Η Κτηνοτροφία και η διατροφή του ανθρώπου

Χοίρος (γουρούνι)

    Η Χοίρος ο οικοδίαιτος (κν. γουρούνι). Ζώο θηλαστικό, παμφάγο. Είναι βαρύ και ογκώδες ζώο, με ύψος 50 - 70 πόντους και μήκος 1 μέτρο περίπου ή και περισσότερο. Παχαίνει εύκολα και το βάρος του μπορεί να ξεπεράσει τα 200 κιλά. Ο ήμερος χοίρος ζει 7 χρόνια. Το γουρούνι επειδή είναι παχύ, υποφέρει απ‘ τη ζέστη του καλοκαιριού και γι’ αυτό το βλέπουμε να κυλίεται σε νερό. Συγγενεύει με τον αγριόχοιρο ο οποίος ζει στα δάση. Οι κινέζοι θεωρούνται οι πρώτοι που εξημέρωσαν το γουρούνι πριν  7.000 χρόνια και είναι πρόγονοι όλων των χοιροτρόφων. Έχουμε αναφορά στο χοίρο από τα αρχαία χρόνια  στο Ομηρικό έπος  "Οδύσσεια"  όπου  οι σύντροφοι του Οδυσσέα  μεταμορφώνονται  από  την Κίρκη σε χοίρους. Επίσης από το Ομηρικό έπος πληροφορούμαστε για τις συνθήκες εκτροφής των χοίρων, ¨με τον Εύμαιο χοιροβοσκό¨:

"...Μες στην αυλή είχε δώδεκα χτισμένες χοιρομάντρες
κοντά βαλμένες στη σειρά,
γιατάκια για τους χοίρους
κι από πενήντα κάθε μια χωρούσε χοιρομάντρα
γουρούνες χαμοκύλιστες,
μανάδες που γεννούσαν.
Τ' αρσενικά, λιγότερα, κοιμόνταν όλα απ' έξω..."
Oδύσσεια Ξ: 1-20 (Μετάφραση Σιδέρης Ι.)

Ομηρική αποτύπωση χοιροτροφικής μονάδας, για παραγωγή βιολογικού χοιρείου κρέατος.

  Ο χοίρος τρέφεται με πίτουρα, κριθάρι, φύλλα, πατάτες, καλαμπόκι, σανό, βελανίδια, κάστανα και ότι άλλο μπορεί να προμηθευτεί από τον νοικοκύρη του.    

   Είναι ζώο, ωφελιμότατο και το κρέας του είναι νόστιμο και θρεπτικό. Τρώγεται μαγειρεμένο σε μπριζόλες, με σέλινο, ψητό, αλατισμένο, καπνιστό ή σαν λουκάνικο. Το λίπος του χοίρου είναι χρήσιμο για την κατασκευή ζωικών λιπών, που χρησιμοποιούνται στο μαγείρεμα. Το δέρμα του χοίρου με τη κατάλληλη επεξεργασία μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή δερμάτινων ειδών. Οι παρακάτω φωτογραφίες είναι από τη «γουρουνοχαρά» παραμονές Χριστουγέννων στο χωριό μαθητή.

Η κατοικία των γουρουνιών

   Μερικά γουρούνια μένουν κοντά στον ανθρώπους και για αυτό ονομάζονται κατοικίδια. Τα κατοικίδια γουρούνια μένουν στις αυλές  των ανθρώπων και τα ταΐζουν οι άνθρωποι. 

    Επειδή το κρέας του και το δέρμα του είναι πολύτιμο για τον άνθρωπο υπάρχουν χοιροστάσια στα οποία ζουν πολλά γουρούνια.

Επίσης υπάρχουν και τα αγριογούρουνα τα οποία ζουν ελεύθερα στα δάση.                 

Τι είναι το χοιροστάσιο ( χοιροτροφείο )

Ο χοίρος εκτρέφεται σε ειδικούς κλειστούς χώρους - τα χοιροστάσια - και έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερος κλάδος της κτηνοτροφίας που ασχολείται με την εκτροφή του, η χοιροτροφία. Το χοιροτροφείο πρέπει να είναι ευάερο, προσήλιο, να έχει ‘’μεγάλη’’ καθαριότητα με κλιματιστικά και την απαιτούμενη υγρασία. Οι εγκαταστάσεις ψεκάζονται με μηχανήματα για την υγρασία. Επίσης έχουν ειδικές βρύσες για το νερό.

   Στο χοιροτροφείο βάζουν χωριστά τα αρσενικά από τα θηλυκά γουρούνια.

Ξεχωρίζουν ακόμη τις γουρούνες από τις γουρούνες που έχουν γουρουνάκια. Τα γουρουνάκια αφού μείνουν λίγο καιρό με τη μητέρα τους, μέχρι να σταματήσουν το γάλα, μετά τα βάζουν και αυτά χωριστά. Αφού περάσουν  3 - 5 μήνες και πάρουν το βάρος  που χρειάζεται είναι έτοιμα για την αγορά.

Όρνιθα ( κότα)

 Όρνιθα (η) (κότα). Πτηνό, αρκετά μεγάλο και βαρύ, γι'αυτό και δεν πετάει   Η κότα  είναι παμφάγο ζώο. Της αρέσουν τα δημητριακά {καλαμπόκι, σιτάρι}.Την ταΐζουν όμως κι αλλά  πράγματα όπως φρούτα, λαχανικά, ντομάτες, αγγούρια, σπόρους φυτών και πίτουρα και διάφορες τροφές που περισσεύουν στο σπίτι. Όταν βόσκει ελεύθερη τρώει χορταράκια και σκουληκάκια. Κατάγεται από την αγριόκοτα, που βρίσκεται σήμερα στα δάση νησιών του Ινδικού Ωκεανού. Το σώμα της όρνιθας είναι σκεπασμένο με φτερά τα οποία αλλάζουν κάθε χρόνο. Συγγενεύει με το φασιανό, τη πέρδικα, το ορτύκι και το παγόνι. Υπάρχουν πολλές ράτσες ορνίθων. Ο άνθρωπος εξημέρωσε την κότα για τ' αυγά αβγά της και το κρέας της, που είναι θρεφτικές τροφές. Ένα αυγό κότας ισοδυναμεί με 180 γραμμάρια γάλα. Σήμερα με το κρέας της φτιάχνουν διάφορα αλλαντικά ( λουκάνικα, σαλάμια, κλπ.).   

Η κατοικία της κότας

               

   Η κότα σήμερα είναι απαραίτητη στη διατροφή του ανθρώπου και συνεπώς έχει μεγάλη οικονομική σπουδαιότητα.

  Ο ορνιθώνας(κοτέτσι) είναι ένα μικρό χτίσμα για τη στέγαση των ορνίθων.

Υπάρχουν δυο είδη ορνιθώνων. Το ένα είναι τετράγωνο χτισμένο με ξυλά και σκεπασμένο επάνω με λαμαρίνες και από μπροστά πλεγμένο με σύρμα. Το δεύτερο είδος μπροστά έχει χτισμένη με ξυλά μικρή γεφυρούλα. Μέσα είναι ένα μεγάλο μακρόστενο δωμάτιο και χωρίζεται σε μικρά δωματιάκια όπου έχει το χώρο και τη τροφή της η κάθε κότα.

Ορνιθοτροφία

   Κλάδος της πτηνοτροφίας που ασχολείται με την εκτροφή πουλερικών και ιδιαίτερα ορνίθων και την εκμετάλλευση του κρέατος, των αυγών και των φτερών τους. Διακρίνεται σε οικόσιτη ή αγροτική και στην επαγγελματική.  

 Η οικόσιτη ορνιθοτροφία περιορίζεται στην εκτροφή λίγων πουλερικών, που υπάρχουν σε κάθε αγροτικό νοικοκυριό για την κάλυψη, κυρίως, των οικογενειακών αναγκών, σε κρέας και αυγά.

