Μια κοινωνική καινοτομία με περιβαλλοντική συνείδηση από το Κιλκίς, επαναπροσδιορίζει την καλλιέργεια σιταριού και παράγει το «staramaki». Στην Κρήτη τα φραγκόσυκα και τα μανιτάρια, όχι μόνο πιάνουν κορυφή στην ποιότητα, γίνονται και πρώτη ύλη για βασιλικά εδέσματα από εταιρίες που πρωτοπορούν
Η εμφάνιση Ελληνικών επιχειρήσεων που καινοτομούν στην αγροδιατροφή τα τελευταία χρόνια, είναι μια θετική στροφή της οικονομικής μας ιστορίας για πολλούς λόγους. Αρχικά βασίζονται στους τοπικούς πόρους και στην ποιοτική παραγωγή και όχι αναγκαστικά στην ποσότητα. Προβάλουν επίσης με τον καλύτερο τρόπο την εικόνα του Ελληνικού τροφίμου, πρώτα σε εμάς τους ίδιους ώς καταναλωτές και έπειτα στο εξωτερικό, που έχει κορεστεί από τα “τρόφιμα” που έχουν υποστεί μύριες κατεργασίες και πρόσθετα πριν φτάσουν στο πιάτο του ανθρώπου και ιδίως, του παιδιού.
Στο Γη&Ύδωρ πιστεύουμε ότι οι δράσεις αυτές, αξίζουν την προσοχή μας, και την στήριξη των αλληλένδετων κλάδων εστίασης και τουρισμού, γιατί την έχουν κερδίσει με το σπαθί τους και γιατί θέλουμε να είμαστε σαν Κρήτη και σαν Ελλάδα, ένας προορισμός ποιότητας και ουσίας.
Όλη την γλυκιά ουσία του Φραγκόσυκου, μας εξήγησε το Σάββατο η Χρυσούλα Σταγάκη της εταιρείας, “Gea Creta” που ως ιδέα προέκυψε πριν από 6 χρόνια, και από το 2014 υλοποιείται με συστηματική καλλιέργεια Φραγκόσυκου στην Κρήτη. Η εταιρεία λειτουργεί με συμβολαιακή γεωργία, συναπτωντας ιδιωτικά συμφωνητικά με τους παραγωγούς, ώστε αφενός να τους προστατευει παρέχοντας τους πληροφορίες, τεχνογνωσία και καθοδήγηση ώστε να παράγουν ένα ποιοτικό και πιστοποιημένο προϊόν και αφετέρου να διαχειρίζεται την παραγωγή αναλαμβάνοντας τον καθαρισμό, τη συσκευασία και την διάθεση της, σε κοινό και αγορές.
Το φραγκόσυκο ξενίζει με τα επιθετικά του αγκαθάκια τους καταναλωτές. Αλλά όποιος το έχει δοκιμάσει, σίγουρα δε μπορεί να ξεχάσει τη αρωματική γλύκα του. Η εταιρία φροντίζει να το καθαρίσει από τα αγκάθια και να το προσφέρει σε μια φιλική μορφή, νωπό ή μεταποιημένο σε μια πλούσια γκάμα προϊόντων, όπως λικέρ, λουκούμι, σιρόπι, μαρμελάδες με ζάχαρη ή χωρίς, με συνταγές από οικοτεχνίες της Κρήτης. Η μεταποιηση προέκυψε από την πρακτική ανάγκη για αξιοποιηση ακόμα και των προϊόντων δεύτερης διαλογής αλλά και για φυσική παράταση του χρόνου ζωής τους. Συνεχίστηκε όμως και επεκτάθηκε, χάρη στην προτίμηση των καταναλωτών.
