Πώς φτιάχνουμε σπιτικό ψωμί βήμα-βήμα

Έτσι θα φτιάξεις αφράτο σπιτικό ψωμάκι όπως της γιαγιάς! Μάθε όλα τα μυστικά του σπιτικού ψωμιού, τι αλεύρι να χρησιμοποιήσεις, τι να προσέξεις στο ζύμωμα, στο φούσκωμα και στο ψήσιμο και καλή όρεξη!
Το ζύμωμα και ψήσιμο ψωμιού στο σπίτι γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλές, όχι μόνο για λόγους οικονομίας αλλά κυρίως υγείας. Η σύγχρονη τάση θέλει ότι πιο φρέσκο και βιολογικό και δικαίως κι εσύ προσπαθείς αν την ακολουθήσεις

Επιχείρηση σπιτικό ψωμί: Μερικές συμβουλές γι΄αρχή

1. Μη το φοβάσαι…

Καταρχήν μην αποθαρρύνεσαι στην σκέψη και μόνο πως δε θα τα καταφέρεις. Δεν είναι και κανένα μεγάλο μυστήριο. Πιάσε αλεύρι και νερό και ξεκίνα το ζύμωμα. Ακόμη κι αν δε τα καταφέρεις με την πρώτη (αν για παράδειγμα το ψωμάκι δε φουσκώσει όσο περίμενες) μην αποθαρρύνεσαι. Όπως με όλα έτσι και στη μαγειρική μαθαίνουμε από τα λάθη μας.

2. Προετοιμασία

Υπάρχουν μερικά σημαντικά βήματα που σου εξασφαλίζουν πως θα φτιάξεις αφράτο και νόστιμο ψωμί. Το κλειδί βρίσκεται στο καλό ζύμωμα – ξανά και ξανά – αλλά και στο να αφήσουμε τη ζύμη μας να «ξεκουραστεί» για τουλάχιστον 10 λεπτά. Στη συνέχεια το ξαναζυμώνουμε και το πλάθουμε στο σχήμα που θέλουμε (φραντζολάκι ή καρβελάκι). Να θυμάσαι πως στο ψήσιμο ο όγκος θα αυξηθεί τουλάχιστον κατά το μισό, ίσως και παραπάνω, οπότε άσε τον ανάλογο χώρο στο ταψί.

3. Αν είσαι της ευκολίας πάρε παρασκευαστή ψωμιού

Αν δεν το έχεις ιδιαίτερα με το ζύμωμα, μπορείς να κάνεις δώρο στον εαυτό σου έναν παρασκευαστή ψωμιού που αναλαμβάνει το ζύμωμα για εσένα. Είναι εγγυημένα ο ευκολότερος τρόπος.

4. Προσοχή στο νεράκι

Αν έχεις ακολουθήσει όλα τα βήματα σωστά αλλά το ψωμί δε λέει να φουσκώσει ίσως γι΄αυτό ευθύνεται το νερό που χρησιμοποίησες. Το νεράκι της βρύσης συχνά – εξαιτίας της χλωρίωσής του – εμποδίζει το φούσκωμα της ζύμης. Δοκίμασε εμφιαλωμένο ή φιλτραρισμένο νερό κι ίσως δεις διαφορά.

5. Αν είσαι αρχάρια ξεκίνα με λευκό ψωμί

Μια από τις πιο χρήσιμες συμβουλές για σπιτικό ψωμί από αρχάριους είναι η χρήση λευκού αλευριού. Το αλεύρι ολικής αλέσεως σίγουρα είναι πιο υγιεινό, όπως και το μαύρο ψωμάκι, όμως είναι δυσκολότερο στο πλάσιμο. Ξεκίνα με λευκό αλεύρι κι όταν νιώσεις σίγουρη πως το έχεις με την τέχνη του ψωμιού πέρνα στο δεύτερο στάδιο και πειραμματίσου και με μαύρο.

6. Δεν κάνει κάθε λογής αλεύρι

Μπορεί να ακούγεται προφανές αλλά δεν είναι. Για τέλειο σπιτικό ψωμάκι χρειάζεται και το κατάλληλο αλεύρι. Το σκληρό αλεύρι είναι προτιμότερο καθώς χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητα σε γλουτένη κι άλλες πρωτείνες, προσδίδει ελαστική ζύμη και φουσκώνει. Αντίθετα το μαλακό αλεύρι ή το αλεύρι για όλες τις χρήσεις φουσκώνουν δύσκολα. Για καλύτερο αποτέλεσμα μπορείς να αναμείξεις σκληρό με μαλακό αλεύρι σε αναλογία 70/30 ή 80/20. Σε αντίθετη περίπτωση προτίμησε το σκληρό. Και φυσικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν κι άλλα αλεύρια εκτός από σιταριού, όπως για παράδειγμα το καλαμποκάλευρο, σίκαλης ή και ρεβιθάλευρο, αλλά καλό θα ήταν να ξεκινήσεις από τα βασικά.

7. Για να το διατηρήσεις περισσότερο

Το πλεονέκτημα με το σπιτικό ψωμί είναι πως δεν περιέχει πρόσθετα και συντηρητικά, το μειονέκτημά του, ωστόσο, είναι πως μπαγιατεύει πιο γρήγορα. Για να κρατήσει περισσότερο φτιάξε μικρά φραντζολάκια και κατάψηξέ τα για να τα ξεπαγώσεις και να τα χρησιμοποιήσεις κάποια άλλη στιγμή.

Μυστικά για το φούσκωμα

* Ένα ψωμί που δεν έχει ζυμωθεί σωστά δεν πρόκειται να ψηθεί σωστά

* Η μαγιά είναι απαραίτητη

* Για να φουσκώσει το ψωμί άσε το να «ξεκουραστεί». Σκέπασέ το με πετσέτα και άσε το σε θερμό δωμάτιο ή μέσα σε σβηστό ή ελάχιστα προθερμασμένο φούρνο (λιγότερο από 50 βαθμούς). Το ζυμάρι έχει φουσκώσει όταν είναι διπλάσιο σε όγκο.

* Για καλύτερο αποτέλεσμα, ξαναζύμωσε μετά το φούσκωμα κι επανέλαβε τη διαδικασία της… «ξεκούρασης» πριν το φουρνίσεις.

Μυστικά για το ζύμωμα

* Το νερό πρέπει να είναι χλιαρό, ούτε κρύο, ούτε ζεστό.

* Το νερό το προσθέτουμε σταδιακά λίγο-λίγο κι όχι με μιας

* Αν η ζύμη βγαίνει νερουλή προσθέτουμε έξτρα αλεύρι. Αντίθετα αν είναι αρκετά σφιχτή προσθέτουμε νεράκι.

* Το ζύμωμα θέλει ώρα μέχρι η ζύμη να γίνει μαλακή κι ελαστική.

* Για να καταλάβεις αν έγινε βρέξε λίγο τα δάχτυλά σου. Αν τα τρίψεις όπως είναι βρεγμένα ελαφρά πάνω της, θα πρέπει να γίνει το νερό γαλακτώδες.

Μυστικά για το ψήσιμο

* Η ιδανική θερμοκρασία για ψήσιμο ψωμιού είναι οι 170 βαθμοί °C στον αέρα.

* Ο χρόνος ψησίματος διαφέρει ανάλογα με την ποσότητα. Κατά προσέγγιση υπολόγισε μια ώρα για κάθε κιλό.

* Πριν φουρνίσεις το ψωμί ράντισέ το με λίγο νεράκι και χάραξέ το. Επανέλαβε το ράντισμα λίγο πριν τελειώσει το ψήσιμο αν θέλεις να γίνει η κόρα έξτρα τραγανή.

* Προσοχή: κατά τη διάρκεια του ψησίματος μην ανοίγεις την πόρτα του φούρνου κάθε τόσο αν δε θέλεις το ψωμί σου να… «κάτσει».

Συνταγή για εύκολο σπιτικό ψωμί!

Yλικά

4 φλιτζάνια αλεύρι σκληρό

1 κουτ. γλυκού μαγιά

2 κουτ. γλυκού αλάτι

1½ φλιτζάνι νερό χλιαρό αλεύρι για τον πάγκο

Eκτέλεση 

Βάζουμε όλα τα υλικά σε μεγάλο μπολ, αλευρώνουμε τα χέρια μας και αναμειγνύουμε καλά. Σκεπάζουμε το μπολ με διαφανή μεμβράνη και το αφήνουμε για 3 ώρες σε ζεστό σημείο. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 220°C. Mεταφέρουμε τη ζύμη σε αλευρωμένο πάγκο και της δίνουμε το σχήμα καρβελιού.

Στη συνέχεια, τη μεταφέρουμε σε ταψί στρωμένο με χαρτί ψησίματος και τη χαράζουμε σε 3 σημεία. Τοποθετούμε το ταψί στη μεσαία θέση του φούρνου και στη βάση του φούρνου βάζουμε ένα μικρό σκεύος γεμάτο νερό. Ψήνουμε το ψωμί για 15 λεπτά και στη συνέχεια χαμηλώνουμε τη θερμοκρασία στους 170°C και συνεχίζουμε το ψήσιμο για επιπλέον 35 λεπτά.

Παραδοσιακό ψωμί χωρίς ζύμωμα

Yλικά

• 3 φλιτζάνια αλεύρι για ψωμί
• 1/4 κουτ. γλυκού μαγιά ξηρή
• 1 κουτ. γλυκού αλάτι
• 1½ φλιτζάνι νερό χλιαρό
• ½ κουτ. γλυκού μέλι
• 1 κουτ. σούπας ελαιόλαδο
• αλεύρι για τον πάγκο

Eκτέλεση

Θα χρειαστούμε ένα βαρύ σκεύος με καπάκι που να μπορεί να μπει στον φούρνο (μαντεμένιο ή πυρέξ). Η συγκεκριμένη συνταγή χρειάζεται μια προεργασία 20 ωρών πριν από το ψήσιμο. Ετσι, τοποθετούμε από την προηγούμενη μέρα όλα τα υλικά εκτός από το ελαιόλαδο σε μεγάλο μπολ (γιατί η ζύμη θα διπλασιαστεί) και τα αναμειγνύουμε καλά με ξύλινο κουτάλι ή σπάτουλα. Σκεπάζουμε το μπολ με διαφανή μεμβράνη και το αφήνουμε σε ζεστό σημείο και μακριά από ρεύματα να «δουλέψει» για 20 ώρες και να διπλασιαστεί σε όγκο. Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες και την υγρασία στο σπίτι, η ζύμη μπορεί να διπλασιαστεί πιο νωρίς, αλλά αυτό μην σας ανησυχήσει. Βγάζουμε τη ζύμη με βρεγμένα χέρια 2 ώρες πριν ψήσουμε το ψωμί και την τοποθετούμε πάνω σε καλά αλευρωμένο πάγκο. Διπλώνουμε 2-3 φορές και την επαναφέρουμε μέσα στο μπολ. Αυτήν τη φορά δεν σκεπάζουμε το μπολ με διαφανή μεμβράνη, αλλά πασπαλίζουμε μια λινή ή βαμβακερή πετσέτα με αλεύρι και σκεπάζουμε με αυτήν τη ζύμη. Την αφήνουμε να ξεκουραστεί για 2 ώρες πάνω στον πάγκο της κουζίνας. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 220°C και βάζουμε μέσα σκεπασμένο το σκεύος στο οποίο θα ψήσουμε το ψωμί. Το βγάζουμε από τον φούρνο και το αλείφουμε προσεκτικά με το ελαιόλαδο. Μεταφέρουμε τη ζύμη μέσα στο σκεύος, το σκεπάζουμε ξανά και το βάζουμε στον φούρνο για μισή ώρα. Το βγάζουμε από τον φούρνο, αφαιρούμε το καπάκι και συνεχίζουμε το ψήσιμο για 15 λεπτά επιπλέον.

Πηγή