H βερικοκιά είναι φυλλοβόλο, οπωροφόρο δέντρο και καλλιεργείται σε όλες τις χώρες της Γης που έχουν εύκρατο κλίμα. Ανήκει στην ίδια οικογένεια με τη δαμασκηνιά, τη ροδακινιά, τη βυσσινιά, την αμυγδαλιά και τη κερασιά. Η κοινή ονομασία της είναι Βερικοκιά και ανήκει στην οικογένεια των Ροδοειδών. Η επιστημονική ονομασία της όμως είναι Prunus armeniaca και ανήκει στην οικογένεια Ροσακεαε.
Η καλλιέργεια της βερικοκιάς
Η καλλιέργεια της βερικοκιάς
Μεγάλες ποσότητες βερίκοκων μεταποιούνται και τα προϊόντα, βασικά οι κομπόστες, εξάγονται σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Χώρες της Ευρώπης, εκτός της Ελλάδας, που παράγουν βερίκοκα είναι η Ισπανία, η Ιταλία και η Γαλλία.
Υπάρχουν πάρα πολλές ποικιλίες βερικοκιάς σε ολόκληρο τον κόσμο. Στην Ελλάδα καλλιεργούνται τόσο ντόπιες ποικιλίες όσο και ποικιλίες του εξωτερικού.
Οι ποικιλίες με μικρές απαιτήσεις σε κρύο είναι οι ακόλουθες:
Quardi: κατάγεται από τη Τυνησία.
Amor Leuch: κατάγεται επίσης από την Τυνησία και καλοί επικονιαστές είναι οι ποικιλίες Sayeb και Quardi. Απαιτούνται 200 ώρες κάτω από τους 7 βαθμούς Κελσίου και ωριμάζει τους καρπούς της πολύ νωρίς.
Από την άλλη υπάρχουν και οι υπερπρώιμες ποικιλίες οι οποίες είναι οι παρακάτω:
Μπεμπέκου: τοπική ποικιλία, εξαιρετικής ποιότητας και ο καρπός της είναι τόσο για φρέσκια κατανάλωση όσο και για κονσερβοποίηση. Ο καρπός της είναι κίτρινου χρώματος και μεγάλος. Στη ποικιλία αυτή οφείλεται σχεδόν το 95% της Ελληνικής παραγωγής βερίκοκων και απαιτούνται χρονικά περίπου 15 μέρες με θερμοκρασίες κάτω από τους 7 βαθμούς Κελσίου. Ανθίζει στο 2ο δεκαήμερο του Μάρτη και ωριμάζει Ιούνιο- Ιούλιο. Ο καλλιεργητής πρέπει να λαμβάνει υπόψη του ότι σε κάθε 10 εκατοστά βλαστού θα πρέπει να υπάρχουν 4, το πολύ 5 οφθαλμοί, αλλά όχι περισσότεροι.
Aurora: είναι ανθεκτική στην ίωση. Ο καρπός και η σάρκα της είναι μεσαίου έως μεγάλου μεγέθους. Πλέον φυτεύεται σε πολλές περιοχές.
Paviot: Αν και οι καρποί της είναι καλής ποιότητας και μεγάλου μεγέθους, δεν έχει διαδοθεί πάρα πολύ εξαιτίας του ότι δεν δίνει μεγάλες ποσότητες καρπών.
Luizet: ποικιλία από το εξωτερικό η οποία διαδόθηκε και στην Ελλάδα και η οποία καλλιεργείται ελάχιστα. Εύγευστη, με μεγάλο καρπό είναι από τις αξιόλογες ποικιλίες για νωπή κατανάλωση. Οι απαιτήσεις της σε χαμηλές θερμοκρασίες είναι διάρκειας 25 ημερών με θερμοκρασίες που κυμαίνονται κάτω των 7 βαθμών Κελσίου. Ανθίζει στο 2ο δεκαήμερο του Μαρτίου και ωριμάζει τέλη Ιουνίου με αρχές Ιουλίου. Απαιτείται προσοχή στο ότι σε κάθε βλαστό 10 εκατοστών υπάρχουν 3 με 4 οφθαλμοί.
Early Orange και Stella: ποικιλίες οι οποίες αντέχουν τις ασθένειες.
Ninfa: έχει καλή γεύση, ωραίο κόκκινο χρώμα, και ο καρπός της είναι μεσαίου μεγέθους.
Τυρίνθου ή Άργους: Ελληνική ποικιλία, καλλιεργείται στη Πελοπόννησο – βασικά στη Κόρινθο – και οι καρποί λαμβάνονται προς τα τέλη Μαΐου. Ο καρπός της είναι κίτρινος με κοκκινωπή χροιά, μέτριας ποιότητας και είναι ευαίσθητη ποικιλία στην ίωση που ονομάζεται ‘σάρκα’. Η ποικιλία αυτή χρειάζεται περίπου 15 μέρες σε θερμοκρασία κάτω των 7 βαθμών Κελσίου.
Τονίζεται και το ότι στις περισσότερες ποικιλίες της βερικοκιάς τα άνθη αυτογονιμοποιούνται και έτσι δε χρειάζονται επικονιαστή.
Η βερικοκιά χρειάζεται σχετικά κρύο χειμώνα. Σε νότιες περιοχές που ο χειμώνας είναι ήπιος, δεν ανθίζει κανονικά και χάνει τους οφθαλμούς της. Είναι ανθεκτική στις χαμηλές θερμοκρασίες, ακόμα και στους -25 βαθμούς Κελσίου και χρειάζεται θερμό καλοκαίρι για να αποδώσει.
Στην περιοχή της Χαλκιδικής στη ποικιλία Luizet παρατηρείται οφθαλμόπτωση την άνοιξη, λόγω ανεπάρκειας χαμηλών θερμοκρασιών.
Τα εδάφη στα οποία αποδίδει καλύτερα η βερικοκιά είναι τα καλά στραγγισμένα, βαθιά και πηλώδη εδάφη, ενώ ακατάλληλα θεωρούνται τα αμμώδη και ξερά εδάφη. Είναι όμως περισσότερο ανθεκτική στη ξηρασία από τη ροδακινιά.
Το κατάλληλο pH εδάφους για τη βερικοκιά κυμαίνεται μεταξύ 6.0-7.0. Ανήκει στη κατηγορία των δένδρων που έχουν περιορισμένη ανθεκτικότητα στα άλατα, είτε του νερού, είτε του εδάφους.
Επισημαίνεται ότι η βερικοκιά δεν πρέπει να φυτεύεται σε περιοχές με υγρή και βροχερή άνοιξη διότι είναι ευαίσθητη σε ασθένειες και το καταλληλότερο σημείο για τη φύτευση της είναι σε θέση που να εκτίθεται στον ήλιο.
Για όσους έχουν κήπο, το ιδανικό σύστημα φύτευσης είναι αυτό κατά τετράγωνα, όπου η απόσταση μεταξύ των δένδρων πρέπει να είναι περίπου 5.75 μέτρα και να αφήνονται πάνω στα δέντρα πολλά κλαδιά, ώστε να φέρνει με κύπελλο. Στη περίπτωση που υπάρχει τοίχος γύρω από τον κήπο, τότε η φύτευση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σε απόσταση 30 εκατοστών.
Η βερικοκιά παράγει λίγους βλαστούς και μακριούς. Επομένως με το κλάδεμά της αφαιρούνται τα κλαδιά που έχουν προσβληθεί από κάποια ασθένεια ή όταν βρίσκονται το ένα πολύ κοντά στο άλλο. Εξονυχιστικό κλάδεμα της βερικοκιάς έχει ως συνέπεια τη πτώση των καρπών.
Κατάλληλο σχήμα κλαδέματος για τη βερικοκιά είναι η παλμέτα, δηλαδή η κλάδευση σε ύψος περίπου 55 εκατοστών του δενδρυλλίου. Το φθινόπωρο του πρώτου έτους επιλέγονται οι δύο βραχίονες, οι οποίοι απαρτίζουν κάτι σαν το “1ο σκαλοπάτι”, που έχουν την ίδια κατεύθυνση με τη γραμμή των δένδρων και ο κεντρικός άξονας που θα συνεχίσει την ανάπτυξη προς τα πάνω, ο οποίος και κλαδεύεται σε ύψος περίπου 65 εκατοστών. Η ίδια ακριβώς διαδικασία εκτελείται κάθε έτος μέχρι η βερικοκιά να φτάσει περίπου τα 3.75 μέτρα ύψος.