Μπορεί το φρούτο αυτό να δημιουργεί εξωτικούς συνειρμούς και να μην συνδέεται τόσο με την παραδοσιακή εικόνα της Κρήτης, ωστόσο η Κρητική γή με το μικροκλίμα και το έδαφος της χαρίζει στο φραγκόσυκο ακόμα πιο γλυκιά γεύση και καλό μέγεθος. Όπως λέει η Χρυσούλα κατα την επιλογή συνεργατών, κοιτούν αυτήν ακριβώς την ποιότητα του εδάφους, καθώς το φραγκόσυκο προτιμά “στραγγερά” ή με μικρή κλίση εδάφη, όχι σε μεγάλο υψόμετρο. Επειδή έχει μικρό ριζικό σύστημα, αναπτύσσεται ακόμα και σε πιο άγονα μέρη με μικρό βάθος χώματος. Η καλλιέργεια έχει πολύ μικρές απαιτήσεις σε λίπασμα και νερό, τα οποία όμως αν χρησιμοποιήσουμε με σωστή τεχνική, επιστρέφουν ένα ζωηρό φυτό και ζουμερό φρούτο. Η εταιρία μας λέει, είναι ανοιχτή σε νέες συνεργασίες για όποιον παραγωγό ενδιαφέρεται να συμμετέχει καθώς το 2018, η ζήτηση ήταν μεγάλη και οριακά καλύφθηκε με προσθετες συνεργασίες.
Όσον αφορά τη συνέργεια με τους κλάδους εστίασης και τουρισμού, μας λέει ότι δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον για την ένταξη των προϊόντων στην δημιουργική κουζίνα, τη σύνθεση του πρωινού και στην παρασκευή ποτών, ενώ και αντίστροφα, πολύ σημαντικός είναι ο εκπαιδευτικός τουρισμός που δημιουργείται από τις επισκέψεις αγροτών του εξωτερικού στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης για ενημέρωση και εξοικείωση με την τεχνογνωσία.
Η αρχική ιδέα της Gea Creta προήλθε από τη μη προσιτή εικόνα του φρούτου σε συνδυασμό με την μεγάλη ζήτηση του όπως αποδείκνυαν οι έρευνες, λόγω της διατροφικής του αξίας. Εκτός από τα πλούσια θρεπτικα συστατικά όπως ασβέστιο, κάλιο, μαγνήσιο, βιταμίνη C που περιέχει, η συστηματική κατανάλωση φραγκόσυκου, έχει βρεθεί να σχετίζεται ως πιθανός παράγοντας συνεισφοράς, με την πρόληψη ορισμένων μορφών καρκίνου (στήθους, προστάτου, στομάχου, πνευμόνων, παγκρέατος) λόγω των φλαβονοειδών συστατικών του, όπως και με την μείωση του σακχάρου και των επιπέδων των λιπιδίων στο αίμα.
Η Gea Creta διανέμει σε όλη την Ελλάδα τα νωπά φραγκόσυκα της και εξάγει από το 2016 τα προϊόντα της στη Μαλαισία και το Κουβέιτ ενώ σήμερα έχει προσθέσει στο πελατολόγιο της που συνεχώς διευρύνεται, την Ολλανδία ,τη Γερμανία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Στόχος της είναι η επέκταση των εξαγωγών, η ένταξη των προιοντων μεταποιησης στα ντελικατέσεν και ορισμένα supermarket της χώρας αλλά και σύντομα στο eshop της συνεργατικής εταιρείας Culta Terra. Μπορείτε να επικοινωνείτε μαζί τους για σημεία πώλησης Κρητικού Φραγκόσυκου στο website και την σελίδα τους στο facebook.
Ακολουθεί συνέντευξη κας Σταγάκη:
Σε συνέχεια της εξερευνησης του κόσμου του τροφίμου στο Γη&Ύδωρ, ο Φίλιππος Μαρκάκης μας μίλησε για το Κρητικό μανιτάρι που παράγει η εταιρεία Culta Terra με βάση το Ρεθυμνο. Ξεκίνησε το 2014 με 9 θαλάμους παραγωγή που έγιναν 13, και σήμερα παράγουν 6-8 τόνους πλευρώτους και 600 περίπου κιλά λεντινούλα ή αλλιώς σιτάκε, το μήνα, όλο το χρόνο. Όπως μας είπε ο Φίλιππος, βασικός στόχος της επιχείρησης τους είναι η ασυναγώνιστη και σταθερή ποιότητα. Ο στόχος αυτός όσο κι αν ακούγεται απλός, είναι πολυσύνθετος, γιατί η καλλιέργεια του μανιταριού είναι απαιτητική σε τεχνικές προδιαγραφές και πρωτοκολλα, ώστε να είναι ελεγχόμενη και παραγωγική.
Εκτός από τα καλλιεργούμενα, η εταιρεία τα τελευταία χρόνια προσφέρει άγρια μανιτάρια και Ελληνική τρούφα στο κοινό, συνεργαζόμενη με πιστοποιημένους συλλέκτες μανιταριών από όλη την Κρήτη, αλλά και τη Σάντυ, ένα... σκυλάκι τρούφας, προκειμένου να αναδείξουν την ποιότητα των προϊόντων που φύονται στην Κρητική γή. Βασική προϋπόθεση για να γίνει κάποιος πιστοποιημένος συλλέκτης όπως μας λέει, είναι να αγαπά τη φύση και να έχει πολύ καλές γνώσεις τόσο για την καταλληλότητα προς βρώση των μανιταριών, όσο και για τον τρόπο συλλογής με σεβασμό στο βιότοπο τους ώστε να συνεχίσει να παράγει αειφορικά. Ηδη αναμένεται για την ενημέρωση των ενδιαφερόμενων, σχετικό σεμινάριο στην Κρήτη.
Η Culta Terra συνεργάζεται και ανταλλάσσει ιδέες με πιστοποιημένους καλλιεργητές βλέποντας τους όχι ως ανταγωνιστές αλλά ώς συμμάχους στον κοινό δρόμο για την παγκόσμια ανάδειξη του ποιοτικού Κρητικού προϊόντος. Υπάρχει μάλιστα στα σχέδια τους η δημιουργία ομάδας παραγωγών ώστε να κλείσει το χάσμα εμπειρίας και γνώσης μεταξύ τους και να αλληλοβοηθηθούν. Η μονάδα της Culta Terra είναι από τις πιο σύγχρονες στην Ελλάδα και έλκει το ενδιαφέρον Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων που στέλνουν τους φοιτητές τους να γνωρίσουν τις διαδικασίες ζωντανά, ανοίγωντας ταυτόχρονα δρόμους στον επαγγελματικό και εκπαιδευτικό τουρισμό.
Η εταιρία διαθέτει σήμερα 178 κωδικούς προϊόντων, επιχειρώντας να ολοκληρώσει τον κύκλο παραγωγής και μεταποίησης ώστε να είναι σε θέση να εκπροσωπεί το Κρητικό μανιτάρι σε όλη του τη γκάμα. Εκτός από νωπά, τα μανιτάρια διατίθενται αποξηραμένα και σε σκόνη, αλλά και ως συστατικά έτοιμων γευμάτων όπως ριζότο μανιταριών, μανιταρόσουπα και...σπανακόρυζο με μανιτάρια πλευρώτους! Τα γεύματα δεν περιέχουν συντηρητικά και τεχνητά ενισχυτικά γευσης αλλά βασίζονται στην φυσική διατήρηση των προϊόντων μέσω της αποξήρανσης και περιέχουν αποξηραμένα μανιτάρια και λαχανικά, αρωματικά φυτά και βότανα.
Ο σχεδιασμός των προϊόντων θυμίζει στον Φίλιππο μια μουσική σύνθεση. Για τους σκοπούς της γαστρονομικής τέχνης λοιπόν, συνεργάζονται με τον Σεφ Βασίλη Πατσήκαι αναζητούν λύσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και τις προτιμήσεις των καταναλωτών ωστε να προσφέρουν γρήγορα γεύματα μεγάλης γευστικής και διατροφικής αξίας. Ειδικά για το αποξηραμένο μανιτάρι όπως μας λέει, αποτελείται από την αφρόκρεμα των προϊόντων τους και έχει διάρκεια ζωής 18-20 μήνες σε σχέση με τις 7 μέρες του νωπού, διευκολύνοντας τις εξαγωγές.
Η υποδοχή των προϊόντων είναι θερμή από τους σεφ, ειδικά αν αναλογιστούμε ότι μετά από την κυριαρχία του κρέατος στην διεθνή κουζίνα κατα το 1990, και του ψαριού το 2000, τώρα διάγουμε την εποχή του μανιταριού και αυτό προστίθεται στα πιάτα δίνοντας τους γεύση και θρεπτικά συστατικά. Το μανιτάρι άλλωστε έχει πολλές πρωτεΐνες και αμινοξέα που αν και δεν εξισώνονται, ωστόσο πλησιάζουν σημαντικά τις ζωικές πρωτεΐνες, προσφέροντας μας μεγαλύτερη αίσθηση κορεσμού και λιγότερες θερμίδες. Έχει επίσης βιταμίνες όπως C, βιταμίνες συμπλέγματος Β αλλά και ιχνοστοιχεία όπως ο χαλκός και το σελήνιο. Βασικό είναι να επιλέγουμε προϊόντα που φέρουν τις απαραίτητες πιστοποιήσεις για την ασφάλεια τους ώστε να μην καταναλώνουμε μανιτάρια που έχουν παραχθεί με αθέμιτες μεθόδους και απουσία ελέγχου για την ασφάλεια τους.
Η παραγωγή της επιχείρησης σε ένα μεγάλο βαθμό απορροφάται από την Κρήτη και πάνω από 150 επιχειρήσεις της Αθήνας. Ηδη διαθέτουν προϊόντα στην Κύπρο και έχουν δύο φυσικά καταστήματα στο Ρέθυμνο και στο Ηράκλειο με την επωνυμία “Μανιταρότοπος”. Σχεδιάζουν άμεσα την επέκταση των καλλιεργειών τους σε νέα είδη, με 8 νέους θαλάμους παραγωγής και την δημιουργία φυσικού καταστήματος στις Βρυξέλλες ώστε και η υπόλοιπη Ευρώπη να γνωρίσει το Κρητικό μανιτάρι.
Στους νέους επιχειρηματίες λέει χαρακτηριστικά ότι για να διαμορφώσεις μια υγιή επιχείρηση πρέπει να κοιτάς μακριά. Σκοπός δεν είναι ο εφήμερος πλουτισμός, αλλά η διάρκεια και η καθιέρωση της ποιότητας και της εικόνας του προϊόντος στην συνείδηση του καταναλωτή. Η ακρόαση των αναγκών του καταναλωτή και η τίμια ανταπόκριση μιας επιχείρησης σε αυτές, είναι που θα φέρει αντίστοιχα την αναγνώριση και τους πιστούς πελάτες που θα εμπιστευτούν το Ελληνικό τρόφιμο. Τα προϊόντα της επιχείρησης Culta Terra μπορείτε να βρείτε και στο eshop της επιχείρησης.
Ακολουθεί συνέντευξη κ. Μαρκάκη:
Μια καλλιέργεια που δεν είναι πια βιώσιμη, μια επαρχία που ερημώνει, η περιβαλλοντική πληγή και μια κοινωνία που δεν εισακούγεται. Αυτή είναι η αλήθεια και η έμπνευση πίσω από το Staramaki. Το καλαμάκι που παράγεται από σιτάρι, το καινοτόμο εγχείρημα του συλλόγου εθελοντών Omnes για το οποίο μιλάει όλη η Ελλάδα.
Ο σύλλογος εθελοντών Omnes, όπως μας λέει στο Γη&Ύδωρ ο πρόεδρος του, Στέφανος Καμπέρης ιδρύθηκε το 2016 στο Κιλκίς ως κοινωνική ανταπόκριση στην ανάγκη στέγασης των προσφύγων με χρηματοδότηση της Υπατης Αρμοστειας του ΟΗΕ. Οι χρηματοδοτήσεις όμως κάποια στιγμή τελειώνουν και το κοινωνικό πρόβλημα παραμένει, όπως παραμένει και η πραγματικότητα της ερήμωσης της Ελληνικής επαρχίας από ανθρώπινο δυναμικό. Βλέποντας ολιστικά το πρόβλημα, ο σύλλογος δεν επικεντρώνεται στο προσφυγικό αλλά στην ενδυνάμωση της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας συνολικά, ώστε να υπάρξει παραγωγικότητα, αυτάρκεια και παραμονή στον τόπο.
Η ανάγκη να δούν το Κιλκίς να ανθεί μέσα από έξυπνες ιδέες με φιλικότητα προς το περιβάλλον και όχι μέσα από βίαιες εξορύξεις χρυσού και μετάλλων που θα βλάψουν τους περιορισμένους πόρους της γής μας, οδήγησε τους εθελοντές στην φιλοσοφία του περάσματος “από την βοήθεια στην συναλλαγή” (from aid to trade). Σε ένα μέρος όπου η μονοκαλλιέργεια σιταριού και η κτηνοτροφία αποτελεί για χρονια το μοναδικό πόρο ζωής με φθίνουσα βιωσιμότητα και αύξουσα εξάρτηση από τις επιδοτήσεις, εκείνοι είδαν τις δυνατότητες της γής διαφορετικά, περνώντας από την παθητικότητα και την αναμονή κοινωνικής βοήθειας, στη δημιουργικότητα.
Στα 15.000 στρέμματα του Αγροτικού Συνεταιρισμού Κιλκίς έχουν γίνει οι πρώτες πειραματικές σπορές από διάφορες ποικιλίες σιταριού και σίκαλης που θα αποδώσουν αποτελέσματα γύρω στο Μάιο ώστε να καταλήξουν στην τελική μορφή του προϊόντος που αναμένεται να κυκλοφορήσει στην αγορά μέχρι το τέλος του έτους. Στην περιπτωση αυτής της επιχείρησης, η γη είναι ο μηχανικός, καθώς το ίδιο το στέλεχος του σιταριού είναι το καλαμάκι αφού κοπεί, καθαριστεί και αποστειρωθεί, χωρίς δηλαδή να μεσολαβήσει πολτοποιηση του υλικού για να παραχθεί το προϊόν. Από ένα στρέμμα σιτάρι, παράγονται περίπου 300.000 στελέχη που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με αυτόν τον τρόπο, χωρίς μηχανοποίηση. Η ομάδα μάλιστα, μελετα τις δυνατότητες των διαφορετικών ποικιλιών να φέρουν στελέχη με μεγαλύτερο ύψος και διάμετρο ώστε να καλύψουν τις ανάγκες της αγοράς.
Η ιδέα μοιάζει πολύ απλή, γιατί είναι. Είναι μια πανάρχαια τεχνική που ξεκινά από τους Βαβυλώνιους και έχει αξιοποιηθεί ήδη στην Αμερική την Κίνα και την Αυστραλία όπως μας λέει ο Στεφανος. Είναι απορίας άξιο μάλιστα πως τόσα χρόνια δεν χρησιμοποιήθηκε αυτό το φυσικό υλικό αλλά γέμιζε το περιβάλλον με τόνους πλαστικών σκουπιδιών. Η ανάγκη και η αφύπνιση μας κάνει πιο δημιουργικούς, καταλήγει.
Με το λογότυπο τους έτοιμο, σχεδιάζουν να κατακτήσουν επάξια την Ελληνική αγορά σαν προϊόν του Κιλκίς, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και νέα οικονομική ζωή για την περιοχή τους. Οι ερευνες τους άλλωστε, πιστοποιούν ότι η ανάγκη που θέλουν να καλύψουν είναι υπαρκτή και εκτεταμένη, ειδικά στην Ελλάδα του θέρους και των εκατομμυρίων τουριστών και ντόπιων που καταναλώνουν ροφήματα. Το καλό που προκύπτει από αυτή την πρωτοβουλία είναι πολλαπλό, αφού δημιουργούνται τα περιθώρια να εμφανιστούν άλλου είδους, ανώτερης διατροφικής αξίας ή και βιολογικές καλλιέργειες σιτηρών. Ακόμη η ομάδα σε συνεργασία με τη Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών του ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας και συγκεκριμένα το Τμήμα Σχεδιασμού και Τεχνολογίας Ένδυσης στο Κιλκίς, εργάζεται πάνω σε περισσότερες ιδέες, όπως την δημιουργία βιολογικών υφασμάτων και ρουχισμού με βαφές από βότανα της περιοχής, με αναπτυξη αντίστοιχων καλλιεργειών όπως βαμβακιού, τσουκνίδας και κλωστικής κάνναβης.
Σημαντικό μέρος της κερδοφορίας που θα προκύψει από το staramaki θα είναι το πρώτο κεφάλαιο για την δημιουργία ενός μοντέλου κοινωνικής κατοικίας που θα δημιουργηθεί για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, για τους ανθρώπους που κινδυνεύουν από κοινωνικό αποκλεισμό και για τους ανθρώπους που θέλουν να μετοικήσουν στην επαρχία και χρειάζονται μια πρώτη ώθηση για να ξεκινήσουν τη ζώη τους κοντά σε ένα ανθρώπινο και φυσικό περιβάλλον.
Στο σύλλογο που σήμερα αριθμεί περίπου 50 μέλη και πάνω από 60 εργαζόμενους, και σε όλο το Κιλκίς που έχει αγκαλιάσει την πρωτοβουλία είτε ως απλός κόσμος είτε δια των θεσμών του όπως ο τοπικός Αγροτικός Συνεταιρισμός και το Εμπορικό Επιμελητήριο, επιθυμούν να δουν τον τόπο τους δυνατό, ευμαρή και γεμάτο ανθρώπους ξανά. Η ομάδα έχει θέσει ως στόχο της την κοινωνική καινοτομία και το να δείξει ότι οι ιδέες μπορούν να γινουν πράξη όταν υπάρχει επιμονή, ομάδα, σύγκληση απόψεων, όραμα και στόχος. “Αν μπορούμε εμείς, μπορούν και αλλοι”, καταλήγει ο Στέφανος Καμπέρης, σε ένα Κιλκίς που φυλάττει θερμοπύλες και που όλοι παρακολουθούμε με ελπίδα.
Ακολουθεί συνέντευξη κ. Καμπέρη:
Ακολουθεί συνέντευξη κ. Καμπέρη:
Η στήριξη των Ελλήνων που δημιουργούν και των επιχειρησεων που καινοτομούν, είχε χρόνια να γίνει τόσο ευχάριστη υπόθεση και αποστολή. Εσείς τι λέτε; Στο Γη&Ύδωρ δηλώνουμε έτοιμοι. Συντονιστείτε μαζί μας το επόμενο Σάββατο στις 10 το πρωι στον Ηχω fm 99,8, τον σταθμό της ενημέρωσης με υπογραφή, για αγροτική -και όχι μόνο - καινοτομία, επιχειρηματικότητα, ιδέες και πρωτοβουλίες εξέλιξης που πάνε τον τόπο και τη σκέψη μας μπροστά.
Έρρικα Χριστοδούλου
Ραδιοφωνική Εκπομπή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου