Στα φυτά υπάρχουν δύο είδη πολλαπλασιασμού, ο εγγενής και ο αγενής πολλαπλασιασμός. Ο εγγενής τρόπος επιτυγχάνεται με τη σύξευξη του ωαρίου με το σπέρμα με αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων φυτών από το σπόρο. Στον αγενή πολλαπλασιασμό, χρησιμοποιούνται τμήματα του μητρικού φυτού για την παραγωγή των νέων. Ανάλογα με το είδος του φυτικού τμήματος που χρησιμοποιέιται για αγενή αναπαραγωγή όσο και με τον τρόπο που επιτυγχάνεται ο αγενής πολλαπλασιασμός των φυτών διαχωρίζεται σε περετέρω υποκατηγορίες.
Κατηγορίες του αγενή πολλαπλασιασμού.
Πολλαπλασιασμός με Μοσχεύματα
Πρόκειται για τμήματα του φυτού που κόβονται και στη συνέχεια φυτεύονται σε κατάλληλες εδαφικές και περιβαλλοντικές συνθήκες, προκειμένου να δημιουργήσουν ρίζες και να αναπτυχθούν σε πλήρη φυτά. Για να είναι επιτυχής ο πολλαπλασιασμός, τα μοσχεύματα θα πρέπει να λαμβάνονται τη σωστή χρονική περίοδο, από το κατάλληλο μέρος του φυτού και από υγιή και εύρωστα μητρικά φυτά. Ανάλογα με το φυτό, τα μοσχεύματα μπορεί να είναι ρίζα, φύλλο, βλαστός ή οφθαλμός. Τα μοσχεύματα είναι τμήματα ξηλοποιημένου ή ημιξυλοποιημένου κλαδιού ή μαλακά μοσχεύματα από χλωρούς βλαστούς (γεράνια, λεβαντίνη, γαρίφαλα).
Ξυλοποιημένα και ημιξυλοποιημένα μοσχεύματα
Ανάλογα με το φυτό περιέχουν τουλάχιστον έναν οφθαλμό και έχουν μήκος 5-25 εκατοστά. Στα μοσχεύματα των φυλλοβόλων φυτών δεν αφήνονται φύλλα, ενώ στα αειθαλή φυτά διατηρούνται τα φύλλα τις κορυφής και σε κάποιες περιπτώσεις κόβονται και αυτά στη μέση. Συνήθως και ανάλογα με το φυτό, τα μοσχεύματα αυτά απαιτούν ιδικούς χειρισμούς και συνθήκες προκειμένου να ριζοβολήσουν, ενώ συχνά χρησιμοποιείται και ορμόνη ριζοβολίας.
Χλωρά μοσχεύματα
Κάποια φυτά (όπως ο τηλέγραφος) ριζοβολούν πολύ εύκολα με χλωρά μοσχεύματα από όποιο μέρος του φυτού κι αν προέρχονται. Στα περισσότερα ανθοφόρα φυτά που πολλαπλασιάζονται με αυτό τον τρόπο, όπως τα γεράνια, τα μοσχεύματα αποτελούνται από τους πλευρικούς βλαστούς που δεν άνθησαν. Αφαιρούνται τα κατώτερα φύλλα, το μόσχευμα, αν είναι απαραίτητο βυθίζεται σε ορμόνη ριζοβολίας και φυτεύεται. Τα χλωρά μοσχεύματα είναι ευάλωτα στο σάπισμα αν η υγρασία του εδάφους είναι υπερβολική.
Μοσχεύματα φύλλου
Με αυτό τον τρόπο πολλαπλασιάζεται η βασιλική Βιγκόνια (Begonia rex) και η σανσεβιέρα. Στην περίπτωση της βιγκόνιας, από το φυτό αφαιρείται ένα καλά αναπτυγμένο φύλλο με το μίσχο του. Στη συνέχεια στην κάτω επιφάνεια του φύλλου χαράσσονται κάθετα οι νευρώσεις, προκειμένου να ριζοβολήσουν ευκολότερα. Το φύλλο τοποθετείται σε γλαστράκι με χώμα με την κάτω επιφάνεια να ακουμπά στο χώμα και στερεώνεται με μικρές διχάλες. Οι ρίζες και οι οφθαλμοί θα αναπτυχθούν στη βάση του μίσχου και στις νευρώσεις. Για τον πολλαπλασιασμό της σανσεβιέρας, αρκεί ένα τμήμα του φύλλου που φυτεύεται κάθετα στη γλάστρα.