  Η επαγγελματική ορνιθοτροφία γίνεται σε μεγάλες μονάδες και οργανωμένα συγκροτήματα, όπου εκτρέφονται χιλιάδες πουλερικά, με σκοπό την οικονομική τους εκμετάλλευση.. Σημειώνεται τέλος ότι το 85% του κρέατος στην πτηνοτροφία και το 55% των αυγών προέρχεται από τις υπάρχουσες οργανωμένες ορνιθοτροφικές μονάδες.

Μια κότα γεννάει 1 αυγό την ημέρα. Οι κότες ζουν μέσα σε κλουβιά στα ορνιθοτροφεία. Οι κότες τρέφονται με σιτάρι, καλαμπόκι και φυράματα.

Σήμερα έχει εξαπλωθεί  σε όλα τα μέρη της Ελλάδος και είναι μια πολύ επικερδής επιχείρηση. Στα μεγάλα ορνιθοτροφεία το κλώσσημα  γίνεται τεχνητό με ειδικές μηχανές, τις κλωσομηχανές.  Με τεχνητή θερμότητα από τις μηχανές αυτές βγαίνουν εκατοντάδες πουλάκια κάθε φορά, από τα αυγά που είχαν τοποθετήσει. Έτσι οι κότες δεν είναι υποχρεωμένες να κλωσήσουν και γεννούν περισσότερα αυγά. Όταν βγουν τα πουλάκια, τα βάζουν σε καταφύγια επίτηδες καμωμένα που τα ονομάζουμε μάνες. Σ’ αυτές τα μικρά έχουμε τη θερμοκρασία που τους χρειάζεται και μεγαλώνουν προφυλαγμένα από κάθε κίνδυνο.

 Τα κοτόπουλα  στα ορνιθοτροφεία  είναι αραδιασμένα σε διαδοχικά μικρά κλουβιά που δεν τους επιτρέπουν, σχεδόν, ούτε να κινούνται. Έξω και μπροστά από τα κλουβάκια τους βρίσκονται δύο αυλάκια: το ένα με τροφή και το άλλο με νερό. Η τροφή τους είναι κάποια παρασκευάσματα ειδικά φτιαγμένα για να τα κάνουν να παχαίνουν και να μεγαλώνουν γρήγορα. Τα φώτα είναι πάντοτε, νύχτα μέρα, αναμμένα για να κοιμούνται λιγότερο, να τρώνε περισσότερο και να μεγαλώνουν γρηγορότερα, να γεννάνε συχνότερα και να πουλιούνται όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Η εικόνα του σύγχρονου ορνιθοτροφείου είναι πραγματικά εντυπωσιακή και όσον αφορά τα μικρά αυτά ανυπεράσπιστα ζωάκια, απελπιστικά αφύσικη και βασανιστική! 

Βλέποντάς τα εκεί μέσα ξεχνάς ότι είναι πλάσματα του Θεού γιατί συμπεριφέρονται σαν εξαρτήματα μιας τεράστιας μηχανής που λειτουργεί μόνο για να παράγει ποσότητα και να αποκομίζει κέρδη, αδιαφορώντας για τα ζώα και τον καταναλωτή.

Ο άνθρωπος και η διατροφή του.

Όλοι γνωρίζουμε ότι ο άνθρωπος, όπως και όλοι οι άλλοι ζωντανοί οργανισμοί πάνω στη γη, έχει ανάγκη τροφής. Την τροφή αυτή την παίρνει ο άνθρωπος από το περιβάλλον του με τη μορφή φυτικών και ζωικών προϊόντων.

Τρόφιμα ζωικής προέλευσης είναι το κρέας των λεγόμενων « παραγωγικών ζώων » (μοσχάρια, αρνιά, χοιρινά), το κρέας των πουλερικών, τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, τυρί, γιαούρτι, βούτυρο), τα αυγά και πολλά άλλα.

Ο ανθρώπινος οργανισμός για να αναπτυχθεί σωστά και να ανταποκριθεί στις λειτουργίες του έχει ανάγκη από πολλά χρήσιμα συστατικά, που βρίσκονται μέσα στα τρόφιμα: πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λίπη, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία μετάλλων κ.α. Τα συστατικά αυτά λέγονται θρεπτικά συστατικά.

        Ας γνωρίσουμε τις πρωτεΐνες: Όπως ο χτίστης βάζει τσιμέντο, σίδερο και νερό για να χτίσει  ένα σπίτι, έτσι και το σώμα μας χρειάζεται τις πρωτεΐνες. Οι πρωτεΐνες χτίζουν το σώμα.

Τις πρωτεΐνες τις παίρνουμε από το κρέας, τα ψάρια, τα πουλερικά, τα αυγά, το τυρί, το γιαούρτι, το γάλα, τα όσπρια και μερικά λαχανικά.

Εάν δεν τρώμε αυτές τις τροφές τότε το σώμα μας δε θα αναπτυχθεί σωστά, θα αρρωστήσει.

Ας δούμε και τα λίπη: Τα λίπη σε μικρές ποσότητες βοηθούν τον οργανισμό μας. Ρυθμίζουν τη θερμοκρασία στο σώμα μας. Υπάρχουν καλά και κακά λίπη. Τα καλά δίνουν υγεία και βοηθούν στην καλή λειτουργία του οργανισμού μας ,ενώ τα κακά είναι αυτά που δημιουργούν προβλήματα στον οργανισμό.

Στατιστικά  στοιχεία   δείχνουν   ότι   τα   ελληνόπουλα   είμαστε   από   τα  πιο

«στρουμπουλά»  παιδιά της Ευρώπης. Αυτό οφείλεται στην κακή διατροφή και κυρίως στη μεγάλη κατανάλωση λιπαρών τροφών και ζάχαρης που δημιουργεί προβλήματα στην υγεία των ανθρώπων. Οι αρρώστιες αυτές, που έχουν σχέση με την παχυσαρκία λόγω κακής διατροφής, είναι κυρίως τα νοσήματα της καρδιάς και των αγγείων.  

 Έχει, λοιπόν, μεγάλη σημασία για την υγεία μας να τρώμε από όλες τις τροφές, σε σωστές αναλογίες και ποσότητες.

Τροφική αλυσίδα και διατροφικοί κίνδυνοι

1. Νωπά και μεταποιημένα τρόφιμα

Τα τρόφιμα, μέχρι να φτάσουν στο πιάτο μας, διανύουν, συνήθως, μια μεγάλη διαδρομή. Λίγα είναι εκείνα τα τρόφιμα, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, το φρέσκο κρέας, που έρχονται σχεδόν κατευθείαν από την παραγωγή στην κατανάλωση. Τα τρόφιμα αυτά ονομάζονται νωπά, διότι  δεν έχουνε υποστεί καμία επεξεργασία μέχρι να τα αγοράσουμε.

Αντίθετα τα περισσότερα από τα τρόφιμα που καταναλώνουμε σήμερα είναι τρόφιμα που έχουν υποστεί διάφορες επεξεργασίες (π.χ. συντήρηση με χημικές ουσίες ή με κατάψυξη, τυποποίηση με κατάλληλες συσκευασίες κτλ.) Τα τρόφιμα αυτά ονομάζονται μεταποιημένα.

 Μεταποιημένα είναι όλα τα τρόφιμα που βρίσκονται στα ράφια των σουπερ  μάρκετ, εκτός από τα φρέσκα λαχανικά, τα φρούτα, τους ξηρούς καρπούς, το κρέας, τα ψάρια και άλλα που πουλιούνται  νωπά. Μεταποιημένα τρόφιμα είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα ( γάλα, τυρί, γιαούρτι, παγωτά),οι κονσέρβες, τα αλλαντικά (σαλάμι, Ζαμπόν), τα κατεψυγμένα λαχανικά και  κρέατα, τα ζυμαρικά οι καφέδες, οι σοκολάτες, τα μπισκότα  και πάρα πολλά άλλα.

  2.    Αλυσίδα της διατροφής  - Ασφάλεια των τροφίμων.

 Για την ποιότητα των προϊόντων που καταναλώνουμε , δεν ευθύνονται μόνο οι βιομηχανίες τροφίμων οι οποίες πρέπει να διαθέτουν κατάλληλες εγκαταστάσεις, μηχανήματα, εκπαιδευμένο προσωπικό, αλλά  και η πρώτη ύλη Η αρχή  δηλαδή της τροφικής αλυσίδας.

 Για τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης αρχή της τροφικής αλυσίδας  είναι τα παραγωγικά ζώα (γουρούνια, αγελάδες, αρνιά κτλ ) και ακόμη πιο μπροστά οι τροφές που τρώνε για να μεγαλώσουν.  

 Φυσικά μέρος της ευθύνης έχουμε και εμείς ως καταναλωτές.

Τα τρόφιμα που επιλέγουμε δεν αρκεί να είναι θρεπτικά και νόστιμο. Θα πρέπει κυρίως να είναι υγιεινά και ασφαλή, δηλαδή να μην εμφανίζουν κανένα κίνδυνο για την υγεία μας. Αυτό είναι δυνατό μόνο όταν σε όλα τα στάδια της τροφικής αλυσίδας παίρνονται μέτρα και προφυλάξεις, ώστε το τελικό προϊόν διαστροφής που θα καταναλώσουμε να είναι κατάλληλο, υγιεινό και ασφαλές.

3.            Διατροφικοί Κίνδυνοι

Οι  διατροφικοί κίνδυνοι, δηλαδή τα μικρόβια, οι χημικές τοξικές ουσίες ή τα ξένα σώματα, μπορούν να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε «κρίκο» της τροφικής αλυσίδας. Για το λόγο αυτό ολόκληρη η τροφική αλυσίδα πρέπει να ελέγχεται συστηματικά, από την αρχή ως το τέλος.

Για  παράδειγμα, το γάλα ή το κρέας που προέρχονται από άρρωστα ζώα  δε θα πρέπει να μπουν στην τροφική αλυσίδα, γιατί είναι επικίνδυνα για την υγεία μας, όπως μας είπε ο υπεύθυνος της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας. Ορισμένες, επίσης, χημικές ουσίες που χρησιμοποιεί σήμερα η βιομηχανία για τη συντήρηση των τροφίμων δε θα πρέπει να ξεπερνούν κάποια συγκεκριμένα όρια, για να είναι τα τρόφιμα κατάλληλα και ασφαλή.

Υπάρχουν, όμως και κίνδυνοι που προέρχονται από το περιβάλλον. Ορισμένες  τοξικές ουσίες που παράγει ο σύγχρονος πολιτισμός, όπως τα καυσαέρια, οι διοξίνες τα βιομηχανικά απόβλητα, μπορούν να ρυπάνουν το έδαφος. Έτσι οι τοξικές ουσίες, όταν απορροφώνται από τις ρίζες των φυτών που προορίζονται για την τροφή των ζώων, μπαίνουν στην τροφική αλυσίδα.

Όλοι οι παραπάνω κίνδυνοι είναι γνωστοί στον άνθρωπο και η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας μας δίνει τη δυνατότητα να ελέγξουμε τους κινδύνους αποτελεσματικά.  

Στις μέρες μας, παρά την εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, φαίνεται ότι επικρατεί μεγάλη ανησυχία για τα τρόφιμα, ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι εμφανίστηκαν ορισμένοι νέοι, απροσδόκητοι διατροφικοί κίνδυνοι,  όπως  οι  διοξίνες  που  προκαλούν  θάνατο  σε  κότες,  η  αρρώστια  των  

« τρελών αγελάδων », που δεν είμαστε προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά.

Στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρη την Ευρώπη, γίνονται αυστηροί έλεγχοι για να περιοριστεί η εξάπλωση της αρρώστιας στα ζώα , ώστε να προλάβουμε  και ανάλογες επιπτώσεις στον άνθρωπο.  

Πηγή>http://3dim-kater.pie.sch.gr/