Για τους πολύ νέους...αγρότες!

ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΡΗ ΕΝΟΣ ΦΥΤΟΥ

(Πηγή:http://kpe-kastor.kas.sch.gr)

Τα βασικά τμήματα των ανώτερων φυτών είναι οι ρίζες, οι βλαστοί, τα φύλλα και τα άνθη 

Η ρίζα στηρίζει το φυτό και απορροφά νερό και θρεπτικές ουσίες από το έδαφος. Τα φύλλα δεσμεύουν την ηλιακή ενέργεια και αποτελούν την κύρια έδρα της φωτοσύνθεσης, της παραγωγής δηλαδή οργανικών ουσιών. Ο βλαστός μεταφέρει το νερό και τις θρεπτικές ουσίες στο σύνολο των φυτικών τμημάτων. Μεταφέρει επίσης τις τροφές, σάκχαρα που σχηματίζονται στα φύλλα με τη φωτοσύνθεση, στις ρίζες του φυτού. Τα άνθη παίζουν σημαντικό ρόλο στην αναπαραγωγή του φυτού.

Η ανάπτυξη των φυτικών οργανισμών συμβαίνει σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Νέα κύτταρα δημιουργούνται συνεχώς στην κορυφή του βλαστού και στις ρίζες συμβάλλοντας στην επιμήκυνσή τους. Παράλληλα η κύρια ρίζα και ο κύριος βλαστός διακλαδίζονται δημιουργώντας δευτερογενείς ρίζες και πλευρικούς βλαστούς αντίστοιχα.

Σχηματική απεικόνιση της φυτικής δομής

Τα Μέρη του Άνθους

Υπάρχει τεράστια ποικιλία στη δομή και στο χρώμα των λουλουδιών που συναντούμε στη φύση. Για τον λόγο αυτό πρέπει να επιλέγονται με ιδιαίτερη προσοχή τα άνθη προς μελέτη στην τάξη. Προτιμήστε άνθη με απλή βασική δομή. Είναι επιθυμητό ακόμη οι μαθητές να παρατηρήσουν την ανάπτυξη του φυτού που θα μελετήσουν ούτως ώστε να παρατηρήσουν την θέση των ανθών στο φυτό και να αποκτήσουν μία ιδέα για το πόσα περίπου άνθη αναπτύσσει ένα φυτό.

Τα βασικά μέρη ενός άνθους

Ένα απλό άνθος απαρτίζεται κυρίως από έξι βασικά μέρη:

• Ποδίσκος
• Ανθοδόχη
• Σέπαλα
• Πέταλα
• Στήμονες (αρσενικό αναπαραγωγικό όργανο)
• Ύπερος (θηλυκό αναπαραγωγικό όργανο

Ποδίκσος: Ο ποδίσκος έχει συνήθως πράσινο χρώμα και είναι το μέρος που συνδέει το άνθος με το βλαστό.
Ανθοδόχη: Η ανθοδόχη είναι συνέχεια του ποδίσκου και το μέρος από το οποίο εκφύονται τα υπόλοιπα μέρη του άνθους.
Σέπαλα: Τα σέπαλα βρίσκονται στο εξωτερικό του άνθους. Συνήθως έχουν πράσινο χρώμα και μοιάζουν με φύλλα. Βασική λειτουργία των σέπαλων είναι να προστατεύουν το εσωτερικό του άνθους. Σε ορισμένα φυτά τα σέπαλα πέφτουν μόλις ανθίσει το άνθος στοιχείο που καθιστά δύσκολη την παρατήρησή τους.
Πέταλα: Τα πέταλα βρίσκονται στο εσωτερικό των σεπάλων. Όπως και τα σέπαλα, έτσι και τα πέταλα προστατεύουν το εσωτερικό του άνθους και ειδικότερα τα αναπαραγωγικά μέρη του άνθους (ύπερος και στήμονες). Μία βασική λειτουργία των πετάλων είναι και η προσέλκυση των επικονιαστών. Τα πέταλα τις πλείστες φορές παρουσιάζουν έντονα φωτεινά χρώματα. Ορισμένα πέταλα παράγουν και νέκταρ για να επιβραβεύουν τους επικονιαστές. 

Στήμονες: Οι στήμονες βρίσκονται στα αρσενικά άνθη ή σχηματίζουν ένα δακτύλιο γύρω από τα κεντρικά θηλυκά όργανα στα ερμαφρόδιτα άνθη. Οι στήμονες παράγουν τη γύρη (πολύ λεπτοί κόκκοι, γυρεόκοκκοι, οι οποίοι βρίσκονται στους ανθήρες των στημόνων και περιλαμβάνουν τα αρσενικά γεννητικά κύτταρα). Κάθε στήμονας αποτελείται συνήθως από δύο μέρη, το νήμα και τους ανθήρες.

Ύπερος: Ο ύπερος βρίσκεται στο κέντρο του εσωτερικού του άνθους. Κάθε ύπερος αποτελείται από ένα στίγμα, το στύλο και μία ωοθήκη. Μέσα στην ωοθήκη βρίσκονται τα ωάρια τα οποία αποτελούν τα θηλυκά γεννητικά κύτταρα του άνθους. Ένα άνθος πιθανό να περιέχει μονάχα έναν ύπερο (π.χ. μπιζελιά), αρκετούς ύπερους σε ελεύθερη διάταξη (π.χ. φυτά βατράχια γένους Ranunculus sp.), ή 2 με 3 ύπερους που έχουν είτε λίγο είτε πολύ συγχωνευτεί μεταξύ τους. Για να διαπιστώσετε πόσοι ύπεροι έχουν συγχωνευτεί θα πρέπει να παρατηρήσετε το στίγμα και την ωοθήκη του άνθους. Για παράδειγμα πιο κάτω παρατίθεται μια εικόνα ενός κρινολούλουδου. Διαφαίνεται μέσα από την εικόνα ότι έχουν συγχωνευτεί τρεις ύπεροι. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει τόσο το στίγμα του υπέρου, στον οποίο διαφαίνονται τρεις προεξοχές, όσο και η ωοθήκη, στην τομή της οποίας διαφαίνονται τρεις προθάλαμοι.

  

Τα μέρη ενός άνθους

Κάνοντας μία κάθετη τομή σε ένα λουλούδι μπορούμε να παρατηρήσουμε τα μέρη από τα οποία αποτελείται, όπως φαίνονται στην συνημμένη εικόνα.

1) Ανθήρας

2) Στήμονας

3) Πέταλα

4) Ωάριο

5) Σέπαλα

6) Ανθοδόχη

7) Στίγμα

8) Στύλος

9) Ωοθήκη

10) Μίσχος

Πηγή:: http://e-children.blogspot.com

Το σύνολο των φυτών μιας χώρας αποτελεί την χλωρίδατης. Η Ελλάδα έχει μια από τις πλουσιότερες χλωρίδες της Ευρώπης. Αυτό οφείλεται στην μεγάλη ποικιλία διαφορετικών ειδών που διαθέτει η χλωρίδα της χώρας μας.

Στα φυτά "βασίζεται¨ η ζωή στον πλανήτη μας. Αποτελούν τη βάση της τροφικής αλυσίδας.

Τι προσφέρουν τα φυτά στον άνθρωπο:

l      Τροφή

l      Οξυγόνο

l      Καύσιμη ύλη

l      Παραγωγή χαρτιού

l      Παραγωγή επίπλων και άλλων ξύλινων αντικειμένων

l      Παρασκευή φαρμάκων

l      Παρασκευή αρωμάτων

l      Παρασκευή ρούχων (βαμβακερά και λινά υφάσματα)

- Τα φυτά αναπτύσσονται πάντοτε κάθετα προς την επιφάνεια της Γης. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεταιγεωτροπισμός.

- Όλα τα φυτά στρέφονται προς την κατεύθυνση του φωτός. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεταιφωτοτροπισμός.

Όλα τα φυτά πέρα από τις διαφορές που εμφανίζουν ως προς το μέγεθος και το σχήμα τους, έχουν κοινά τα βασικά τους μέρη.

Τα βασικά μέρη ενός φυτού είναι: 

• Τα φύλλα
• Ο βλαστός
• Η ρίζα

1) Η ρίζα

Η ρίζα του φυτού βρίσκεται συνήθως κάτω από το έδαφος. Ο ρόλος της είναι: 

α) να στηρίζει το φυτό

β) να απορροφά νερό και θρεπτικές ουσίες από το έδαφος

γ) να αποθηκεύει θρεπτικά συστατικά

Ορισμένα φυτά έχουν εναέριες ρίζες που τους βοηθούν να αναρριχώνται σε πέτρες, άλλα φυτά ή κτίρια. Ένα τέτοιο φυτό είναι ο κισσός.

Η ρίζα του φυτού, όπως και να τοποθετήσουμε το φυτό, στρέφεται πάντοτε προς τα κάτω, προς το κέντρο της Γης. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται θετικός γεωτροπισμός. 

2) Ο βλαστός

- Ποια η χρησιμότητα του βλαστού; 

Ο βλαστός βρίσκεται πάνω από το έδαφος. Αποτελεί το κύριο μέρος του φυτού. Αναπτύσσεται πάντα προς τα επάνω (εκτός από τα έρποντα φυτά). Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται αρνητικός γεωτροπισμός. 

Ο βλαστός: 

α) στηρίζει το φυτό

β) μεταφέρει νερό και θρεπτικές ουσίες από τη ρίζα προς τα φύλλα, αλλά και από ένα σημείο του φυτού σε ένα άλλο

γ) σε αυτόν βγαίνουν τα φύλλα και τα άνθη

δ) σε κάποια φυτά αποθηκεύει θρεπτικές ουσίες ή και νερό (π.χ. κάκτος)

Κάποια φυτά έχουν υπόγειους βλαστούς που λειτουργούν ως αποθηκευτικοί χώροι. 

3) Τα φύλλα

Τα φύλλα είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό μέρος του φυτού γιατί σε αυτά πραγματοποιείται η φωτοσύνθεση, που εξασφαλίζει στο φυτό την τροφή του.

Το φύλλο αποτελείται από τρία βασικά μέρη: 

α) το μίσχο

β) το έλασμα

γ) τα νεύρα

Υπάρχουν φύλλα διαφόρων σχημάτων: 

Και τα φύλλα έχουν… στόματα

Στην επιφάνεια των φύλλων υπάρχουν μικροσκοπικά ανοίγματα, τα στόματα, που επιτρέπουν:

α) την πρόσληψη αερίων από την ατμόσφαιρα (οξυγόνο και διοξείδιο του άνθρακα)

β) τη διαφυγή αερίων προς την ατμόσφαιρα.

Στόματα μπορούν να υπάρχουν και στο πάνω και στο κάτω μέρος του φύλλου. Στα περισσότερα όμως φύλλα τα στόματα βρίσκονται στο κάτω μέρος.

Έχει υπολογιστεί ότι στο κάτω μέρος ενός φύλλου υπάρχουν 19.000 στόματα σε κάθε τετραγωνικό εκατοστό, ενώ στο πάνω μέρος υπάρχουν 5.000 στόματα σε κάθε τετραγωνικό εκατοστό.

Πηγή:http://paidio.blogspot.gr