Πολλαπλασιασμός με Διαίρεση
Είναι πολύ κοινός τρόπος πολλαπλασιασμού τόσο για τα καλλωπιστικά φυτά όσο και για τα λαχανικά. Η διαίρεση αφορά είτε διαίρεση θυσάνων (τούφας), είτε διαίρεση μικρών βολβών, κονδυλόμορφης ρίζας και ριζώματος.
Διαίρεση θυσάνων
Έτσι πολλαπλασιάζονται φυτά που εκπτύσσουν πολλούς βλαστούς εφοδιασμένους με ρίζες από τη βάση τους. Από τα μητρικά φυτά αφαιρείται ένα τμήμα βλαστών με τις αντίστοιχες ρίζες και φυτεύεται σε άλλη θέση ή φυτοδοχείο.
Διαίρεση μικρών βολβών
Έτσι πολλαπλασιάζονται τα βολβώδη φυτά με χιτωνωτούς βολβούς όπως η τουλίπα, ο νάρκισσος, η ίριδα και ο υάκινθος. Στους χιτωνωτούς βολβούς, οι οφθαλμοί που υπάρχουν στις βάσεις των χιτωνωτών φύλλων αναπτύσσονται σε βολβίδια. Μετά το τέλος της ανθοφορίας τα βολβίδια απομακρύνονται από το βολβό, αποθηκεύονται και χρησιμοποιούνται την επόμενη χρονιά.
Διαίρεση κονδυλόμορφης ρίζας
Με αυτόν τον τρόπο πολλαπλασιάζεται η ντάλια. Πρόκεοται για διογκωμένες ρίζες χωρίς οφθαλμούς. Οι οφθαλμοί που θα δώσουν τη νέα βλάστηση βρίσκονται στη βάση του παλιού στελέχους. Την άνοιξη όταν οι οφθαλμοί είναι ελαφρά φουσκωμένοι, οι κονδυλόμορφες ρίζες εξάγονται από το έδαφος και διαιρούνται έτσι ώστε κάθε τμήμα να περιλαμβάνει έναν τουλάχιστον οφθαλμό. Οι διαιρεμένες ρίζες φυτεύονται και δίνουν τα νέα φυτά.
Διαίρεση ριζώματος
Η κάννα και η ίριδα πολλαπλασιάζονται με αυτό τον τρόπο. Τα ριζώματα είναι διογκωμένοι βλαστοί με οφθαλμούς και μεσογονάτια διαστήματα που μοιάζουν με ρίζες. Η διαίρεση γίνεται το καλοκαίρι, μετά την άνθηση, έτσι ώστε κάθε τμήμα να περιέχει έναν τουλάχιστον οφθαλμό και λίγες ρίζες. Τα τμήματα φυτεύονται με τα ριζίδια προς τα κάτω και τους οφθαλμούς προς τα πάνω.
Πολλαπλασιασμός με παραφυάδες
Οι παραφυάδες είναι βλαστοί που βγαίνουν από τους οφθαλμούς που βρίσκονται στο λαιμό του φυτού λίγο πάνω ή κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Για τον πολλαπλασιασμό, αφαιρούνται μαζί με τμήμα της ρίζας και μεταφυτεύονται.
Πολλαπλασιασμός με καταβολάδες
Στηρίζεται στην ικανότητα των βλαστών ορισμένων φυτών να ριζοβολούν όταν σκεπαστούν με χώμα. Έτσι οι βλαστοί αναδιπλώνονται, σκεπάζονται με χώμα σε κάποιο σημείο και το άκρο τους αφήνεται ελεύθερο. Μόλις ριζοβολήσουν, αποκόπτονται από το μητρικό φυτό. Υπάρχουν υπόγειες, επίγειες και εναέριες καταβολάδες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου