Η βιολογική κτηνοτροφία με βάση την ισχύουσα νομοθεσία είναι ένα σύστημα εκτροφής βασισμένο στη φυσική διαβίωση των ζώων. Οι ζωοτροφές που χρησιμοποιούνται παράγονται με βιολογικό τρόπο και η χρήση φαρμάκων και ορμονών περιορίζεται στο ελάχιστο. Επιπλέον η βιολογική κτηνοτροφία είναι αντίθετη στη γενετική τροποποίηση, προστατεύει το περιβάλλον και διακρίνεται για την ποιότητα και την υγιεινή των προϊόντων.
Η ανάπτυξη της βιολογικής κτηνοτροφία συμβαδίζει με την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας καθώς η τροφή των ζώων δεν καλύπτεται μόνο από τη βόσκηση αλλά και από παραγόμενες βιολογικές ζωοτροφές.
Η Ελλάδα παρουσιάζει συγκριτικό πλεονέκτημα για την ανάπτυξη της βιολογικής κτηνοτροφίας σε σχέση με άλλες χώρες, για τους ακόλουθους λόγους.
1. Το κλίμα, το έδαφος και το ανάγλυφο της χώρας είναι κατάλληλα για την ανάπτυξη της βιολογικής κτηνοτροφίας.
2. Σε πολλές περιοχές της χώρας ασκείται η παραδοσιακή ή εκτατική κτηνοτροφία που εύκολα μπορεί να μετατραπεί σε βιολογική.
3. Η Ελλάδα είναι χώρα πλούσια σε φυσικούς πόρους και μπορεί να καλύψει σε σημαντικό βαθμό τις ανάγκες των ζώων σε τροφή και νερό.
Στη βιολογική κτηνοτροφία η προστασία του περιβάλλοντος έχει πρωταρχική σημασία. Για το λόγο αυτό ο αριθμός των ζώων ανά μονάδα επιφανείας είναι περιορισμένος, ώστε να αποφεύγεται η υπερβόσκηση και η διάβρωση του εδάφους, αλλά και να ελαχιστοποιείται η ρύπανση, κυρίως των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων.
Οι προδιαγραφές βιολογικής κτηνοτροφίας για τα αιγοπρόβατα, τα βοοειδή, τους χοίρους και τα πουλερικά αφορούν στην καταγωγή των ζώων, τη διατροφή, την πρόληψη των ασθενειών και την κτηνιατρική αγωγή, τις πρακτικές κτηνοτροφικής διαχείρισης, τη διαχείριση των κτηνοτροφικών αποβλήτων και τους χώρους κίνησης και στέγασης των ζώων.
Σε ότι αφορά την καταγωγή, τα αιγοπρόβατα, τα βοοειδή, οι χοίροι και τα πουλερικά μιας βιολογικής κτηνοτροφικής μονάδας, πρέπει να προέρχονται από βιολογικές εκτροφές.
Τα ζώα που υπάρχουν ήδη στη μονάδα, μπορούν να μετατραπούν σε βιολογικά αφού εκτραφούν για κάποιο διάστημα με βιολογικό τρόπο. Για τα αιγοπρόβατα, τους χοίρους και τα βοοειδή γαλακτοπαραγωγής το διάστημα αυτό είναι τουλάχιστον 6 μήνες. Για τα βοοειδή κρεατοπαραγωγής τουλάχιστον 12 μήνες. Για τα πουλερικά κρεατοπαραγωγής 10 εβδομάδες και τα ωοπαραγωγής 6 εβδομάδες.
Όταν η μονάδα δημιουργείται για πρώτη φορά, μπορούν να εισαχθούν συμβατικά ζώα μικρής ηλικίας. Τα αμνοερίφια πρέπει να είναι μικρότερα των 2 μηνών και τα βοοειδή μικρότερα των 6 μηνών. Τα χοιρίδια πρέπει να μην έχουν απογαλακτιστεί και να έχουν βάρος μικρότερο από 35 Kg και τα πουλερικά να είναι μικρότερα των τριών ημερών.
Για την ανανέωση του κοπαδιού, επιτρέπεται η εισαγωγή άτοκων θηλυκών ζώων συμβατικής εκτροφής, σε μικρό ποσοστό κάθε χρόνο (20% για τα αιγοπρόβατα και τους χοίρους και 10% για τα βοοειδή).