Αρχές καλοκαιριού, αραιώνονται οι βλαστοί με απόσταση μεταξύ τους περίπου τα 4.5 εκατοστά, ενώ οι καρποί τους αραιώνονται στα μέσα με τέλη άνοιξης και ο καλλιεργητής θα πρέπει να αφήσει τρεις καρπούς ανά κλαδί. Προσοχή όμως διότι οι καρποί της βερικοκιάς είναι πολύ ευαίσθητοι και μαυρίζουν εύκολα, οπότε το αραίωμα θα πρέπει να γίνεται με προσοχή και όχι με βίαιες κινήσεις.
Η βερικοκιά έχει αυξημένες απαιτήσεις σε νερό, αφού αναπτύσσεται σε θερμά κλίματα ή περιοχές. Είναι δέντρο που παράγει πολλούς καρπούς, έχει πλούσιο φύλλωμα και συνεπώς πρέπει να αρδεύεται συχνά και όσο χρειάζεται. Με την ίδια διαδικασία με τη ροδακινιά, όμως αφού πρώτα μαζευτούν οι καρποί της, δεν θα πρέπει να σταματήσει το πότισμα, είναι μεγάλο σφάλμα και επιβάλλεται να μη γίνεται σε καμία περίπτωση.
Η βερικοκιά έχει σχεδόν ταυτόσημες απαιτήσεις με τη ροδακινιά όσον αφορά τα λιπάσματα, μόνο που δεν χρειάζεται τόσο μεγάλες ποσότητες αζώτου. Η αζωτούχος λίπανση της βερικοκιάς πραγματοποιείται κάθε χρόνο τον Φεβρουάριο με Μάρτιο. Εφόσον ο καλλιεργητής έχει δέντρο 1-3 ετών: 1 κιλό/δέντρο θειική αμμωνία (στα ασβεστούχα εδάφη) ή 1,3 κιλά/δέντρο νιτρικό νάτριο (μη ασβεστούχα εδάφη). Εφόσον ο καλλιεργητής έχει δέντρο 4 ετών και άνω: 3-5 κιλά/δέντρο θειική αμμωνία, 500 γραμμάρια/δέντρο υπερφωσφορικό κάλιο και 300 γραμμάρια/δέντρο θειικό κάλιο.
Στη βερικοκιά συχνά παρατηρείται τροφοπενία βορίου, η οποία εκδηλώνεται στους καρπούς και στα φύλλα. Τα φύλλα γίνονται στενά και εύθραυστα και σε κάποιες περιπτώσεις φέρνουν με βάρκες. Ακόμη, παρατηρούνται νεκρές κηλίδες διάσπαρτες και στρογγυλές, που δίνουν την όψη τρυπημένων φύλλων. Στους καρπούς, υπάρχει το φαινόμενο του εσωτερικού μαυρίσματος και οι ιστοί του μοιάζουν με φελλό. Εξωτερικά οι καρποί σχίζονται στο 25% του πάχους της σάρκας.
Η καλλιέργεια της βερικοκιάς
Η καλλιέργεια της βερικοκιάς
Η θεραπεία πραγματοποιείται με προσθήκη βόρακα στο έδαφος, περίπου 115 γραμμάρια/δένδρο, ή με ψεκασμό των φύλλων με 0.125% βορικό οξύ.
Εκτός των άλλων τονίζεται ότι η βερικοκιά δεν γίνεται να καλλιεργηθεί σε γλάστρα, αφού δεν υπάρχει νάνα ποικιλία.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη καλλιέργεια της βερικοκιάς, καθώς και τις ασθένειες που την απειλούν, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να απευθύνονται στους τοπικούς γεωπόνους της περιοχής τους