Καλλιέργεια Τομάτας και άλλες συμβουλές για τον κήπο

Ντομάτα

Κατάγεται από την Νότια Αμερική και ήλθε στην Ευρώπη από τους Ισπανούς κατακτητές τον 16ο Αιώνα. Η ντομάτα είναι πλούσια σε αλκαλοειδή, βιταμίνες, απαραίτητα αμινοξέα, ζάχαρα και φυτικές ίνες. Είναι ετήσιο φυτό το οποίο μπορεί να φτάσει σε ύψος 2 μέτρων. Το χρώμα της ποικίλει από κίτρινο έως κόκκινο.

Ποικιλίες

Υπάρχουν τρείς ποικιλίες φυτών ντομάτας
• Ψηλές
• Ημιθαμνώδεις
• Θαμνώδεις
Οι ψηλές ποικιλίες είναι η καλύτερη επιλογή για μεγάλη περίοδο συγκομιδής. Συνεχίζουν να αναπτύσσονται ακόμα και μετα την άνθηση. Οι ημιθαμνώδεις και θαμνώδεις ποικιλίες σταματούν να αναπτύσσονται μετά την άνθηση. Είναι πιο δημοφιλείς για εμπορική καλλιέργεια ενώ οι καρποί αναπτύσσονται πολύ γρηγορότερα από τους αντίστοιχους των ψηλών ποικιλιών.

Εδαφοκλιματικές Απαιτήσεις

Η ντομάτα απαιτεί ένα σχετικά ψυχρό και ξερό κλίμα για υψηλές αποδόσεις και καλή ποιότητα. Η καλύτερη θερμοκρασία για τις περισσότερες ποικιλίες κυμαίνεται από 21 έως 24ο C. Οι χαμηλότερες ή υψηλότερες θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της καρποφορίας, αναστέλλουν την επικονίαση και κατ επέκταση και τον σχηματισμό των καρπών.
Γενικά η ντομάτα είναι απαιτητική σε νερό. Έλλειψη νερού και παρατεταμένη ξηρασία ενδεχομένως να οδηγήσουν σε απώλεια ανθέων καθώς και σε σχάσιμο των καρπών. Ωστόσο, εάν επικρατεί υψηλή υγρασία ή δυνατές βροχές, τότε ενδεχομένως να αναπτυχθούν μύκητες και καταστροφή των καρπών. Μεγάλη σκίαση γενικά επιβραδύνει την ωρίμανση των φρούτων. Ωστόσο οι διάφορες σποροπαραγωγικές εταιρείες έχουν δημιουργήσει ποικιλίες για διάφορα κλίματα.

Έδαφος

Η ντομάτα αναπτύσσεται καλύτερα σε εδάφη πλούσια σε θρεπτικά συστατικά τα οποία έχουν υψηλή συγκράτηση υγρασίας, καλό αερισμό και χαμηλή αλατότητα. Προτιμά τα βαθιά, καλώς αποστραγγιζόμενα αμμοαργιλώδη εδάφη. Οι ρίζες αναπτύσσονται σε ένα βάθος 15 έως 20 cm. Το ιδανικό pΗ κυμαίνεται από 5,5-6,8. Η προσθήκη οργανικής ουσίας είναι επιθυμητή για καλή ανάπτυξη. Τα εδάφη όμως με πολύ μεγάλη περιεκτικότητα σε οργανική ουσία όπως τα αργιλλώδη εδάφη είναι λιγότερα επιθυμητά λόγω των τροφοπενιών που παρουσιάζονται καθώς και της μεγάλης συγκράτησης νερού.

Καλλιεργητικές Τεχνικές

Προετοιμασία Εδάφους και Φύτευση

Το σκάψιμο είναι απαραίτητο πριν την εγκατάσταση της νέας καλλιέργειας. Βελτιώνει την υφή του εδάφους ενώ σε περιοχές όπου το νερό είναι περιοριστικός παράγοντας, το σκάψιμο βελτιώνει εκείνες τις παραμέτρους που έχουν να κάνουν με την συγκράτηση του νερού. Επιπλέον, αναστέλλεται η ανάπτυξη διάφορων ζιζανίων, εχθρών και ασθενειών.

Η καλλιέργεια αποδίδει καλύτερα με τη μέθοδο της μεταφύτευσης, λόγω του γρήγορου εγκλιματισμού των σποροφύτων στις συνθήκες περιβάλλοντος.

Σπορά σε σπορεία

Για την επίτευξη ενός ικανοποιητικού αριθμού φυτών, χρεάζονται 150 έως 200 γραμμάρια σπόρου σε 250m2 υποστρώματος. Οι γραμμές σποράς μπορούν να απέχουν μεταξύ τους 15 cm και το μήκος τους εξαρτάται από τον αριθμό των φυταρίων που πρόκειται να παραχθούν. Στη συνέχει ο σπόρος καλύπτεται με άμμο και άχυρο και ποτίζεται 2 φορές την ημέρα. Μετά την βλάστηση, το άχυρο απομακρύνεται.

Μεταφύτευση

Η μεταφύτευση του νεαρού σπορόφυτου στο χωράφι, λαμβάνει χώρα 3 έως 6 εβδομάδες από την σπορά. Το ιδανικό μέγεθος είναι 15 έως 25 cm ύψος και 3 έως 5 πραγματικά φύλλα. Μία εβδομάδα πριν από την μεταφύτευση, τα νεαρά σπορόφυτα θα πρέπει να σκληραγωγηθούν. Αυτό επιτυγχάνεται με την μείωση του νερού, η οποία σταματάει 12 έως 14 ώρες πριν την μεταφύτευση όπου και παρέχεται ένα καλό πότισμα στα νεαρά σπορόφυτα. Τα νεαρά σπορόφυτα φυτεύονται με μικρή μπάλα χώματος προκειμένου να αποφευχθούν οι ζημιές από την μεταφύτευση. Οι συνήθεις αποστάσεις φύτευσης είναι 50 cm ανά γραμμή και 75 έως 100 cm επί των γραμμών. Το ιδανικό βάθος φύτευσης είναι τέτοιο ώστε το τελευταίο πραγματικό φύλλο να είναι στο επίπεδο του εδάφους.

Λίπανση

Ποια μορφή λίπανσης είναι καταλληλότερη;

Ο συνδυασμός ανόργανης και οργανικής 

Οργανική: Γενικά στην καλλιέργεια ντομάτας, η κοπριά θεωρείται η καλύτερη λίπανση. Καλό είναι να χρησιμοποιείται μόνο σε αμμώδη εδάφη και σε ποσότητες 12,5 έως 25 τόνους ανά εκτάριο ανά χρόνο.
Ανόργανη: Η ανόργανη λίπανση δεν βελτιώνει την υφή του εδάφους αλλά το εμπλουτίζει με θρεπτικά συστατικά. Η ντομάτα χρειάζεται περισσότερο φώσφορο μετά από την μεταφύτευση ενώ κατά την βλαστητική φάση καλό είναι να χορηγείται άζωτο και κάλιο.
Συνδυασμός οργανικής και ανόργανης λίπανσης: Πριν από την μεταφύτευση, το έδαφος λιπαίνεται με οργανική ουσία. Στην ντομάτα δίνεται ένας συνδυασμός οργανικής και ανόργανης λίπανσης. Την μισή από την ποσότητα της οργανικής ουσίας την χορηγούμε με την προετοιμασία του εδάφους που θα δεχθούν τα νεαρά σπορόφυτα. Η υπόλοιπη ποσότητα χορηγείται κατά την άνθηση ή όταν σχηματίζονται οι καρποί. Η ανόργανη λίπανση εφαρμόζεται προκειμένου να εμπλουτιστεί το έδαφος και κυρίως αυτό που έχει αμμώδη υφή.

Άρδευση

Η ντομάτα δεν είναι ανθεκτική στην ξηρασία. Οι αποδόσεις μειώνονται σημαντικά ειδικότερα μετά από περιόδους παρατεταμένης ξηρασίας. Είναι σημαντικό να ποτίζονται τα φυτά κανονικά κατά την διάρκεια της άνθησης και του σχηματισμού καρπών. Μεγαλύτερες απαιτήσεις έχουν τα φυτά που έχουν φυτευτεί σε αμμώδη εδάφη (τρείς φορές την εβδομάδα).

Εχθροί και Ασθένειες

Ένα λαχανικό με πολλούς εχθρούς!

Η ντομάτα προσβάλλεται από βακτήρια (Xanthomonas perforans, X. vesicatoria, και X. euvesicatoria, Pseudomonas syringaepv. tomato), μύκητες (Corynespora cassiicola, Alternaria solani, Colletotrichum spp, Phytophthora infestans, F. oxysporumf.sp. lycopersici, Verticillium Wilt), νηματώδεις (Meloidogynespp.),ιώσεις(Tomato yellow leaf curl virus, Tomato spotted wilt virus).

Η πεθερά με έχει καταραστεί και κάθε χρόνο μου χαλάνε οι ντομάτες που φυτεύω σε γλάστρες

Ξέχνα τα ξόρκια φίλε μου, της πεθεράς τη γκρίνια,
ξεκίνησε απ’ τα εύκολα και βάλε ντοματίνια.

Οι ντομάτες δυσκολεύουν τους ερασιτέχνες καλλιεργητές λόγω της φροντίδας και της σχολαστικότητας που απαιτεί η διαδικασία παραγωγής τους. Οι καταλληλότερες, ανθεκτικότερες και πιο αποδοτικές ποικιλίες ντομάτας για καλλιέργεια, ακόμη και σε γλάστρα, είναι τα μικρά ντοματίνια σε σχήμα βελανίδι με τη γλυκιά γεύση ή οι ντομάτες – τσέρι (μικρές και σφαιρικές) με σχετικά υπόξινη γεύση. Αρχές του Απριλίου, αγοράσετε έτοιμα σπορόφυτα που να έχουν ύψος τουλάχιστον 15-20 εκ. και πάχος βλαστού όσο ένα μολύβι. Αν τα φυτέψετε σε γλάστρα, επιλέξτε διαμέτρου 25 εκ. και πριν από τη φύτευση τοποθετήστε 2 με 3 εκατοστά στρώμα χαλικιού για αποστράγγιση στον πάτο στης γλάστρας. Μετά ρίξτε το χώμα ανακατεμένο με κομπόστ και σκαλίστε το σχολαστικά, προσθέτοντας άφθονη καλά χωνεμένη κοπριά και μικρή ποσότητα λιπάσματος. Μπορείτε τώρα να φυτέψετε τα ντοματίνια σας, αν και λόγω της μεγάλης ανάπτυξής τους, θα πρέπει να τα υποστυλώσετε με μερικά ξύλινα καλαμάκια, δένοντας τους βλαστούς με ελαστικό συνθετικό σκοινί που δεν τους πληγώνει. Ποτίζετε κάθε 2-3 μέρες και προσθέτετε πλήρες βιολογικό λίπασμα 2-3 κουταλιές της σούπας ανά 20-30 μέρες. Επιλέξτε μια ηλιοφανή θέση αυτή την εποχή ενώ κατά το θερμό καλοκαίρι μπορεί να προστατευτεί με ένα πράσινο δίχτυ για μείωση της ηλιοφάνειας.

Πώς θα καταλάβω αν τα λουλούδια μου στις γλάστρες  χρειάζονται μεταφύτευση;

Αν θέλουν μεταφύτευση, τα νύχια μην μυρίσεις,
για τα σημάδια κοίταξε, πριν το αποφασίσεις.

Ήρθε η ώρα της μεταφύτευσης των φυτών σας σε μεγαλύτερες γλάστρες τώρα που μπήκε άνοιξη. Μεταφυτέψτε όταν τα φυτά σας έχουν αναπτύξει πυκνές ρίζες που εξέρχονται από κάτω της γλάστρας ή κιτρινίζει το φύλλωμά τους και παρουσιάζει φυλλόπτωση. Μια σαφή ένδειξη μεταφύτευσης είναι όταν ο όγκος του φυλλώματος ξεπερνά το διπλάσιο της διαμέτρου της γλάστρας. Μεταφυτέψτε αρχές άνοιξης πριν τα φυτά ξεκινήσουν έντονη δραστηριότητα ανάπτυξης και πλούσια ανθοφορία. Επιλέξτε γλάστρες με μέγεθος ένα ως δύο νούμερα μεγαλύτερα από την προηγούμενη γλάστρα καθώς αν χρησιμοποιήσετε πολύ μεγαλύτερη, το φυτό θα αναλωθεί στην ανάπτυξη του ριζικού συστήματος και θα υστερήσει σε βλαστική ανάπτυξη. Επιλέξετε για κάθε φυτό, το κατάλληλο φυτόχωμα που ταιριάζει σε λουλούδια εξωτερικού χώρου, σε καλλωπιστικά εσωτερικού χώρου, σε οξύφιλα (γαρδένια, αζαλέα), σε κάκτους και σε κηπευτικά.

Εχω ένα παρτέρι που δεν το βλέπει ο ήλιος. Τι λουλούδι μπορεί να ανθίσει;

Ακόμα και σε σκιερό, σε άγονο παρτέρι,
γεράνια θα ανθίσουνε, μέσα στο καλοκαίρι.

Λόγω της μεγάλης προσαρμοστικότητάς τους, σε συνδυασμό με την καλλωπιστική τους αξία, αποτελούν την πιο ασφαλή επιλογή για ανθοφορία υπό σκιά. Αντέχουν σε φτωχής γονιμότητας εδάφη, αντέχουν αρκετά στη βορινή έκθεση καθώς και στην αλατότητα σε παραθαλάσσια μέρη. Οσον αφορά τον χρόνο κλαδέματος, η πιο κατάλληλη εποχή είναι το τέλος του χειμώνα. Αν θέλουμε να κρατήσουμε τα φυτά μας χαμηλά και συμπαγή, τότε κλαδεύουμε αυστηρά μερικά εκατοστά πάνω από το έδαφος. Επίσης, όταν οι βλαστοί των γερανιών βρίσκονται σε πλήρη αύξηση, καλό είναι να τους κάνουμε ένα κορφολόγημα, δηλαδή αφαίρεση ενός μικρού μέρους του βλαστού τους επάκρια, ώστε να διατηρούνται φουντωτά και συμπαγή. Τέλος, καλό είναι να αφαιρούμε τα αποξηραμένα άνθη από τη βάση του κοτσανιού για να δίνουμε μεγαλύτερη ζωντάνια στα φυτά για παρατεταμένη άνθιση.

Μπορώ να φυτέψω τώρα γλυκοκολοκύθα για τους ανθούς;

Η κολοκύθα η γλυκιά, δεν θέλει τις κρυάδες,
στα μέσα Απρίλη φύτεψε, να φτιάχνεις τους ντολμάδες.

Η γλυκοκολοκύθα απαιτεί ψηλές θερμοκρασίες 22-28 οC  και μπορεί να καλλιεργηθεί στο ύπαιθρο μόνο το καλοκαίρι. Οι φυτεύσεις έτοιμων φυτών γίνονται Απρίλιο – Μάιο (όταν περάσει ο κίνδυνος παγετών) σε ακριανές θέσεις σε χωράφι για να αναπιάνονται σε φράκτες. Δεν έχει μεγάλες εδαφικές απαιτήσεις, αν και προτιμά ελαφρό, πλούσιο σε οργανική ουσία, γόνιμο, στραγγερό έδαφος με ph 5,5 – 7,5. Οι βλαστοί και τα φύλλα είναι τριχωτά και συνήθως έρπουν πολύ γρήγορα. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο επί τόπου στον λαχανόκηπο ή σε σπορείο και μετά με μεταφύτευση στην οριστική θέση. Η συγκομιδή ξεκινά ενάμιση μήνα μετά τη φύτευση. Η γλυκοκολοκύθα, γενικότερα, καλλιεργείται για τον ανώριμο ή τον ώριμο καρπό της, το μεγάλο άνθος της (τα άνθη της γλυκοκολοκύθας δίνουν υπέροχους ντολμάδες) και τις κορυφές της. Σε μερικές ποικιλίες τρώγονται και οι σπόροι, ο γνωστός πασατέμπος.

Πηγές:http://agrosimvoulos.gr

http://www.haniotika-nea.gr