σε υδατικό διάλυμα φορμόλης 5%. Τα φύτρα των κονδύλων πρέπει να είναι κοντόχοντρα και γερά, μήκους περίπου 1,5 εκ. Πριν τη φύτευση εμβαπτίζουμε τους κονδύλους και τα μέρη των κονδύλων για φύτευση σε υδατικό διάλυμα κατάλληλου μυκητοκτόνου για να προλάβουμε προσβολές παθογόνων που προκαλούν σήψεις του υπόγειου μέρους του φυτού της πατάτας. Το έδαφος πρέπει να είναι στο ρόγο του. Το βάθος φύτευσης είναι 15 εκ. περίπου.

Σε θερμοκρασίες κατάλληλες

Η φύτευση των κονδύλων της πατάτας γίνεται όταν το έδαφος έχει θερμοκρασία πάνω από 5ο C. Φυτεύουμε προβλαστημένους πατατόσπορους. Τα φύτρα του πατατόσπορου αναπτύσσονται στους 5ο με 10ο C θερμοκρασία. Στη συνέχεια η άριστη θερμοκρασία για την ανάπτυξη των φυτών της πατάτας είναι 21ο - 22ο C. Χαμηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της βλάστησης καθυστερούν την ανάπτυξη, ενώ συγχρόνως ευνοούν την ανάπτυξη βακτηριολογικών και μυκητολογικών ασθενειών. Η φυτεία της πατάτας δεν αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω του -1ο C. Σε μέτριες θερμοκρασίες και υψηλή υγρασία αέρα, η φυτεία πατάτας απαιτεί βροχοπτώσεις περίπου 400 χιλιοστών. Σε περίπτωση ξηρασίας και υψηλών θερμοκρασιών χρειάζεται πότισμα, ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια ανάπτυξης των φυτών μέχρι την έναρξη σχηματισμού των κονδύλων.

Για το σχηματισμό των κονδύλων κατάλληλες θερμοκρασίες είναι 16ο - 18ο C. Όταν αρχίζει ο σχηματισμός των κονδύλων, θερμοκρασίες πάνω από 21ο C μειώνουν τις αποδόσεις.

Συνθήκες κατά τη φύτευση

Για να εξασφαλίσουµε γρήγορη και κανονική ανάπτυξη του φυτού, πρέπει ο σπόρος να τοποθετείται σε ευνοϊκό περιβάλ­λον. Tο έδαφος πρέπει να είναι σχετικά ψιλοχωµατισµένο, να έχει κανονική υγρασία και να µην έχει µεγάλους σβόλους. Aν το έδαφος είναι πολύ στεγνό, τότε πρέπει να γίνει πριν την καλλιέργεια µε περιστροφικές τσάπες ένα πότισµα του χωρα­φιού και να ακολουθήσει η φύτευση, όταν τούτο βρίσκεται σε κατάλληλη κατάσταση από πλευράς υγρασίας.

Με την άρδευση εφαρµόζεται τόση ποσότητα νερού, ανάλογα µε τον τύπο του εδάφους, το ποσοστό της εδαφικής υγρασίας που έχει εκείνη τη στιγµή κτλ., έτσι ώστε κατά την καλλιέρ­γεια µε περιστροφικές τσάπες να µη φαίνεται στην επιφάνεια ξηρό έδαφος.

Σαν κανόνας, µπορεί να λεχθεί πως ξέβαθο φύτεµα (14-18 εκατ.) προτιµάται κυρίως σε βαριά εδάφη, ενώ στα ελαφρά ο πατατόσπορος φυτεύεται κάπως βαθύτερα (π.χ. 15-20 εκατ.). Eπίσης, ποικιλίες που κονδυλοποιούν ψηλά, όπως π.χ. Mαρφόνα, ή παράγουν µακριούς κονδύλους, όπως Tιµά­τε, Σπούντα, πρέπει να φυτεύονται πιο βαθιά π.χ. 18­20 εκ. Γενικά συστήνεται ένα βάθος φυτέµατος µεταξύ 14 και 20 εκ. ανάλογα µε την ποικιλία.

Η καλύτερη πρακτική φυτέµατος που θα δηµιουργούσε άρι­στες συνθήκες εδαφικής υγρασίας και οξυγόνου στο ριζό­στρωµα και στο «φυτό» (πατατόσπορο) µε µικρό ποσοστό σκάρτων πατατών (πράσινων κτλ.), είναι η φύτευση του «φυ­τού» ξέβαθα (π.χ. 12-15 εκατ.) και η διενέργεια συµπληρωµα­τικού παραχώµατος λίγο πριν την εµφάνιση των φυτών στην επιφάνεια του εδάφους (φύτρωµα).

Aποστάσεις και πυκνότητα φύτευσης

H εκλογή της πιο κατάλληλης απόστασης στο φύτεµα της πα­τάτας συµβάλλει όχι µόνο στην αύξηση της ποσότητας, αλλά και στη βελτίωση της ποιότητας της παραγωγής. H απόσταση µεταξύ των γραµµών συνήθως είναι 70-75 cm., ενώ πάνω στην γραμμή ανάλογα με την ποικιλία 30-40 cm.

Η ποσότητα του πατατόσπορου που θα χρειαστεί εξαρτάται από το μέγεθος αυτού. αν είναι μεγέθους 28-35 χρειάζεται περίπου 100 Kgr/στρ, αν είναι 35-55 χρειάζεται από 220-250 Kgr/στρ.

Στις περιπτώσεις παραγωγής σαλατοπατατών µε ώριµη επι­δερµίδα (babies salad potatoes with set skin) η ποσότητα πατα­τόσπορου κατά στρέμμα είναι 300 κιλά περίπου (διπλή γραµµή Ζικ-Ζακ ή µονή γραµµή µε πυκνή φύτευση).

Παράχωµα

Tο παράχωµα πρέπει να γίνεται µε µεγάλη προσοχή ώστε να µαζεύεται αρκετό χώµα για να προστατευτούν οι κόνδυλοι από το πρασίνισµα και τις ψηλές θερµοκρασίες, καθώς και από τη λίτα.

Όπου η φύτευση είναι ξέβαθη, κατά το παράχωµα πρέπει να µαζεύεται περισσότερο χώµα (ψηλότερα αναχώµατα). H επο­χή που γίνεται το παράχωµα εξαρτάται από τη θερµοκρασία και την υγρασία του εδάφους, αλλά πρέπει επίσης να λαµβά­νεται υπόψη και η µέθοδος καταπολέµησης των ζιζανίων.

Aν χρησιµοποιούνται ζιζανιοκτόνα εδάφους (προφυτρωτικά ζι­ζανιοκτόνα), το παράχωµα πρέπει να γίνεται κατά τη φύτευση ήαµέσως µετά από αυτή.Aνόµως τα ζιζάνια καταστρέφονται µε µηχανικά µέσα ή µε ζιζανιοκτόνα επαφής ή στις περιπτώ­σεις παραγωγής σαλατοπατατών µε ώριµη επιδερµίδα, το πα­ράχωµα µπορεί να γίνει σε κάπως µεταγενέστερο στάδιο.

Eκµηχάνιση της πατατοκαλλιέργειας

Όπου η πατατοκαλλιέργεια καλύπτει µεγάλη έκταση, οι διά­φορες καλλιεργητικές εργασίες επιβάλλεται να γίνονται µε µηχανικά µέσα. Kατά τα τελευταία χρόνια έχουν εισαχθεί και δοκιµαστεί διάφοροι τύποι πατατοσπορέων. Kαλά αποτελέ­σµατα έδωσε ο αυτόµατος τύπος που εφαρµόζεται σε ελκυ­στήρα. O τύπος αυτός φυτεύει 2 γραµµές ταυτόχρονα σε κα­νονικές αποστάσεις των 15-30 εκατοστών επί των γραµµών και σε γραµµές που απέχουν 75 εκατοστά (νέου τύπου φυτευτήρες) µεταξύ τους.

Tο λίπασµα τοποθετείται αυτόµατα σε συνεχείς λωρίδες, αρι­στερά και δεξιά του πατατόσπορου. Mε αυτό τον τρόπο ο πα­τατόσπορος δεν έρχεται σε επαφή µε το λίπασµα και έτσι απο­φεύγονται πιθανά εγκαύµατα. H κάλυψη του σπόρου και του λιπάσµατος επιτυγχάνεται µε τη βοήθεια των δίσκων που σχη­µατίζουν αυλακιές. Mε τον τρόπο αυτό µπορούν να φυτευτούν περί τα 30 στρέμματα την ηµέρα.

Πριν τη βλάστηση του πατατόσπορου, αν υπάρχουν αγριόχορ­τα, µπορεί να χρησιµοποιηθεί η κατάλληλη σκαλιστική φρέζα που ταυτόχρονα σκαλίζει, παραχώνει και αυλακώνει. Η πρα­κτική αυτή συστήνεται στις περιπτώσεις ποικιλιών που παρά­γουν µεγάλους κονδύλους π.χ. Σπούντα, Λιζέτα, Μοντιάλ, Κά­ρα κ.ά. Στις περιπτώσεις των φυτειών που προορίζονται για παραγωγή µικρών σαλατοπατατών εφαρµόζεται αµέσως µετά το κάψιµο του φυλλώµατος.

Λόγω έλλειψης εργατικών χεριών, υπάρχει ανάγκη για χρησι­µοποίηση εκριζωτήρων που αυτοµατοποιούν πιο πολύ τη συ­γκοµιδή των πατατών. Όµως, παράλληλα, είναι πολύ σηµαντι­κό να διατηρηθεί η ποιότητα των πατατών µας από τα κτυπή­µατα (µώλωπες, σχισίµατα κτλ.). Γι' αυτό το λόγο χρειάζεται παραπέρα έρευνα και δοκιµή νεότερων βελτιωµένων εκριζωτι­κών µηχανών.

easdrama.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου