Διαχείριση αιγοπροβάτων κατά τις ανοιξιάτικες βοσκές – Ορθές πρακτικές

14.03.2019 10:29

Οι ανάγκες των ζώων καλύπτονται κυρίως με διατροφή μέσα στον στάβλο και ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο ποσοστό αναγκών αντίστοιχα υποστηρίζεται και με τις βοσκές κυρίως της άνοιξης και του φθινοπώρου

Γράφει ο Απόστολος Μαραντίδης, διδάκτωρ Ζωικής Παραγωγής, ΑΠΘ

 

Τα περισσότερα κοπάδια αιγοπροβάτων στην Ελλάδα ανήκουν στο ημιεντατικό και στο ημιεκτατικό σύστημα εκτροφής. Δηλαδή, οι ανάγκες των ζώων καλύπτονται κυρίως με διατροφή μέσα στον στάβλο και ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο ποσοστό αναγκών αντίστοιχα υποστηρίζεται και με τις βοσκές κυρίως της άνοιξης και του φθινοπώρου.

 

Φυσικά, αυτό που παίζει τον μεγαλύτερο ρόλο για την εφαρμογή του συγκεκριμένου συστήματος εκτροφής είναι η προσφερόμενη ποσότητα βοσκήσιμης ύλης στις περιοχές γύρω από τον στάβλο. Ορισμένες μονάδες βρίσκονται κοντά σε κοινοτικές εκτάσεις, όπου υπάρχει ελεύθερη φυσική βόσκηση, όμως αυτό έχει το μειονέκτημα ότι η προσφορά εξαρτάται και από το μικροκλίμα της κάθε περιοχής, δηλαδή τις τοπικές θερμοκρασίες και βροχοπτώσεις, οι οποίες θα καθορίσουν την ποσότητα της προσφερόμενης βοσκής. Αντιθέτως, άλλες μονάδες θα χρειαστεί να δεσμεύσουν κάποιες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, στις οποίες θα σπείρουν χορτοδοτικά φυτά που ενδείκνυνται για βόσκηση, καθώς έχουν αντοχή στην καταπόνηση από τη βοσκή και το πάτημα των ζώων, αυξάνοντας όμως έτσι το κόστος διατροφής σε σχέση με την προηγούμενη περίπτωση.

 

Από οικονομικής άποψης έχει αποδειχτεί πως το ημιεντατικό και το ημιεκτατικό σύστημα εκτροφής προσφέρουν μεγαλύτερο κέρδος στον κτηνοτρόφο. Φαίνεται πως είναι τα επικρατέστερα, καθώς είναι τα πιο βιώσιμα συστήματα εκτροφής για τα κοπάδια των αιγοπροβάτων που βρίσκονται στην Ελλάδα, αρκεί βέβαια η εφαρμογή τους να γίνεται σωστά. Πέρα, όμως, από την τεχνοοικονομική ανάλυση, έχει αποδειχτεί πως τα κοπάδια που περνούν ένα μέρος της ημέρας εκτός στάβλου εμφανίζουν καλύτερη υγεία και εφάπτονται καλύτερα στους κανόνες υγιεινής και ευζωίας του ζωικού κεφαλαίου. Για τον λόγο αυτόν, ορισμένες από τις χώρες τις Ευρωπαϊκής Ένωσης συνιστούν την υποχρεωτική βόσκηση των ζώων για τουλάχιστον μια ελάχιστη διάρκεια κάθε ημέρα.

 

Τα πλεονεκτήματα της βόσκησης

Οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι έχουν παρατηρήσει πως την περίοδο των βοσκών εμφανίζεται αύξηση της γαλακτοπαραγωγής του κοπαδιού και γι’ αυτό έχουν μεγάλη προσμονή για την έναρξη των βοσκών. Παράλληλα, κατά την ανοιξιάτικη περίοδο, αρχίζουν να μειώνονται σημαντικά οι ζωοτροφές στις αποθήκες και ορισμένες παρουσιάζουν έλλειψη ή αυξάνεται σημαντικά το κόστος αγοράς τους. Επομένως, οι βοσκές έρχονται την ιδανική περίοδο για να καλύψουν τις ανάγκες του ζωικού κεφαλαίου με χαμηλότερο κόστος.

 

Οι παγίδες της βόσκησης

Σε περίπτωση που ο κτηνοτρόφος δεν εκμεταλλευτεί σωστά τις βοσκές, υπάρχει κίνδυνος να πέσει σε ορισμένες παγίδες που θα τον απομακρύνουν από τον αρχικό του στόχο, δηλαδή την αύξηση της κερδοφορίας της μονάδας. Παρακάτω αναφέρονται ορισμένες από τις συχνότερες παγίδες που κρύβουν οι βοσκές, αλλά και κάποιες συμβουλές για την αποφυγή τους:

 

1Σύσταση γάλακτος

Ο σημαντικότερος διατροφικός παράγοντας της μείωσης των λιποπρωτεϊνών στο γάλα είναι οι ανοιξιάτικες βοσκές, καθώς το ζώο γεμίζει το στομάχι με βοσκή, η οποία περιέχει εξαιρετικά χαμηλή περιεκτικότητα σε ξηρά ουσία και πρωτεΐνες. Παίζει πολύ σημαντικό ρόλο να καταλάβει ο παραγωγός ότι δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να μειώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις προσφερόμενες ζωοτροφές μέσα στον στάβλο, γιατί έτσι, πέρα από την κακή σύσταση στο γάλα, θα επιφέρει και ταχύτερη πτώση της γαλακτοπαραγωγής, καθώς αυτή δεν μπορεί να υποστηριχτεί αρκετά από τις βοσκές για μεγάλο χρονικό διάστημα.

 

2

Διάρροιες

Η κατανάλωση ανοιξιάτικης βοσκής σημαίνει πρόσληψη υψηλού ποσοστού νερού, το οποίο προκαλεί ελαφριά διάρροια, η οποία όμως είναι εύκολα διαχειρίσιμη, καθώς μπορεί να μειωθεί με παράλληλη μείωση της διάρκειας βόσκησης. Επίσης, τα κοπάδια δεν θα πρέπει να καταναλώνουν βοσκή τις πολύ πρωινές ώρες, καθώς μπορεί να περιέχει πάχνη. Σε αυτή την περίπτωση, βγάζουμε τα ζώα για βοσκή τις πιο μεσημεριανές ώρες.

 

3

Εντεροτοξιναιμία

Οι απότομες αλλαγές σε σιτηρέσιο και θερμοκρασίες είναι οι βασικές αιτίες πρόκλησης της εντεροτοξιναιμίας (στρουμπάρας) και, δυστυχώς, η άνοιξη περιέχει και τα δύο. Επομένως, ανάλογα και με την περιοχή, θα πρέπει να γίνεται εμβολιασμός του κοπαδιού είτε μία είτε δύο φορές ετησίως.

 

4

Παράσιτα

Η βοσκήσιμη ύλη κυρίως της άνοιξης μπορεί να περιέχει παράσιτα, εκ των οποίων το πιο συνηθισμένο είναι η χλαπάτσα, που προκαλεί ηπατική διστομίαση. Για τον λόγο αυτόν, το κοπάδι θα πρέπει να έχει λάβει αντιπαρασιτικά για να προστατευτεί από τέτοιες καταστάσεις. Παράλληλα, θα πρέπει να αποφεύγεται η βόσκηση πριν φύγει η υγρασία πάνω από τα χόρτα.

 

5

Διάφορες ασθένειες

Η επαφή με άλλα μη υγιή κοπάδια μπορεί να φέρει στο κοπάδι οποιαδήποτε μεταδοτική ασθένεια. Για τον λόγο αυτόν, το κοπάδι θα πρέπει να έχει ακολουθήσει το πλήρες εμβολιακό πρόγραμμα, ώστε να είναι προστατευμένο τουλάχιστον από τις βασικές ασθένειες.

 

6

Υπερβόσκηση

Η υπερβόσκηση μιας περιοχής θα καταστρέψει την ικανότητα των φυτών να μεγαλώσουν ξανά και θα προκαλέσει απώλεια βόσκησης. Επομένως, ο κτηνοτρόφος θα πρέπει να προσέχει, ώστε να περνάει μικρότερο αριθμό ζώων από μεγαλύτερη περιοχή, προκειμένου η βοσκή να μη φτάνει μέχρι τη ρίζα του φυτού και να του δίνει τη δυνατότητα να μεγαλώσει ξανά τις επόμενες μέρες.

 

Επομένως, είναι σημαντικό να ληφθεί σοβαρά υπόψη πως το πλεονέκτημα των βοσκών μπορεί εύκολα να γυρίσει εις βάρος του παραγωγού. Για τον λόγο αυτόν, θα πρέπει να προετοιμάσει το κοπάδι κατάλληλα, ώστε να διασφαλίσει την απολαβή μόνο των θετικών στοιχείων που προσφέρει η βόσκηση.

 

 

ypaithros.gr