Το λίτσι (Litsi chinensis, οικ. Sapindaceae) καλλιεργείται σε πολύ μικρή έκταση στη Δυτική Κρήτη. Τα δεδομένα από αυτές τις φυτείες έχουν δείξει ότι μπορούν να παραχθούν πολύ καλής ποιότητας καρποί σε κατάλληλες περιοχές της Νότιας Ελλάδας.
Το λίτσι (Litchi chinensis), ανήκει στην οικογένεια των Sapindaceae. Το δέντρο έχει αργή ανάπτυξη, φτάνει τα 9 – 30 μέτρα ύψος και είναι αειθαλές. Τα άνθη είναι μικρά και χωρίς πέταλα, μεγαλώνουν σε βλαστάρια που φτάνουν μέχρι και 75 εκατοστά μήκος και δείνουν φρούτα κόκκινου συνήθως χρώματος. Τα περισσότερα είναι αρωματικά, οβάλ, στρόγγυλα ή σε σχήμα καρδιάς και έχουν πλάτος περίπου 2,5 εκατοστά και μήκος 4. Το περίβλημά του είναι λεπτό, δερματώδες, σκληρό και συχνά γεμάτο με πολλά μικρά εξογκώματα (θυμίζει πολύ στην όψη το κούμαρο). Όταν τα φρούτα είναι φρέσκα το περίβλημα αυτό αφαιρείται πολύ εύκολα. Η σάρκα είναι χυμώδης, παχιά, γυαλυστερή και διάφανη προς λευκή ή ροζέ. Έχει υπόξινο και διακριτό άρωμα. Στο κέντρο της υπάρχει ένα σπέρμα συνήθως μικρότερο από 2 εκατοστά, σκληρό και γυαλιστερό.
Καλλιεργητικές Τεχνικές
Φύτευση
Πόσο φυτά φυτεύονται ανά στρέμμα;Ποιες πρέπει είναι οι ελάχιστες αποστάσεις μεταξύ των δέντρων;
Ένα δέντρο 25 ετών μπορεί να καλύψει μια διάμετρο 12m, το οποίο απαιτεί ικανοποιητικό αερισμό και φωτισμό σε ολόκληρη την περιφέρεια της κόμης του για να παράγει καλή σοδειά. Η ελάχιστη προτεινόμενη απόσταση μεταξύ των παραγόμενων δέντρων υπολογίζεται περίπου 12 m, ή καλύτερα ακόμα, 15m, σε μια φυτεία με 5 – 7 δέντρα/στρέμμα. Ωστόσο οι αποστάσεις των δέντρων διαφέρουν και εξαρτώνται από την ποικιλία. Για αργά αναπτυσσόμενες ποικιλίες, σε ψυχρές τοποθεσίες ή σε φτωχά εδάφη, τα δέντρα μπορούν να φυτευτούν σε αποστάσεις μεταξύ 9m x 9m (13 φυτά/στρέμμα) και 6m x 6m (28 φυτά/στρέμμα). Επειδή τα φυτά του λίτσι μπαίνουν αργά στην παραγωγή, προτείνεται να γίνει πυκνή φύτευση των δέντρων, ακόμα συνιστάται να παρεμβάλλονται με άλλα φυτά τα οποία παράγουν στα πρώτα χρόνια της καλλιέργειας τους, όπως και οι μπανανιές, για να εξασφαλίσουν γρήγορη απόδοση. Τα όρια της φυτείας ίσως ακολουθούν τις ισοϋψείς καμπύλες της βουνοπλαγιάς, ακόμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφορα σχέδια φύτευσης όπως τετράγωνα, πεντάγωνα, ορθογώνια ή ρομβοειδή, εφόσον λαμβάνουμε υπόψη τις παραπάνω προτεινόμενες αποστάσεις. Για να πραγματοποιήσουμε ευκολότερη την εργασία με τα μηχανήματα, οι σειρές των δέντρων θα πρέπει να έχουν όσο είναι δυνατόν μεγάλες και ομοιόμορφες αποστάσεις. Είναι προτιμότερο να βρίσκονται σε βόρεια – νότια κατεύθυνση, ειδικά στις πυκνές φυτείες, ώστε να επιτρέπεται η άριστη έκθεση των δέντρων στον ήλιο.
Άρδευση
Πότε είναι η κατάλληλη εποχή άρδευσης;Είναι απαιτητικό είδος σε άρδευση;
Αν και το λίτσι έχει παρατηρηθεί ότι ανέχεται την κατάσταση πλημμύρας για μικρές περιόδους, όμως ένα καλό σύστημα αποστράγγισης είναι ιδιαίτερα σημαντικό ειδικά σε λοφοειδής τοποθεσίες όπου το υπέδαφος είναι συνήθως λιγότερο διαπερατό από ότι το επιφανειακό στρώμα. Το λίτσι απαιτεί άφθονο νερό ιδιαίτερα κατά την διάρκεια της φάσης ανάπτυξης του, όταν το μέγιστο επίπεδο της βροχόπτωσης είναι περίπου 1.500 mm/χρόνο. Η μοναδική περίοδος που δεν απαιτείται υψηλή ποσότητα νερού είναι κατά την διάρκεια της περιόδου πριν την ανθοφορία, όταν σχετικά ξηρές συνθήκες απαιτούνται για να διακόψουν την βλαστική ανάπτυξη και να προωθήσουν την έκπτυξη των ανθέων. Άφθονη βροχόπτωση, παρουσία ομίχλης και υπερβολική άρδευση κατά την διάρκεια της ανθοφορίας μπορεί να προκαλέσει μείωση της καρπόδεσης.
Λίπανση
Πριν τη φύτευση εφαρμόζονται 0,5kg απλού υπερφωσφορικού σε 1 m2 κάθε θέσης φύτευσης, το οποίο αναμιγνύεται μαζί με 35lt επεξεργασμένης λάσπης ή 10lt κοπριάς πτηνών (πραγματοποιείται ένα μήνα πριν την φύτευση). Κατά τον 1ο χρόνο μόλις τα φυτά παρουσιάσουν την πρώτη βλαστική ανάπτυξη, εφαρμόζονται 30gr ουρία/φυτό ανά μήνα, μαζί με 30gr μίγματος 15 – 4 – 11 ή παρόμοιου τύπου λιπάσματος ανά τρεις μήνες. Σε ψυχρές περιοχές η εφαρμογή του λιπάσματος δεν συνίσταται στα μέσα του χειμώνα, αυτό γίνεται για να αποφύγουμε την βλαστική ανάπτυξη κατά την περίοδο αυτή, επειδή τα φυτά όταν βρίσκονται σε αυτή την φάση είναι πολύ ευαίσθητα στις ζημίες του ψύχους. Σε περίπτωση που τα εδάφη είναι φτωχά ή αν δεν μπορούν να εφαρμοστούν οργανικά λιπάσματα, τότε θα μπορούσαμε να κάνουμε χρήση λιπασμάτων τα οποία περιέχουν πρόσθετα μικροστοιχεία. Τον 2ο χρόνο, κατά την περίοδο της άνοιξης εφαρμόζονται 8lt από κοπριά πτηνών ή κάποιο αντίστοιχο είδος, 40gr ουρία /μήνα και 40 gr μίγματος 15 – 4 – 11 σε διαστήματα ανά τρεις μήνες, το οποίο εφαρμόζεται μαζί με την ουρία. Τον 3ο χρόνο, την περίοδο της άνοιξης εφαρμόζονται 15lt από κοπριά πτηνών ή κάποιο παρόμοιο μίγμα, 60 gr ουρία /μήνα και 60 gr μίγματος 15 – 4 – 11 σε διαστήματα ανά τρεις μήνες, το οποίο εφαρμόζεται μαζί με την ουρία. Κατά την περίοδο που τα δένδρα καρποφορούν, θα πρέπει να λιπαίνονται 4 βδομάδες πριν την συγκομιδή, δίνοντας την δυνατότητα στους καρπούς να παχύνουν περισσότερο. Επίσης, θα ήταν επιθυμητό να γίνει μια εφαρμογή 2 βδομάδες μετά την συγκομιδή, συμβάλλοντας θετικά στην βλαστική ανάπτυξη κατά την περίοδο του καλοκαιριού. Τον 5ο σε κάθε εφαρμογή λίπανσης χρησιμοποιούνται, 150gr ουρία, 300gr υπερφωσφορικού και 150 – 200gr θειικού καλίου. Από τον 6ο έως και τον 10ο χρόνο, οι ποσότητες αυξάνονται κατά 20 – 30% ετησίως μέχρι το 15ο έτος, όπου γίνονται οι παρακάτω εφαρμογές: 1200 gr ουρία, 1200 gr απλού υπερφωσφορικού και 150 – 200gr θειικού καλίου.
Συγκομιδή
Τι πρέπει να προσέξεις;Πότε είναι η κατάλληλη εποχή συγκομιδής;
Σε περίπτωση που η συγκομιδή γίνει πολύ νωρίς, ο καρπός χάνει την φωτεινότητα του και δεν αποκτά την επιθυμητή αναλογία σακχάρων/οξέων, και τα δύο αποτελούν συντελεστές ζωτικής σημασίας, όπου επηρεάζουν την γεύση του καρπού, με αποτέλεσμα να μειονεκτεί στην αγορά. Αν ο καρπός συγκομισθεί αργότερα από το κανονικό στάδιο θα είναι μεγαλύτερο το εδώδιμο μέρος και υψηλότερος ο συνολικός όγκος. Το επίπεδο της οξύτητας θα μειωθεί σημαντικά αλλά παρ’ όλα αυτά ο καρπός θα είναι άνοστος. Για να αποκτήσουμε καλύτερη ποιότητα καρπών, η συλλογή πρέπει να είναι επιλεκτική, ιδιαίτερα στην αρχή της περιόδου και χρειάζεται να επαναλαμβάνεται κατά διαστήματα σε όλη την διάρκεια του χρόνου συγκομιδής. Σε περίπτωση που θέλουμε οι καρποί να επιτύχουν ένα ικανοποιητικό στάδιο ωρίμανσης ή αν έχουν τοποθετηθεί σακούλες γύρω από τα τσαμπιά, τότε κάθε ταξιανθία κόβεται από την βάση της, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο χρόνος συγκομιδής. Όταν οι καρποί συλλέγονται χωριστά, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ψαλίδια και ο μίσχος τους πρέπει να κόβεται σε απόσταση περίπου 3mm από τον καρπό, έτσι ώστε να μην καταστρέφεται ο καρπός με το σχίσιμο της επιδερμίδας. Προσοχή πρέπει να δοθεί, ώστε οι καρποί να μην συγκομίζονται κατά την διάρκεια υγρής περιόδου και πρέπει να αποφεύγεται η έκθεση τους στον ήλιο αμέσως μετά την συγκομιδή, αποτρέποντας με αυτό τον τρόπο την αλλαγή του χρώματος της επιδερμίδας. Οι καρποί του λίτσι πρέπει να συσκευάζονται και να μεταφέρονται με προσοχή, αν και η επιδερμίδα είναι αρκετά σκληρή, το παραμικρό ελάττωμα όμως μπορεί να προκαλέσει απώλεια της εμπορικής του αξίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου