Αγροσελίδα: Πώς φτιάχνεται ο χαλβάς.Αφιέρωμα στο χαλβά και τα υλικά του.

~Η παραδοσιακή διαδικασία της παρασκευής του χαλβά είναι δύσκολη και γι'αυτό την παραγωγή στο εργαστήριο αναλαμβάνουν μόνο ο Νικόλαος Γαβρίλης και ο Ευμόρφιος Κοσμίδης. Το σουσάμι μπαίνει σε μικρές πέτρινες στέρνες με αλατόνερο. Εκεί φουσκώνει, χάνει το φλούδι του και μαζί με όλα τα ξένα σώματα καταλήγει στον πάτο της στέρνας. Το αποφλοιωμένο σουσάμι επιπλέει και μαζεύεται σε κοφίνια.

~Ξεπλένεται δύο με τρεις φορές για να φύγει η αλμύρα και στη συνέχεια ψήνεται. Το ψήσιμο γίνεται στα ειδικό ψηστήρια, κάτι σαν «σωλήνες» μέσα στους οποίους ειδικά «φτερά» μετακινούν το σουσάμι ώστε να μην καεί. Το ψημένο πλέον σουσάμι αλέθεται από τις μυλόπετρες και παρασκευάζεται το ταχίνι. Το ταχίνι τοποθετείται μέσα σ' ένα χάλκινο σκεύος στο σχήμα του ημισφαιρίου που ονομάζεται πασίμι.

~Η ζάχαρη με το νερό μέσα σ' ένα μεγάλο καζάνι ανακατεύονται και ψήνονται στη φωτιά μέχρι να φύγει η υγρασία και το μείγμα να μετατραπεί σε καραμέλα. Όταν η καραμέλα φτάσει στους εκατόν δεκαπέντε βαθμούς ρίχνεται επιδέξια μέσα στο πασίμι με το ταχίνι.

~Στη συνέχεια οι παρασκευαστές φορούν τα ειδικά γάντια από καραβόπανο, που φτάνουν πάνω από τους αγκώνες, και ξεκινούν με τα χέρια τους το ζύμωμα. «Τα γάντια -λέει ο Νικόλαος Γαβρίλης - δεν είναι πυρίμαχα, χρησιμεύουν στο να μην κολλήσει η καραμέλα στο δέρμα και να μειώσουν τη θερμοκρασία που φτάνει μέχρι το χέρι.

~Το ζύμωμα είναι ιδιαίτερα δύσκολο επειδή η θερμοκρασία του μείγματος είναι γύρω στους ογδόντα βαθμούς, πολύ δύσκολο να την αντέξει κανείς και χρειάζονται επιδέξιοι χειρισμοί και μεγάλη υπομονή για να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στην ποιότητα του χαλβά». Οσο για τα υπόλοιπα είδη, το αμύγδαλο, η σοκολάτα και το κακάο προστίθεται σταδιακά και ζυμώνονται μαζί με τον χαλβά για να πάνε παντού.

~Το ζύμωμα κρατάει περίπου μισή ώρα. Μετά οχαλβάς, που είναι ζεστός ακόμα και δεν σηκώνει μαχαίρι, κόβεται με το χέρι μέσα στο πασίμι, ζυγίζεται και συσκευάζεται. «Πολλοί τον προτιμούν ζεστό - συμπληρώνει ο κ. Γαβρίλης - ενώ τα ποσοστά της κατανάλωσης είναι 50% με αμύγδαλο και από 25% με σοκολάτα και ο σκέτος».

Ο Χαλβάς:

Ταιριάζει με τη νηστεία και θεωρειται παραδοσιακός όσο και απαραίτητος κατά τη Σαρακοστή, ενώ ταυτόχρονα είναι ιδιαίτερα θρεπτικός, γευστικός και ωφέλιμος για τον οργανισμό. Ο χαλβάς, πολύ δημοφιλής σε όλα τα Βαλκάνια, σε αρκετές χώρες της Μεσογείου αλλά και της Μέσης Ανατολής, τρώγεται ως κολατσιό ή επιδόρπιο.

Στη χώρα μας υπάρχει σε τρεΐς τύπους: ο σησαμένιος, ο σιμιγδαλένιος και ο χαλβάς Φαρσάλων. Ο πρώτος (περισσότερο γνωστός σαν «χαλβάς του μπακάλη») παρασκευάζεται κατά 60% από το ταχίνι (που φτιάχνεται από πολτοποιημένο σουσάμι) και έχει την τιμητική του κατά τη διάρκεια της νηστείας - κυρίως για όσους νηστεύουν και το λάδι. Σύμφωνα με τον κ. Ανδρέα Θωμόπουλο, ενδοκρινολόγο - διαβητολόγο - κλινικό διαιτολόγο, διάφορες μελέτες έχουν αποδείξει τα σημαντικά πλεονεκτήματα του χαλβά στην ανθρώπινη υγεία, όπως την αντιγηραντική και αντιυπερτασική του δράση, καθώς και τη συμβολή του στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και στην πρόληψη του καταρράκτη.

Σουσάμι

ΓΙΑ ΤΗ ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΥΑΛΟ: Το σουσάμι είναι ένα τρόφιμο φυτικής προέλευσης, άκρως τονωτικό για τον οργανισμό, αφού περιέχει βιταμίνες του συμπλέγματος Β που ωψελούν το νευρικό σύστημα, φώσφορο που ενισχύει τη μνήμη και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, που συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία της καρδιάς και των αγγείων.
ΩΦΕΛΙΜΟ ΓΙΑ ΤΑ ΟΣΤΑ: χάρη στην περιεκτικότητά του σε σίδηρο (καταπολεμά την αναιμία), ασβέστιο και άλλα πολύτιμα μέταλλα και ιχνοστοιχεία, προσφέρει ακριβώς εκείνα τα «συστατικά» που εξυπηρετούν τη σωστή μεταβολική λειτουργία και την ενίσχυση των οστών.
ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΚΑΚΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ:Το σουσάμι και ο νηστήσιμος χαλβάς αποτελούν καλή πηγή φυτικών ινών, που μειώνουν τα επίπεδα της κακής (LDL) χοληστερόλης στο αίμα και διευκολύνουν την πέψη.
ΕΛΙΞΙΡΙΟ ΝΕΟΤΗΤΑΣ: Το σουσάμι περιέχει φυσικά αντιοξειδωτικά -λιγνάνες και βιταμίνη Ε- καθώς και σελήνιο, που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των ελεύθερων ριζών, οι οποίες επιταχύνουν τη γήρανση της επιδερμίδας.

Οι ευεργετικές ιδιότητες όλων των προϊόντων που παράγονται με βάση το σουσάμι - ταχίνι, χαλβάςκαι παστέλι επιβεβαιώθηκαν και επιστημονικά. Δύο παράλληλες έρευνες, οι οποίες μόλις ολοκληρώθηκαν, απέδειξαν ότι το σουσάμι λόγω της βιταμίνης Ε και της δράσης των λιγνανών του (της σησαμινόλης και της σησαμίνης, δύο συστατικών του σησαμόσπορου με αντιοξειδωτικές ιδιότητες που δρουν κατά του γήρατος), διαθέτει σημαντικές αντιγηραντικές και αντιυπερτασικές ιδιότητες.

Η πρώτη έρευνα πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Μικροβιολογίας και Υγιεινής Τροφίμων του τμήματος Γεωπονίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και είχε θέμα «Σουσάμι, ταχίνι, χαλβάς ιδιότητες και Ευεργετικές Δράσεις» και η δεύτερη από το Εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Γροφίμων του ΑΠΘ με τίτλο «Χημική Σύσταση και Διατροφική Αξία του Σησαμόσπορου».

Το σουσάμι - ένα προϊόν που οι αρχαίοι Έλληνες όπως και οι υπόλοιποι λαοί της Μεσογείου χρησιμοποιούσαν στην καθημερινή τους διατροφή - βοηθά στην καταπολέμηση της χοληστερίνης, στη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, στην πρόληψη του καταρράκτη και στην αντιμετώπιση του διαβήτη. Η συμβολή του χαλβά στην αντιμετώπιση της αρτηριοσκλήρυνσης και στη σωστή λειτουργία του ήπατος είναι επίσης ιδιαιτέρως σημαντική. Συνεπώς, προϊόντα με βάση το σουσάμι. όπως είναι το ταχίνι. ο χαλβάς και το παστέλι διαθέτουν εξίσου ευεργετικές ιδιότητες.

Εξάλλου, αντίστοιχη έρευνα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, του Γενικού Χημείου του Κράτους και της Εταιρείας Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης Βιομηχανίας Τροφίμων (η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα τον Δεκέμβριο του 1999) είχε αναδείξει τη θρεπτική αξία του παστελιού, λόγω των δύο συστατικών του, του σουσαμιού και του μελιού.

Το παστέλι

Το παστέλι περιέχει μεγάλο ποσοστό πρωτεϊνών και διαιτητικών ινών και παρ' ότι περιέχει υψηλό ποσοστό λιπιδίων, η χοληστερόλη απουσιάσει. Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα είναι χαμηλά, ενώ περιέχει μονοακόρεστα και πολυακόρεστα. Αξίζει να σημειωθεί ότι στα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα επικρατούν το λινελαϊκό και το λινολενικό - απαραίτητα λιπαρά οξέα τα οποία ο ανθρώπινος οργανισμός δεν μπορεί να συνθέσει αλλά τα προμηθεύεται από τα λιπίδια του φυτικού βασιλείου.

Επίσης, το παστέλι περιέχει πλούσιες ποσότητες ασβεστίου, μαγνησίου» σιδήρου και φωσφόρου. Ο χαλβάς (όπως και το παστέλι), είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την παράδοση και τις διατροφικές συνήθειες του λαού μας σε περιόδους νηστείας, είναι άριστος συνδυασμός πρωτεϊνών, υδατανθράκων και ακόρεστων λιπαρών, σε ιδανικές αναλογίες για τη διατροφή μας. Είναι προϊόν φυσικό και υγιεινό, χωρίς

συντηρητικά ή πρόσθετα, διαθέτει πλήθος βιταμινών, μετάλλων, ιχνοστοιχείων και βοηθά στην αποτοξίνωση του οργανισμού.