Καρκίνος των ελαιόδεντρων: Τι είναι και πως μπορεί να αντιμετωπισθεί

Αφορμή για την ανάρτηση αυτού του άρθρου ήταν οι αλλοδαποί εργάτες που παρά την σημερινή βροχόπτωση,για να μην χάσουν το μεροκάματο,συνέχισαν να ραβδίζουν.Ο ραβδισμός όμως προκαλεί πληγές που με την υγρασία εξελίσονται σε πολύ σοβαρή και ζημιογόνα ασθένεια για την ελιά

Πρόκειται για τον καρκίνο της ελιάς ή Pseudomonas savastanoi επί το επιστημονικότερο, μια ασθένεια ακίνδυνη για τον άνθρωπο, που μπορεί ωστόσο να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στα ελαιόδεντρα και τον καρπό τους.

Τι ακριβώς είναι ο καρκίνος της ελιάς;

Πρόκειται ουσιαστικά για τη μόνη βακτηριολογική ασθένεια που μπορεί να προσβάλει την ελιά, είναι πολύ διαδεδομένη στη χώρα μας και δημιουργείται μετά τον ραβδισμό, είτε γίνεται με τον παραδοσιακό τρόπο είτε με πιο σύγχρονα μέσα,  κατά την περίοδο της ελαιοσυγκομιδής, σε συνδυασμό με τα υψηλά επίπεδα υγρασίας της περιόδου αυτής.

Όταν η εκδήλωση της ασθένειας είναι έντονη, μειώνει τη ζωτικότητα των δέντρων και μπορεί να ξηράνει μικρά ή μεγάλα κλαδιά, αλλά και σπανιότερα ολόκληρα τα ελαιοδέντρα. Μάλιστα η ποικιλία της Κορωνέϊκης ελιάς που είναι αρκετά διαδεδομένη στο νησί μας, είναι από τις πλέον ευαίσθητες.

Ποιά είναι τα συμπτώματα της ασθένειας;

Η ασθένεια αναγνωρίζεται εύκολα από την εμφάνιση των χαρακτηριστικών μικρών όγκων στα κλαδιά, στους βραχίονες, στον κορμό, ακόμη  και στις ρίζες των ελαιόδεντρων. Σπανιότερα, όγκοι μπορεί να εμφανιστούν ακόμα και στο μίσχο ή και τα νεύρα των φύλλων. Οι όγκοι αυτοί είναι αρχικά μικροί, με λεία επιφάνεια και ανοιχτό χρώμα. Σταδιακά ωστόσο μεγαλώνουν, η υφή τους σκληραίνει και αποκτούν ανώμαλη επιφάνεια με βαθιές σχισμές και σκούρο χρώμα.

Όταν τα κλαδιά έχουν πολλούς όγκους οι οποίοι ενώνονται μεταξύ τους, γίνονται καχεκτικά και ξηραίνονται. Ιδιαίτερα δε τα μικρά ελαιόδεντρα που έχουν έντονη προσβολή στον κορμό ή στις κεντρικές ρίζες, εξασθενούν σοβαρά και μπορεί να ξεραθούν.

Που οφείλεται η ασθένεια και πως μεταδίδεται;

Η ασθένεια οφείλεται σε μια παθοποικιλία του βακτηρίου Pseudomonas syringae. Το βακτήριο υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες μέσα σε κοιλότητες των όγκων καθώς επίσης και επιφανειακά στα φύλλα και σε άλλα πράσινα μέρη των δένδρων.

Η μετάδοσή της γίνεται σε μικρές αποστάσεις με τη βροχή και τον άνεμο και σε μεγαλύτερες αποστάσεις από προσβεβλημένα δενδρύλλια. Η μόλυνση γίνεται μόνο από πρόσφατες πληγές και εφόσον επικρατεί υγρός ή βροχερός καιρός. Μόλυνση σε υγρό καιρό μπορεί ακόμα να γίνει και από τις μη επουλωμένες ουλές που αφήνουν τα φύλλα όταν πέφτουν.

Πως αντιμετωπίζεται ο καρκίνος της ελιάς;

Στα ελαιόδενδρα με σοβαρή προσβολή από την ασθένεια, θα πρέπει να αφαιρούνται τα προσβεβλημένα τμήματα και αμέσως μετά να ψεκάζονται με ένα χαλκούχο σκεύασμα.

Ο ψεκασμός καλό είναι να επαναλαβάνεται μετά από χαλάζι, παγετό ή και κλάδεμα των ελαιόδεντρων καθώς οι πληγές που δημιουργούν στα δέντρα αποτελούν πηγές εισόδου του βακτηρίου. Επίσης στις ευαίσθητες ποικιλίες θα πρέπει να αποφεύγεται το κλάδεμα και η ελαιοσυλλογή με τη μέθοδο του ραβδισμού, ιδιαίτερα δε όταν επικρατεί βροχερός καιρός.

Για να περιορισθούν οι πιθανότητες προσβολής των ελαιόδεντρων την επόμενη περίοδο, θα πρέπει οι παραγωγοί να προγραμματίζουν επεμβάσεις κατά τους καλοκαιρινούς μήνες όπου τα επίπεδα της υγρασίας είναι χαμηλότερα. Τότε θα πρέπει να αφαιρούνται τα προσβεβλημένα κλαδιά και να καίγονται. Οι όγκοι που υπάρχουν στον κορμό ή τους βραχίονες να αφαιρούνται και οι πληγές που θα δημιουργηθούν  να επαλείφονται με μυκητοτοξικά φάρμακα και συγκεκριμένα με βορδιγάλειο πολτό ή γαλαζόπετρα με ασβέστη. Τα δε εργαλεία θα πρέπει να απολυμαίνονται σχολαστικά.

Πηγή:http://e-kefalonia.net/

Την προσοχή των ελαιοκαλλιεργητών εφιστούν οι ειδικοί για την πρόληψη και αντιμετώπιση του καρκίνου της ελιάς

Την προσοχή των ελαιοκαλλιεργητών εφιστούν οι γεωπόνοι σχετικά με την εμφάνιση της ασθένεια του καρκίνου της ελιάς (Pseudomonas savastanoi). Σύμφωνα μάλιστα με όσα αναφέρει στον ΑγροΤύπο ο Διευθυντής της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Τριφυλίας, κ. Αντώνης Παρασκευόπουλος: «Πρόκειται για μια βακτηριολογική ασθένεια, η μόνη που προσβάλει την ελιά και δημιουργείται μετά τον ραβδισμό σε συνδυασμό με την υψηλή υγρασία. Για να μην έχουμε λοιπόν στην συνέχεια όγκους θα πρέπει οι παραγωγοί άμεσα να προχωρούν σε ψεκασμούς με ένα χαλκούχο σκεύασμα».

Σύμφωνα με τον ίδιο τα καρκινώματα στα ελαιόδεντρα κατά βάση αυτή την περίοδο δημιουργούνται από τον ραβδισμό και κατά δεύτερον από χαλάζι ή άλλα αίτια. Η ασθένεια είναι διαδεδομένη σε όλες τις ελαιοκομικές περιοχές και το χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι ο σχηματισμός εξογκωμάτων στα κλαδιά, στον κορμό, στις ρίζες και σπανιότερα στα φύλλα. Η μόλυνση γίνεται μέσω των τραυμάτων που δημιουργούνται από παγετό, χαλάζι και το ράβδισμα που συνηθίζεται στη Μεσσηνία κατά τη συγκομιδή.

Ο ΑγροΤύπος έχει ασχοληθεί κατά καιρούς με το πρόβλημα ενώ και στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Γεωργία-Κτηνοτροφία (9/2011) υπάρχουν οδηγίες για τους ελαιοπαραγωγούς στα Πρακτικά και Επίκαιρα (σελ.22). Παρακάτω παραθέτουμε τα βασικά στοιχεία της ασθένειας αυτής.

Γενικά

Η ασθένεια είναι πολύ διαδεδομένη στη χώρα μας. Όταν εκδηλώνεται με έντονη μορφή μειώνει τη ζωτικότητα των δένδρων και μπορεί να ξηράνει μικρά ή μεγάλα κλαδιά και σπανιότερα ολόκληρα δένδρα. Οι ποικιλίες Κορωνέϊκη, Αμφίσσης, και Τσουνάτη είναι περισσότερο ευαίσθητες ενώ η Θασίτικη είναι πιο ανθεκτική.

Συμπτώματα

Η ασθένεια αναγνωρίζεται εύκολα από την εμφάνιση των χαρακτηριστικών μικρών όγκων στα λεπτά ή και στα χονδρά κλαδιά, στους βραχίονες, στον κορμό και στις ρίζες των δένδρων. Οι όγκοι αυτοί είναι αρχικά μικροί, με λεία επιφάνεια και ανοιχτό χρώμα. Σταδιακά μεγαλώνουν, σκληραίνουν και αποκτούν ανώμαλη επιφάνεια (με βαθιές σχισμές) και σκούρο χρώμα. Όταν τα κλαδιά έχουν πολλούς όγκους οι οποίοι ενώνονται μεταξύ τους, γίνονται καχεκτικά και ξηραίνονται. Μικρά δένδρα τα οποία έχουν έντονη προσβολή στον κορμό, στο λαιμό ή στις κεντρικές ρίζες, εξασθενούν σοβαρά και μπορεί να ξεραθούν. Μικροί όγκοι εμφανίζονται σπανιότερα και στο μίσχο ή στα νεύρα των φύλλων.

Παθογόνο αίτιο, Συνθήκες

Η ασθένεια οφείλεται σε μια παθοποικιλία (pv. savastanoi) του βακτηρίου Pseudomonas syringae. Το βακτήριο υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες μέσα σε κοιλότητες των όγκων καθώς επίσης και επιφανειακά στα φύλλα και άλλα πράσινα μέρη των δένδρων. Η μετάδοσή του γίνεται σε μικρές αποστάσεις με τη βροχή και τον άνεμο και σε μεγάλες αποστάσεις με μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό (δενδρύλλια κ.λπ.). Η μόλυνση των δένδρων γίνεται μόνο από πρόσφατες πληγές και εφόσον επικρατεί υγρός ή βροχερός καιρός. Μόλυνση σε υγρό καιρό μπορεί ακόμα να γίνει και από τις μη επουλωμένες ουλές που αφήνουν τα φύλλα όταν πέφτουν.

Αντιμετώπιση

Επειδή δεν υπάρχουν αποτελεσματικά θεραπευτικά μέσα θα πρέπει να δράσουμε προληπτικά. Σε ελαιόδενδρα με σοβαρή προσβολή από καρκίνωση (βακτήριο), συνιστάται καθαρισμός των δένδρων από τα προσβεβλημένα τμήματα και αμέσως μετά ψεκασμός με ένα χαλκούχο σκεύασμα. Ο ψεκασμός επαναλαμβάνεται μετά από χαλάζι, παγετό ή κλάδεμα (πληγές εισόδου του βακτηρίου). Επίσης στις ευαίσθητες ποικιλίες θα πρέπει να αποφεύγεται το κλάδεμα και η ελαιοσυλλογή με ραβδισμό, ιδιαίτερα όταν επικρατεί βροχερός καιρός.

Οι νέοι παραγωγοί θα πρέπει κατά την εγκατάσταση του νέου ελαιώνα να χρησιμοποιούν υγιή δενδρύλλια από φυτώρια απαλλαγμένα της ασθένειας.

Για μείωση της προσβολής την επόμενη περίοδο, θα πρέπει οι παραγωγοί να προγραμματίσουν επεμβάσεις το καλοκαίρι με ξηρό καιρό. Τότε θα πρέπει να αφαιρεθούν τα προσβεβλημένα κλαδιά και να καούν. Οι όγκοι που υπάρχουν στον κορμό ή τους βραχίονες να αφαιρούνται με σουγιά και η πληγή να επαλείφεται με πυκνό βορδιγάλειο πολτό. Τα εργαλεία θα πρέπει να απολυμαίνονται με εμβάπτιση σε διάλυμα φορμόλης ή σε άλλο απολυμαντικό.

Πηγή:http://www.agrotypos.gr/