ΝΗΜΑΤΟΕΙΔΗ

Ονομα του εντόμου: Νηματοειδή 

Πολλά είδη νηματοειδών ανιχνεύονται στα εδάφη όπου είναι καλλιεργημένα αμπέλια, όπως ο νηματοειδής των εσπεριδοειδών (Tylenchulus semipenetrans), ο τραυματικός νηματοειδής (Pratylenchus vulnus), ο δακτυλιοειδής νηματοειδής (Criconmella xenoplax), οι σημαντικότεροι όμως είναι ο νηματοειδής κόμβου ριζών (Meloidogyne sp.) και ο dagger νηματοειδής (Xiphinema index, X. Diversicaudatum, X. Vuittenezi και X. Italiae). Αυτοί οι τελευταίοι μεταφέρουν τον ιό Fanleaf του αμπελιού (GFLV), τον ιό Arabis Mosaic, τον ιό Chrome Mosaic του αμπελιού και τους nepori – ιούς GFLV του αμπελιού, αντίστοιχα.

Φάσμα προσβαλλομένων: Ο νηματοειδής του κόμβου ριζών έχει ευρύ φάσμα ξενιστών, που ξεπερνά τα 2.000 είδη. Κύρια προσβαλλόμενο φυτό είναι το αμπέλι. Τα φάσμα συμπεριλαμβάνει επιπλέον και τα ξυλώδη φυτά, καρποφόρα δέντρα, σόγια, καλαμπόκι και κάποια δημητριακά.

Συχνότητα και σπουδαιότητα: Οι νηματοειδείς υπάρχουν σε όλο τον κόσμο. Ο τόπος καταγωγής, η σύσταση του εδάφους, το φυτώριο του αμπελιού, οι προηγούμενες παραγωγές, τα είδη ζιζανίων και η περιοχή της καλλιέργειας είναι παράγοντες που προσδιορίζουν ποιος νηματοειδής παρουσιάζεται σε ποιο αμπέλι. Ο νηματοειδής του κόμβου ριζών προκαλεί παγκοσμίως μεγαλύτερη ζημιά από κάθε άλλο γένος.

Συμπτώματα:

Οι παρασιτικοί νηματοειδείς τρέφονται με τις ρίζες, μειώνοντας τη ζωτικότητα και την παραγωγικότητα του αμπελιού. Το ποια σημεία του αμπελιού βλάπτονται περισσότερο, εξαρτάται από την επιμέρους σύσταση του εδάφους. Οι νηματοειδείς του κόμβου ριζών εισχωρούν στις ρίζες και σχηματίζουν περίπλοκους χώρους διατροφής, παράγοντας γιγάντιους κυτταρικούς σχηματισμούς, που συνήθως καταλήγουν σε κύστες των ριζών. Τα γιγάντια κύτταρα και κύστες απορροφούν τα θρεπτικά συστατικά και  το νερό, και οδηγούν το φυτό σε υπανάπτυξη. Οι νηματοειδείς dagger μπορεί να προκαλέσουν ελαφρά οιδήματα, κυτταρική υπερτροφία, νέκρωση, απώλεια πλαγίων ριζών και πολυπυρηνική κατάσταση των φλοιωδών κυττάρων κοντά στα σημεία όπου θρέφονται, αλλά η σημασία τους έγκειται περισσότερο στο ότι μεταφέρουν τον ιό grapevine fanleaf. Τρέφονται από το εξωτερικό μέρος των ριζών αλλά μπορούν να φθάσουν μέχρι τους αγγειακούς ιστούς, με το μακρύ τους αγκάθι. Η μετάδοση του ιού δια του νηματοειδούς dagger προκαλεί στα φύλλα συμπτώματα όπως το κιτρίνισμα των νεύρων, το μωσαϊκό και δυσμορφίες με λιγότερο προφανή συμπτώματα στις λευκές ποικιλίες και τις θερμότερες περιοχές.

Περιγραφή του εντόμου:

Οι παρασιτικοί νηματοειδείς είναι μικροσκοπικά, αδιαίρετα καμπυλωτά σκουλήκια που τρέφονται από τις ρίζες των φυτών διατρυπώντας και απομυζώντας τα περιεχόμενα τους με ένα μέρος του στόματός τους που μοιάζει με βελόνα και λέγεται αγκάθι. Τα αρσενικά νηματοειδή είναι σπάνια. Τα θηλυκά dagger έχουν μήκος περίπου 3 χιλ., με μακριά προβοσκίδα (αγκάθι). Το σχήμα της ουράς ποικίλει από κοντό, στρογγυλό έως επίμηκες, κωνικό.

Κύκλος ζωής: 
Η αναπαραγωγή γίνεται με μειωτική παρθενογένεση. Τα αρσενικά είναι δυσεύρετα. Το θηλυκό εναποθέτει 500-1000 αυγά σ’ ένα σάκο από ζελατίνη, στα τέλη του καλοκαιριού. Τα αυγά παράγονται στο τέλος  του καλοκαιριού. Η κάμπια περνά το εφηβικό στάδιο μες στο σάκο, ενώ στο δεύτερο στάδιο θρέφεται πάνω στη ρίζα. Η ωρίμανση και η σεξουαλική αναπαραγωγή εμφανίζονται στο στάδιο της ενηλικίωσης. Τα έντομα (τρεφόμενες κάμπιες και ενήλικα) δραστηριοποιούνται στη διάρκεια του χειμώνα και στην αναπτυξιακή περίοδο.

Αντιμετώπιση:
Εν γένει, οι μολύνσεις από τους νηματοειδείς εμφανίζονται σε περιοχές του αμπελιού που δεν έχουν αρκετή ζωτικότητα, ενώ παρουσιάζουν μειωμένη ανάπτυξη και μειωμένη παραγωγή.

Τα λιπάσματα και άλλες τροποποιήσεις του εδάφους μπορούν να βελτιώσουν τη ζωτικότητα του φυτού και να περιορίσουν τις συνέπειες της μόλυνσης από νηματοειδείς. Για να μειωθεί ο κίνδυνος για το αμπέλι, λαμβάνουμε μέτρα πρόληψης της συμπίεσης και της διαστρωμάτωσης του εδάφους, ώστε να βελτιωθεί η καλλιέργεια του εδάφους και η άρδευση, και να αντιμετωπιστούν άλλα έντομα. Το σωστό πότισμα και η χρήση λιπασμάτων επίσης μειώνουν τους κινδύνους για το αμπέλι, και βοηθούν στην εξουδετέρωση της επίδρασης των νηματοειδών.

Τα αμπέλια που καλλιεργούνται σε αποστειρωμένο έδαφος είναι γνωστό ότι βελτιώνονται ως προς την ανάπτυξη και την παραγωγή, σε σύγκριση με τα καλλιεργούμενα  σε με αποστειρωμένα εδάφη.

Πηγή>

http://www.e-geoponoi.gr/