Θεωρητικά, στη βιολογική κτηνοτροφία η βόσκηση είναι ο ιδανικός τρόπος διατροφής των ζώων. Ωστόσο όταν οι βοσκότοποι είναι περιορισμένοι και η εποχή δεν ευνοεί τη βόσκηση, οι διατροφικές ανάγκες των ζώων καλύπτονται από ζωοτροφές που παράγονται από βιολογικές καλλιέργειες. Το σιτηρέσιο μπορεί να περιέχει σε ποσοστό μέχρι 30% ζωοτροφές από καλλιέργειες που βρίσκονται στη διαδικασία μετατροπής σε βιολογικές. Αν οι καλλιέργειες αυτές ανήκουν στην ίδια εκμετάλλευση, το ποσοστό αυτό μπορεί να ανέλθει ακόμα και στο 100%. Επιπλέον καθημερινά στην τροφή των ζώων πρέπει να περιέχεται χονδροαλεσμένη, νωπή, αποξηραμένη ή ενσιρωμένη ζωοτροφή, που στα αιγοπρόβατα και τα βοοειδή πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον το 60% της ξηράς ουσίας που καταναλώνουν καθημερινά. Τα νεογέννητα θηλαστικά πρέπει να τρέφονται με φυσικό γάλα (τα αιγοπρόβατα για τουλάχιστον 45 μέρες, τα βοοειδή για τουλάχιστον 3 μήνες και οι χοίροι για τουλάχιστον 40 μέρες).
Η διατροφή των ζώων στη βιολογική κτηνοτροφία, στοχεύει στην εξασφάλιση της ποιοτικής παραγωγής και δεν επιδιώκει τη μεγιστοποίηση της παραγωγής. Για το λόγο αυτό στη βιολογική κτηνοτροφία απαγορεύεται η καταναγκαστική διατροφή των ζώων.
Στη βιολογική κτηνοτροφία τα ζώα δεν καταναλώνουν ορμόνες, αυξητικούς παράγοντες, ηρεμιστικά, αντιβιοτικά, ζωικά υποπροϊόντα, τροφές που περιέχουν φυτοφάρμακα και μεταλλαγμένους σπόρους.
Βασικές αρχές για την πρόληψη ασθενειών:
Η κατάλληλη επιλογή των φυλών και των τύπων των ζώων. Επιλέγονται εκείνα που προσαρμόζονται εύκολα στις συνθήκες της κάθε περιοχής και ταυτόχρονα είναι ανθεκτικά σε ασθένειες και προβλήματα υγείας.
Η χρήση ισορροπημένων και ποιοτικών ζωοτροφών.
Η τακτική άσκηση των ζώων.
Η τήρηση των κανόνων υγιεινής της εγκατάστασης.
Η εξασφάλιση της κατάλληλης πυκνότητας της εκτροφής ώστε να αποφεύγεται ο συνωστισμός.
Σε ότι αφορά την κτηνιατρική αγωγή, απαγορεύεται η προληπτική χρήση φαρμάκων και αντιβιοτικών, ενώ φάρμακα και αντιβιοτικά μπορούν να χορηγηθούν μόνο με την ευθύνη κτηνιάτρου και έως τρεις φορές το χρόνο. Στην περίπτωση που χρησιμοποιηθεί κάποιο φάρμακο, η περίοδος αναμονής για την κατανάλωση του προϊόντος είναι διπλάσια από αυτή που ορίζει η νομοθεσία για τη συμβατική κτηνοτροφία. Στη βιολογική κτηνοτροφία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ομοιοπαθητικά ή φυτοθεραπευτικά προϊόντα.
Στη βιολογική κτηνοτροφία η διαχείριση της μονάδας πρέπει να βασίζεται σε φυσικές μεθόδους και να μην προκαλείται άγχος στα ζώα. Η αναπαραγωγή γίνεται με φυσικό τρόπο και οι περισσότερες μέθοδοι τεχνητής ή υποβοηθούμενης αναπαραγωγής απαγορεύονται. Η κοπή της ουράς, των δοντιών, των κεράτων και του ράμφους πραγματοποιούνται μόνο όταν το επιτρέψει ο φορέας ελέγχου, για λόγους ασφαλείας και βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης των ζώων. Οι ενέργειες αυτές πραγματοποιούνται από ειδικευμένο προσωπικό και πρέπει να προκαλείται στα ζώα όσο το δυνατόν λιγότερος πόνος. Ο μόνιμος ενσταυλισμός και το δέσιμο των ζώων απαγορεύονται, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις που επιτρέπουν το δέσιμο υπό προϋποθέσεις και για μικρό χρονικό διάστημα. Η μεταφορά των ζώων πρέπει να γίνεται με τρόπο που να περιορίζει στο ελάχιστο το άγχος των ζώων. Η ηλεκτρική διέγερση που στη συμβατική κτηνοτροφία χρησιμοποιείται για να εξαναγκάσει τα ζώα να κινηθούν κατά τη φόρτωση και την εκφόρτωση, στη βιολογική κτηνοτροφία απαγορεύεται. Επίσης απαγορεύεται και η χορήγηση αλλοπαθητικών ηρεμιστικών κατά τη μεταφορά, πριν και κατά τη σφαγή. Την περίοδο πριν τη σφαγή αλλά και κατά τη σφαγή, ο χειρισμός των ζώων δεν πρέπει να προκαλεί άγχος.
Συγκεκριμένες είναι και οι συνθήκες σταυλισμού των ζώων τα οποία πρέπει να έχουν πρόσβαση σε βοσκοτόπους ή υπαίθριους χώρους ελεύθερης κίνησης. Η πρόσβαση σε τροφή και νερό πρέπει να είναι εύκολη και τα κτήρια πρέπει να έχουν άφθονο φυσικό αερισμό και φωτισμό. Τα επίπεδα θερμοκρασίας, υγρασίας, σκόνης και αερίων μέσα στα κτήρια πρέπει να διατηρούνται σε επίπεδα που δεν προκαλούν όχληση ή ζημιές στα ζώα. Οι εγκαταστάσεις, ο εξοπλισμός και τα εργαλεία πρέπει να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται με εγκεκριμένα προϊόντα. Οι εξωτερικοί χώροι, όπου είναι αναγκαίο, πρέπει να παρέχουν προστασία από τις καιρικές συνθήκες (βροχή, άνεμο, ήλιο). Επιπλέον ανάλογα με την εκμετάλλευση, ορίζονται και τα τετραγωνικά μέτρα ανά ζώο που απαιτούνται για τις κτηριακές εγκαταστάσεις και τους υπαίθριους χώρους.
Τα πουλερικά απαγορεύεται να διατηρούνται σε κλωβούς και πρέπει να έχουν περάσει τουλάχιστον το 1/3 της ζωής τους σε υπαίθριο χώρο. Τα ωοτόκα ζώα μπορούν να βρίσκονται σε συνθήκες φωτισμού μέχρι 16 ώρες τη μέρα και πρέπει να τους εξασφαλίζονται τουλάχιστον 8 συνεχόμενες νυχτερινές ώρες για ξεκούραση.
Η ανάπτυξη της βιολογικής κτηνοτροφία συμβαδίζει με την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας καθώς η τροφή των ζώων δεν καλύπτεται μόνο από τη βόσκηση αλλά και από παραγόμενες βιολογικές ζωοτροφές.
Η Ελλάδα παρουσιάζει συγκριτικό πλεονέκτημα για την ανάπτυξη της βιολογικής κτηνοτροφίας σε σχέση με άλλες χώρες, για τους ακόλουθους λόγους.
1. Το κλίμα, το έδαφος και το ανάγλυφο της χώρας είναι κατάλληλα για την ανάπτυξη της βιολογικής κτηνοτροφίας.
2. Σε πολλές περιοχές της χώρας ασκείται η παραδοσιακή ή εκτατική κτηνοτροφία που εύκολα μπορεί να μετατραπεί σε βιολογική.
3. Η Ελλάδα είναι χώρα πλούσια σε φυσικούς πόρους και μπορεί να καλύψει σε σημαντικό βαθμό τις ανάγκες των ζώων σε τροφή και νερό.
Στη βιολογική κτηνοτροφία η προστασία του περιβάλλοντος έχει πρωταρχική σημασία. Για το λόγο αυτό ο αριθμός των ζώων ανά μονάδα επιφανείας είναι περιορισμένος, ώστε να αποφεύγεται η υπερβόσκηση και η διάβρωση του εδάφους, αλλά και να ελαχιστοποιείται η ρύπανση, κυρίως των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων.
Οι προδιαγραφές βιολογικής κτηνοτροφίας για τα αιγοπρόβατα, τα βοοειδή, τους χοίρους και τα πουλερικά αφορούν στην καταγωγή των ζώων, τη διατροφή, την πρόληψη των ασθενειών και την κτηνιατρική αγωγή, τις πρακτικές κτηνοτροφικής διαχείρισης, τη διαχείριση των κτηνοτροφικών αποβλήτων και τους χώρους κίνησης και στέγασης των ζώων.
Σε ότι αφορά την καταγωγή, τα αιγοπρόβατα, τα βοοειδή, οι χοίροι και τα πουλερικά μιας βιολογικής κτηνοτροφικής μονάδας, πρέπει να προέρχονται από βιολογικές εκτροφές.
Τα ζώα που υπάρχουν ήδη στη μονάδα, μπορούν να μετατραπούν σε βιολογικά αφού εκτραφούν για κάποιο διάστημα με βιολογικό τρόπο. Για τα αιγοπρόβατα, τους χοίρους και τα βοοειδή γαλακτοπαραγωγής το διάστημα αυτό είναι τουλάχιστον 6 μήνες. Για τα βοοειδή κρεατοπαραγωγής τουλάχιστον 12 μήνες. Για τα πουλερικά κρεατοπαραγωγής 10 εβδομάδες και τα ωοπαραγωγής 6 εβδομάδες.
Όταν η μονάδα δημιουργείται για πρώτη φορά, μπορούν να εισαχθούν συμβατικά ζώα μικρής ηλικίας. Τα αμνοερίφια πρέπει να είναι μικρότερα των 2 μηνών και τα βοοειδή μικρότερα των 6 μηνών. Τα χοιρίδια πρέπει να μην έχουν απογαλακτιστεί και να έχουν βάρος μικρότερο από 35 Kg και τα πουλερικά να είναι μικρότερα των τριών ημερών.
Για την ανανέωση του κοπαδιού, επιτρέπεται η εισαγωγή άτοκων θηλυκών ζώων συμβατικής εκτροφής, σε μικρό ποσοστό κάθε χρόνο (20% για τα αιγοπρόβατα και τους χοίρους και 10% για τα βοοειδή).
Θεωρητικά, στη βιολογική κτηνοτροφία η βόσκηση είναι ο ιδανικός τρόπος διατροφής των ζώων. Ωστόσο όταν οι βοσκότοποι είναι περιορισμένοι και η εποχή δεν ευνοεί τη βόσκηση, οι διατροφικές ανάγκες των ζώων καλύπτονται από ζωοτροφές που παράγονται από βιολογικές καλλιέργειες. Το σιτηρέσιο μπορεί να περιέχει σε ποσοστό μέχρι 30% ζωοτροφές από καλλιέργειες που βρίσκονται στη διαδικασία μετατροπής σε βιολογικές. Αν οι καλλιέργειες αυτές ανήκουν στην ίδια εκμετάλλευση, το ποσοστό αυτό μπορεί να ανέλθει ακόμα και στο 100%. Επιπλέον καθημερινά στην τροφή των ζώων πρέπει να περιέχεται χονδροαλεσμένη, νωπή, αποξηραμένη ή ενσιρωμένη ζωοτροφή, που στα αιγοπρόβατα και τα βοοειδή πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον το 60% της ξηράς ουσίας που καταναλώνουν καθημερινά. Τα νεογέννητα θηλαστικά πρέπει να τρέφονται με φυσικό γάλα (τα αιγοπρόβατα για τουλάχιστον 45 μέρες, τα βοοειδή για τουλάχιστον 3 μήνες και οι χοίροι για τουλάχιστον 40 μέρες).
Η διατροφή των ζώων στη βιολογική κτηνοτροφία, στοχεύει στην εξασφάλιση της ποιοτικής παραγωγής και δεν επιδιώκει τη μεγιστοποίηση της παραγωγής. Για το λόγο αυτό στη βιολογική κτηνοτροφία απαγορεύεται η καταναγκαστική διατροφή των ζώων.
Στη βιολογική κτηνοτροφία τα ζώα δεν καταναλώνουν ορμόνες, αυξητικούς παράγοντες, ηρεμιστικά, αντιβιοτικά, ζωικά υποπροϊόντα, τροφές που περιέχουν φυτοφάρμακα και μεταλλαγμένους σπόρους.
Βασικές αρχές για την πρόληψη ασθενειών:
Η κατάλληλη επιλογή των φυλών και των τύπων των ζώων. Επιλέγονται εκείνα που προσαρμόζονται εύκολα στις συνθήκες της κάθε περιοχής και ταυτόχρονα είναι ανθεκτικά σε ασθένειες και προβλήματα υγείας.
Η χρήση ισορροπημένων και ποιοτικών ζωοτροφών.
Η τακτική άσκηση των ζώων.
Η τήρηση των κανόνων υγιεινής της εγκατάστασης.
Η εξασφάλιση της κατάλληλης πυκνότητας της εκτροφής ώστε να αποφεύγεται ο συνωστισμός.
Σε ότι αφορά την κτηνιατρική αγωγή, απαγορεύεται η προληπτική χρήση φαρμάκων και αντιβιοτικών, ενώ φάρμακα και αντιβιοτικά μπορούν να χορηγηθούν μόνο με την ευθύνη κτηνιάτρου και έως τρεις φορές το χρόνο. Στην περίπτωση που χρησιμοποιηθεί κάποιο φάρμακο, η περίοδος αναμονής για την κατανάλωση του προϊόντος είναι διπλάσια από αυτή που ορίζει η νομοθεσία για τη συμβατική κτηνοτροφία. Στη βιολογική κτηνοτροφία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ομοιοπαθητικά ή φυτοθεραπευτικά προϊόντα.
Στη βιολογική κτηνοτροφία η διαχείριση της μονάδας πρέπει να βασίζεται σε φυσικές μεθόδους και να μην προκαλείται άγχος στα ζώα. Η αναπαραγωγή γίνεται με φυσικό τρόπο και οι περισσότερες μέθοδοι τεχνητής ή υποβοηθούμενης αναπαραγωγής απαγορεύονται. Η κοπή της ουράς, των δοντιών, των κεράτων και του ράμφους πραγματοποιούνται μόνο όταν το επιτρέψει ο φορέας ελέγχου, για λόγους ασφαλείας και βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης των ζώων. Οι ενέργειες αυτές πραγματοποιούνται από ειδικευμένο προσωπικό και πρέπει να προκαλείται στα ζώα όσο το δυνατόν λιγότερος πόνος. Ο μόνιμος ενσταυλισμός και το δέσιμο των ζώων απαγορεύονται, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις που επιτρέπουν το δέσιμο υπό προϋποθέσεις και για μικρό χρονικό διάστημα. Η μεταφορά των ζώων πρέπει να γίνεται με τρόπο που να περιορίζει στο ελάχιστο το άγχος των ζώων. Η ηλεκτρική διέγερση που στη συμβατική κτηνοτροφία χρησιμοποιείται για να εξαναγκάσει τα ζώα να κινηθούν κατά τη φόρτωση και την εκφόρτωση, στη βιολογική κτηνοτροφία απαγορεύεται. Επίσης απαγορεύεται και η χορήγηση αλλοπαθητικών ηρεμιστικών κατά τη μεταφορά, πριν και κατά τη σφαγή. Την περίοδο πριν τη σφαγή αλλά και κατά τη σφαγή, ο χειρισμός των ζώων δεν πρέπει να προκαλεί άγχος.
Συγκεκριμένες είναι και οι συνθήκες σταυλισμού των ζώων τα οποία πρέπει να έχουν πρόσβαση σε βοσκοτόπους ή υπαίθριους χώρους ελεύθερης κίνησης. Η πρόσβαση σε τροφή και νερό πρέπει να είναι εύκολη και τα κτήρια πρέπει να έχουν άφθονο φυσικό αερισμό και φωτισμό. Τα επίπεδα θερμοκρασίας, υγρασίας, σκόνης και αερίων μέσα στα κτήρια πρέπει να διατηρούνται σε επίπεδα που δεν προκαλούν όχληση ή ζημιές στα ζώα. Οι εγκαταστάσεις, ο εξοπλισμός και τα εργαλεία πρέπει να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται με εγκεκριμένα προϊόντα. Οι εξωτερικοί χώροι, όπου είναι αναγκαίο, πρέπει να παρέχουν προστασία από τις καιρικές συνθήκες (βροχή, άνεμο, ήλιο). Επιπλέον ανάλογα με την εκμετάλλευση, ορίζονται και τα τετραγωνικά μέτρα ανά ζώο που απαιτούνται για τις κτηριακές εγκαταστάσεις και τους υπαίθριους χώρους.
Τα πουλερικά απαγορεύεται να διατηρούνται σε κλωβούς και πρέπει να έχουν περάσει τουλάχιστον το 1/3 της ζωής τους σε υπαίθριο χώρο. Τα ωοτόκα ζώα μπορούν να βρίσκονται σε συνθήκες φωτισμού μέχρι 16 ώρες τη μέρα και πρέπει να τους εξασφαλίζονται τουλάχιστον 8 συνεχόμενες νυχτερινές ώρες για ξεκούραση.
Πηγή> gardenguide.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου