...Οπως καθάριζα τα ψάρια, περνάει ο ψαράς πίσω από την πλάτη μου με έναν τεράστιο κουβά και τον ακουμπάει δίπλα στον κοντό. Γυρνάω και τι να δω: ξεχείλιζε από τους γερμανούς αυτούς τους ασχημομούρηδες κατακτητές με τα αγκάθια κάγκελο...
Κάποιες μέρες πάντα από τις διακοπές μου στην πανέμορφη Πάτμο τις πέρναγα στους Αρκιούς. Εκεί το πρόγραμμα είχε φαΐ, φαΐ, ούζο, ούζο και ούζο Γιοκαρίνη όλη μέρα. Συνήθως την εποχή που γινόταν το τοπικό πανηγύρι ή της Παναγιάς του Χάρου στον Λειψό καθόμουνα 2-3 μέρες, μια και για παραπάνω δεν ήτανε, αν δεν ήθελες να φύγεις σε κατάσταση... έτοιμος για αποθεραπεία (που λέει και ένας κολλητός ψυχίατρος). Επειδή γενικά τα πράγματα ήταν οικογενειακά προσπαθούσα να προσφέρω και εγώ λίγη βοήθεια τις μέρες εκείνες που έσκαγαν όλες οι φυλές του Ισραήλ. Από ψαράδες της ευρύτερης περιοχής, Πατηνιούς κατοίκους και φίλους, μέχρι σκαφάτες δίμετρες με γυαλί Jackie O, καπελαδούρες και εμφάνιση... υπερπαραγωγή.
Κάποια πρωινά, μετά το πρώτο ούζο και πριν από το φραπέ (μακιάτο, λάτε, μάτε ξεχάστε τα), έπαιρνα τα ψάρια της ταβέρνας και πήγαινα στη μικρή γλίστρα για καθάρισμα μαζί με τον Τρύπα. Αλλες φορές πάλι με τον Κοντό τον αδελφό του. Ο Κοντός μεγάλη φυσιογνωμία όπως και ο Τρύπας, χορευταράς, κρασοκανάτα και μέγας χιουμορίστας.
Εκεί έμαθα να τρώω τους σκάρους με τα εντόσθια, να καθαρίζω τη χολή με χειρουργικό τρόπο που μου θύμιζε τις τομές που έκανε ο συχωρεμένος ο παππούς μου.
Αν ήσουν συμπαθής, ή με κανέναν κολλητό του μαζί, ή τέλος πάντων είχες βρει τρόπο να ενταχθείς στην παρέα σωστά, πάντα εμφανιζόταν ένα πιατάκι με ένα μαριναρισμένο ψαράκι που το ονομάζανε σούσι των Αρκιών. Οταν το έτρωγες έμενες άφωνος για κάμποσα λεπτά και ενώ προσπαθούσες να συνειδητοποιήσεις τι είναι αυτό που μόλις συνέθλιψες με τα δοντάκια σου, ερχόταν η επόμενη μπουκιά και μετά τα δάκρυα... Τρίτη μπουκιά δεν υπήρχε ποτέ, μια και το πιάτο άδειαζε σε χρόνο dt και το μόνο που μπορούσες να τολμήσεις να πεις ψιθυριστά ήταν... έχει άλλο;
Χρόνια τον σταύρωνα... «ρε τι ψαρί βάζεις στο σούσι; Ωραίο, ωραίο, εεε! Ναι, λέγε τώρα, σκάσε... και τρώγε μου έλεγε». Μου θύμιζε τους ψαροντουφεκάδες που σου δίνουν το GPS για να τους πας σε ένα δικό τους μέρος και μόλις πέσουν στο νερό σε κοιτάνε με σημασία λέγοντας... «ρε τον χάρτη του Φοίνικα κοίτα, όχι τους άλλους»!!!
Ετσι και ο κοντός με παίδευε 2-3 χρόνια. Τουλάχιστον δεν είχα παράπονο, όταν είχε πάντα έτρωγα, και όταν δεν ήμουνα εκεί έστελνε κανένα βαζάκι στην πεθερά μου στην Πάτμο.
Κάποια χρονιά ένα πρωινό πήρα τα ψάρια και πήγα στη γλίστρα, δίπλα ήταν και ένας ψαράς που μόλις είχε φέρει την ψαριά στην ταβέρνα, ακόμα τα θυμάμαι σαν να σταμάτησε το ρολόι για πάντα εκείνη τη στιγμή. Καμιά δεκαριά χοντροί σκάροι του κιλού, 3 αστακουδάκια, 1 κωλοχτύπα, 2-3 σαργοί τάκοι, και ένα μικρό συναγριδάκι. Δόθηκαν οι παραγγελίες για το μεσημέρι στον καφέ, και αφού οι τουρίστες έπεσαν σαν τις μύγες να δουν τα ψάρια, κράτησα 2 σκάρους του κιλού που μαζί με τις κρυμμένες φούσκες, τα πράσινα σαλιγκαράκια της θάλασσας και τους αχινούς ήταν αρκετά. Υπήρχε και το φοβερό ντόπιο κατσικάκι στο μενού πάντα, έτσι άφησα τους τουρίστες να φαγωθούν για την κωλοχτύπα και τους αστακούς. Οπως καθάριζα τα ψάρια, περνάει ο ψαράς πίσω από την πλάτη μου με έναν τεράστιο κουβά και τον ακουμπάει δίπλα στον κοντό. Γυρνάω και τι να δω: ξεχείλιζε από τους γερμανούς αυτούς τους ασχημομούρηδες κατακτητές με τα αγκάθια κάγκελο.
Τι τους θες ρε Κοντέ τους γερμανούς ρώτησα και ταυτόχρονα βιάστηκα να πω... δόλωμα; Με κοίταξε σαρδόνια με ύφος Μαρκησίου Ντε Σαντ, ήπιε μια τζούρα ούζο και μου είπε... πάμε... Πού πάμε αφεντικό... Πάμε να δεις... Τι να δω... Αυτό που δεν σου λέω τόσο καιρό... Κατάλαβα αμέσως χωρίς δεύτερη κουβέντα. Το χαμόγελό μου είχε φτάσει μέχρι τ’ αυτιά, τα μάτια μου έλαμπαν όπως όταν μας έδιναν χαρτζιλίκι, λες και είχε έρθει ο νονός να φέρει τη λαμπάδα, λες και έβλεπα τον πατέρα μου μετά από ένα μακρινό ταξίδι με τις τσάντες γεμάτες παιχνίδια μοναδικά που δεν κυκλοφορούσαν ούτε στην Ευρώπη. Τέτοια συγκίνηση. Μπήκαμε στην κουζίνα της ταβέρνας - εγώ είχα ανοίξει τις κεραίες και τα 2.800 περιφερειακά μου μάτια και παρακολουθούσα κάθε κίνησή του προσεκτικά και ευλαβικά. Πήρε ένα χοντρό αγροτικό κλαδευτήρι, φόρεσε ένα γάντι από δερμάτινο κετσέ σαν αυτά που φοράμε όταν σκάβουμε και ξεκίνησε. Κλαπ κεφάλι... κλιπ ουρά... κλαπ εδραίο αγκάθι, και μια από κάτω στα υπόλοιπα αγκάθια. Εμεινε ένα βαρελάκι με εντόσθια που τρέχανε από μπροστά. Φιλετάρισε το ψάρι και το πέταξε σε ένα κουβαδάκι με θάλασσα. Αφού ξεμπέρδεψε με όλο τον κουβά τα έβαλε σε ξίδι και αλάτι μαζί με 2-3 πιπερίτσες καυτερές και σκορδάκι. Δεν ασχολήθηκα με το πόσο το μαρινάρισε, γιατί πλέον είχα πάρει την πληροφορία που ήθελα. Είχα γίνει κι εγώ μέλος της μεγάλης στοάς. Ηξερα αυτό που δεν ήξεραν άλλοι. Είχα γίνει ένας από αυτούς. Ενας Ναΐτης* με ποδιά για πανοπλία και ένα κλαδευτήρι για ξίφος.
Ετσι λοιπόν οι γερμανοί από κακομούτσουνοι κατακτητές άρχισαν να έχουν ένα διαφορετικό ενδιαφέρον για τον Chef του μουλινέ. Πριν όμως μιλήσουμε αναλυτικά για τη συνταγή, καλό θα ήταν να γνωρίζουμε λίγα πράγματα για τον φίλο του Αρτέμη Μάτσα που στην επίσημη λατινική λέγεται Siganus luridus (Ruppell* 1829) ή Siganus Rivulatus και Dusky spinefoot στα ανγλέ. Η επίσημη ταξινόμησή του είναι Animalia -> Chordata -> Actinopterygii -> Perciformes -> Siganidae -> Siganus.
Σύμφωνα με τις επιστημονικές αναφορές ζει συνήθως κοπαδιαστά από τα 2 μέτρα μέχρι τα 40, τρέφεται με άλγη και το μήκος του μπορεί να φτάσει τα 30 εκατοστά. Το στομάχι του βρίσκεται δεξιά και αριστερά στη μέση, γι’ αυτό και είναι έτσι χοντρός σε αντίθεση με τα υπόλοιπα ψάρια που η κοιλιά είναι από κάτω.
Ο γερμανός ή αγριόσαλπα ήταν ένα σπάνιο ψάρι, που αφθονούσε στο ΝΑ Αιγαίο - Ρόδο. Θεωρείται Λεσεψιανός* μετανάστης, ένα από τα 28 είδη του γένους και ονομάστηκε γερμανός επειδή η παρουσία του στα παράλια εντοπίστηκε κατά την περίοδο της Κατοχής.
Αλλοι αναφέρουν ότι ονομάστηκαν έτσι λόγω του «οπλισμού» που φέρουν, δηλαδή τα αιχμηρά αγκάθια στο σώμα τους. Πώς λέμε οπλισμένος σαν αστακός, οπλισμένος λοιπόν σαν Γερμανός.
Οπως και τα «στρατά» φοράει διάφορες στολές, πράγμα που το διαπιστώνουμε και στη θάλασσα. Στολή Africa Corps (καφετής με τετράγωνη παραλλαγή), Luftwaffe (ο πράσινος ριγέ αεροπόρος), Wehrmacht Waffen SS (o καφέ-μαύρος ο φοβερός) και πολλά άλλα τάγματα.
Πρόκειται για τροπικά ψάρια-μετανάστες που πέρασαν στη Μεσόγειο από το Σουέζ αλλά και τα παράλια της Αιγύπτου, μαζί με τις σαρδέλες και άλλα είδη ψαριών, όπως τα δύο είδη «λαγόψαρων» που προκαλούν ακόμα και θάνατο λόγω των τοξικών ουσιών που περιέχουν. H διάνοιξη της Διώρυγας του Σουέζ δημιούργησε μια δίοδο επικοινωνίας της Μεσογείου με την Ερυθρά θάλασσα και τον Ινδικό - Ειρηνικό Ωκεανό. Εκτοτε και λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας των νερών στη Μεσόγειο παρατηρείται μια συνεχής είσοδος ψαριών και άλλων θαλάσσιων οργανισμών από αυτές τις περιοχές.
Επίσης έχει παρατηρηθεί η είσοδος αρκετών ειδών από τον Ατλαντικό μέσω των στενών του Γιβραλτάρ, ή μέσω της μεταφοράς προνυμφών και αβγών με τα νερά έρματος των πλοίων που απορρίπτονται στις θάλασσες.
Οσον αφορά τους γερμανούς, την τελευταία δεκαετία οι επιστήμονες παρατηρούν μεγάλη αύξηση του πληθυσμού τους, όχι πια μόνο στις παράκτιες περιοχές της Δωδεκανήσου, της Κύπρου και του Ισραήλ, όπου είχαν εμφανισθεί, αλλά και των Κυκλάδων, όπου μας έχουν κυριολεκτικά κατακλύσει.
Τα θερινά σινεμά στις Κυκλάδες παίζουν το Αlien 12 «Η Εισβολή»
Οπως επισημαίνουν οι ειδικοί, οι συνέπειες για το περιβάλλον από την ανάπτυξη των εισβολέων είναι ακόμη άγνωστες. Μερικές φορές η ταχύτητα και η δυναμική ανάπτυξη των λεσεψιανών* είναι πρωτοφανείς, δημιουργώντας έτσι νέες συνθήκες που μπορεί να μεταβάλουν τη βιοποικιλότητα και την ισορροπία των αυτοχθόνων ειδών στο θαλάσσιο οικοσύστημα.
Η μετανάστευση αυτή ημιτροπικών ψαριών ευνοείται από την αύξηση της θερμοκρασίας των θαλασσών. Σύμφωνα με έρευνες, κάπου 91 είδη ψαριών έχουν μεταφερθεί στη Μεσόγειο από άλλες θάλασσες, τα 2/3 από την Ερυθρά Θάλασσα ή τον Ινδικό - Ειρηνικό Ωκεανό και τα υπόλοιπα από τον Ατλαντικό.
Κάθε χρόνο υπολογίζεται ότι μεταναστεύουν στη Μεσόγειο 5-10 είδη.
Ολα αυτά δείχνουν την αναγκαιότητα συστηματικής παρακολούθησης της εξέλιξης του φαινομένου, της μελέτης των επιπτώσεων και αλληλεπιδράσεων των εισβολέων με το φυσικό περιβάλλον της Ανατολικής Μεσογείου.
Πανεπιστημιακοί επίσης αναφέρουν ότι όπου εμφανίζονται ψάρια που προέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα παρατηρείται επίπτωση στους αυτόχθονες αλιεύσιμους πληθυσμούς - άλλοτε θετική και άλλοτε αρνητική. Θετική χαρακτηρίζουν την αλιεία στη Δωδεκάνησο των γερμανών που έχουν εμπορική αξία (κορόιδο τουρίστα γαμπρέ), ενώ αντίθετα τα μπαρμπούνια της Ανατολής έχουν μικρότερη εμπορική αξία από τα μπαρμπούνια και τις κουτσομούρες του Αιγαίου, πλην όμως καταλήγουν να πωλούνται το ίδιο αρνητικά ως προς την ποιότητα του αλιεύματος. Πάλι οι νόμοι της αγοράς μέσα στα πόδια μας;
Δεν ξέρω σίγουρα αν εκτοπίζουν τα άλλα ψάρια όπως λένε κάποιοι, ή αν τρώνε τ’ αβγά τους (εξ ου και γερμανοί - εξολοθρευτές), εγώ τους βλέπω πάντως να κάνουν πολλή παρέα με τους σκάρους και τους μικροσαργούς. Κάποιοι λένε «ας ελπίσουμε να γυρίσουν στην πατρίδα τους». Αλλοι πάλι τρίβοντας τα χέρια τους σαν τους γερολαδάδες λένε «οι Γερμανοί είναι φίλοι μας», μας έδωσαν και τα λεφτά! Αυτά από τις κατοχικές σφαγές και το δάνειο δεν ξέρω πότε θα μας δώσουν.
Οι αστικοί μύθοι και εδώ δίνουν και παίρνουν μεταξύ ψαροντουφεκάδων, ψαράδων, βιολόγων, ιχθυολόγων και λοιπών συγγενών, αλλά κάποια πράγματα είναι επιβεβαιωμένα και σίγουρα έστω και με πρακτικό τρόπο μέσα από την προσωπική μας επαφή με τη θάλασσα. Τo φαινόμενο με τους γερμανούς είναι μερικές φορές απογοητευτικό από πολλές πλευρές, πρώτον γιατί έρχονται στα ρηχά καρτέρια πρώτοι και μας χαλάνε τη χαλάρωση, δεύτερον τρομάζουν τα άλλα ψάρια και μερικές φορές ξυπνάνε το ανέμελο θήραμα που έχουμε βάλει στο μάτι. Τρίτον είναι σιχαμεροί οπτικά γιατί μοιάζουν με τη Μέρκελ και τέταρτον μπαίνουν μπροστά από τον υποψήφιο σαργό μέσα στις τρύπες σαν ασπίδα στα σκοτεινά και μας μπερδεύουν!
Ποιος αποφασίζει όμως ποια ψάρια ανήκουν σε ποιο υδάτινο οικοσύστημα και ποια όχι; Με ποια κριτήρια;
Επειδή μας είναι πιο «χρήσιμα»; Σίγουρα πάντως ο γερμανός ανήκει εκεί περισσότερο απ’ ό,τι εμείς. Και εμένα με ξενερώνουν τα κοπάδια των γερμανών, αλλά καλώς ή κακώς η φύση έχει τον πρώτο λόγο.
Η επέμβαση στη φύση κατόπιν μελέτης ονομάζεται διαχείριση. Και αποτελεί μονόδρομο όσον αφορά την αρμονική συμβίωση με το περιβάλλον. Και η φύση; Από μόνη της τι κάνει; Δεν θέλετε να ξέρετε.
Κάνει αυτό που ξέρει, γιατί τα 6 δισ. ανθρώπων που φιλοξενεί την έχουν αποσυντονίσει, ετοιμάζει το μεγάλο reset - μόνο που τότε δεν θα είμαστε εκεί για να το δούμε. Θα είμαστε απολιθώματα μιας άλλης εποχής; Η απληστία, η αναζήτηση και η συντήρηση των υπαρχόντων οικονομικών μοντέλων θα μας κάνουν δεινόσαυρους. Και αυτή τη φορά δεν θα χρειαστεί καν παρέμβαση από το Διάστημα.
Ενας άλλος λόγος επίσης που έχει κατακλύσει τις ακτές είναι γιατί οι άνθρωποι εφαρμόζουν τους νόμους της αγοράς στη θάλασσα, πράγμα που επιτρέπει σε κάποια είδη να ευημερούν και σε κάποια αφανίζονται:
Σπάνιο ψάρι = νόστιμο και καταπληκτικό
Συνηθισμένο και εύκολο ψάρι = απαξιωμένο!
Εγώ σας λέω λοιπόν φρέσκια πρώτη ύλη = Γαστρονομία
Αυτό πρέπει να έχετε πάντα στο μυαλό σας.
Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας τους τρώνε οι ψαράδες τηγανητούς με σκορδαλιά στα σπίτια τους, μια και δεν μπορούν να τους πουλήσουν. Σε άλλες πάλι τους σερβίρουν για ψάρι Α στους τουρίστες - έλεος παιδιά... θα μας πάρουν με τις πέτρες.
Κλείνοντας θα ήθελα να αναφέρω τη μαρτυρία κάποιου γιατρού όσον αφορά το δηλητήριο. Σε κάποιους ανθρώπους μπορεί να παρουσιάσει αλλεργία βαριάς μορφής, χωρίς να υπάρχει προηγούμενο ιστορικό.
Τα συμπτώματα αρχικά ήταν πρήξιμο, αργότερα πολύ έντονη ναυτία και μετά από 3-4 ώρες υψηλός πυρετός και δύσπνοια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου