Γλυκά κέρδη με «όπλο» τη στέβια

Τριακόσιες φορές γλυκύτερη από τη ζάχαρη και με μηδέν θερμίδες, η στέβια αφήνει «γλυκά» κέρδη στους αγρότες.

Αν και η καλλιέργειά της δεν είναι αρκετά διαδεδομένη στην Ελλάδα, έχει αποδόσεις ως και 500 κιλά/στρέμμα σε φύλλα στέβιας, ενώ τα έσοδα για τον παραγωγό ξεπερνούν και τα 1.000€/στρ., με τα έξοδα να υπολογίζονται στα 400€/στρ.

Πρόκειται για μια εντελώς νέα καλλιέργεια, καθώς μετρά 2-3 χρόνια στην Ελλάδα, περιορισμένη σε έκταση και μόνο στη Λαμία, στην Καρδίτσα και στο Αγρίνιο -υπάρχουν μεμονωμένοι παραγωγοί σε άλλες περιοχές που εμπορεύονται φύλλα στέβιας-, ωστόσο είναι δυναμική, ταχύτατα αναπτυσσόμενη και εξαιρετικά κερδοφόρα, χωρίς μάλιστα ιδιαίτερο κόστος για τους αγρότες.

Σχετικά άγνωστη για τους αγρότες, γνωστή ωστόσο στους καταναλωτές, η στέβια μπορεί να καταναλωθεί άφοβα από όλους, ιδιαίτερα όμως από άτομα που προσέχουν τη σιλουέτα τους, αλλά και από διαβητικούς και παρότι η αναλογία κατανάλωσης ζάχαρης/γλυκαντικών (στέβια, ασπαρτάμη, φρουκτόζη) είναι 90/10 στην Ελλάδα, κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος.

Ετσι, δεν είναι τυχαίο που σήμερα πάνω από 10 εισαγωγικές εταιρείες στη χώρα μας ασχολούνται με την εισαγωγή στέβιας από Κίνα και Λατινική Αμερική.

Αν και «πατρίδα» της στέβιας είναι η Παραγουάη, η χώρα έμεινε πίσω σε τεχνογνωσία και το προϊόν που παράγει δεν θεωρείται καλής ποιότητας, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ και τον Καναδά, αλλά και την Ινδία που έχουν άριστης ποιότητας στέβια.

Στη Λαμία, υπάρχει ο μεγαλύτερος συνεταιρισμός παραγωγών στέβιας στην Ευρώπη, ενώ στην Καρδίτσα είναι έτοιμη να λειτουργήσει μια μικρή μονάδα εκχύλισης φύλλων στέβιας και στο Αγρίνιο οι πρώην καπνοπαραγωγοί συνασπίζονται, με μικρές καλλιέργειες για την ώρα.

Η Stevia Hellas, ένας πρότυπος συνεταιρισμός, ξεκίνησε στη Λαμία με πιλοτικές καλλιέργειες στέβιας το 2006. Οι πρώην καπνοπαραγωγοί, που είχαν ήδη τα ξηραντήρια, εμπιστεύτηκαν τον καθηγητή του τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Πέτρο Λόλα, τον άνθρωπο που... σύστησε τη στέβια στην Ελλάδα και έχει αφιερώσει το επιστημονικό του έργο σε αυτήν.

«Στην αρχή ήμασταν 10 άτομα και με μικρή χρηματοδότηση από την τότε νομαρχία βάλαμε 15 στρ. Πήγαν καλά και στην πορεία οι ενδιαφερόμενοι γίναμε 300, αλλά η στέβια θέλει υπομονή και επιμονή», λέει στον «Αγρότη» ο πρόεδρος του συνεταιρισμού, Λεωνίδας Ζέρβας, και προσθέτει: «Σήμερα μείναμε 70 ενεργά μέλη, καλλιεργούμε 600 στρέμματα, τα περισσότερα στη Λαμία και λίγα σε Αταλάντη και Δομοκό και η παραγωγή μας είναι 70 τόνοι φύλλα στέβιας, με την πρώτη ύλη, τον σπόρο δηλαδή για τα φυτά, να έρχεται από τις ΗΠΑ και τον Καναδά».

Η έλλειψη δευτερογενούς παραγωγής είναι ανασταλτικός παράγοντας για τους αγρότες, που δεν ξέρουν τι να κάνουν την παραγωγή τους, παραδέχεται και ο κ. Λόλας. «Οι αγρότες θέλουν να καλλιεργήσουν στέβια, ξέρουν ότι έχει καλές αποδόσεις, αλλά δεν μπορούν να διαθέσουν το προϊόν τους», αναφέρει ο καθηγητής.

Οι παραγωγοί της Λαμίας στέλνουν τα αποξηραμένα φύλλα σε μονάδα στη Γερμανία για εκχύλιση. Το... σιρόπι στέβιας φεύγει από τη Γερμανία στη Γαλλία και ένα μέρος του, σε ειδικό εργοστάσιο, μετατρέπεται σε σκόνη στέβιας.

Καλλιέργεια στέβιας

«Από τη συνολική μας παραγωγή παίρνουμε 15 τόνους εκχυλίσματος, από αυτή την ποσότητα το 80% μένει στο εξωτερικό και διατίθεται από τους εκεί συνεργάτες μας και το υπόλοιπο 20% επιστρέφει σε υγρή μορφή ή σκόνη και συσκευάζεται εδώ», μας λέει ο διευθύνων σύμβουλος του Stevia Hellas, Χρήστος Σταμάτης, ο οποίος αυτές τις μέρες βρίσκεται στην Ελβετία αναζητώντας συνεργάτες για να διατίθεται εκεί η ελληνική στέβια που φέρει την ονομασία La Mia Stevia - ένα έξυπνο λογοπαίγνιο με τη Λαμία και τη μοναδικότητα της ελληνικής παραγωγής.

Από την ελληνική στέβια, ένα ποσοστό κοντά στο 30% εξάγεται στην Κύπρο και σε άλλες χώρες της ΕΕ, ενώ ο τζίρος του συνεταιρισμού είναι 200.000€ για το 2016, με προϋπολογισμένο τζίρο για το 2017 πάνω από 1.000.000€.

Πολυετές φυτό

Η καλλιέργεια της στέβιας δεν είναι ιδιαίτερα κοστοβόρα, και το φυτό είναι πολυετές. Υστερα από 6-7 χρόνια γίνεται φύτευση από την αρχή, από φυτώρια που υπάρχουν και στην Καρδίτσα και στη Λαμία, ενώ η πρώτη ύλη (ο σπόρος) έρχεται από το εξωτερικό. Εδαφοκλιματικά δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις, απλώς δεν «αγαπά» το κρύο και μπορεί να ευδοκιμήσει σε όλη την Ελλάδα.

Στην πλήρη ανάπτυξή του το φυτό δεν χρειάζεται πολύ νερό, για παράδειγμα το βαμβάκι θέλει 600-700 κ.μ. νερού το στρέμμα και η στέβια μόλις τη μισή ποσότητα. Αναπτύσσεται σε ελαφρώς όξινα εδάφη, αποστραγγιζόμενα, αμμώδη ή αμμοαργιλώδη.

ΜΟΥΖΑΚΙ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

Ο διευθύνων σύμβουλος της Stevia Hellas, Χρήστος Σταμάτης.

Μεταποιητική μονάδα για την παραγωγή εκχυλίσματος

Ακολουθώντας το παράδειγμα της Λαμίας, μια ομάδα αγροτών από την Καρδίτσα, όχι μόνο ασχολούνται με την καλλιέργεια στέβιας, αλλά έχουν φτιάξει μια μικρή μεταποιητική μονάδα, που σύντομα θα μπει στην παραγωγή εκχυλίσματος. Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Στέβιας, Γιώργος Κουλοσούσας, λέει στον «Αγρότη» ότι οι 45 παραγωγοί καλλιεργούν συνολικά περίπου 400 στρ., αλλά ακόμη δεν έχουν πάρει παραγωγή και είναι πρόωρο να κάνουν εκτιμήσεις για την ποσότητα του εκχυλίσματος.

Η μισή σχεδόν παραγωγή -περισσότερα από 220 στρ.- καταστράφηκε από τις βροχές στις αρχές καλοκαιριού και δεδομένου ότι η μονάδα δεν μπορεί ακόμη να λειτουργήσει, το προϊόν μένει στις αποθήκες.

Η τεχνολογία της μονάδας, που βρίσκεται στο Μουζάκι Καρδίτσας, βοηθά στην εκχύλιση με φίλτρα φύλλων στέβιας και την παραγωγή γλυκοζίτη στεβιόλης, προϊόν σε υγρή μορφή μεγάλης συμπύκνωσης.

Συμπαραστάτης τους στο εγχείρημα, το Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων, του ΤΕΙ Θεσσαλίας και ο αναπληρωτής καθηγητής του, Κωνσταντίνος Πετρωτός.

Γλυκοζίτες

«Η στέβια μπορεί να αποδειχτεί μια δυναμική καλλιέργεια με υψηλές αποδόσεις στο στρέμμα. Τα φύλλα δίνουν μετά την εκχύλιση τη γλυκαντική ουσία και το στέλεχος του φυτού, όπως και τα υπολείμματα της εκχύλισης καταλήγουν σε ζωοτροφή», μας λέει ο κ. Πετρωτός, ενώ η μονάδα του συνεταιρισμού θα λειτουργήσει με ελληνική πατέντα, του Τμήματος Τεχνολόγων Γεωπόνων, σύμφωνα με την οποία οι γλυκοζίτες της στέβιας θα παράγονται μόνο με τη χρήση νερού.

ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
Από αναψυκτικά και μπισκότα έως τρόφιμα για διαβητικούς

«Ολη η ποιότητα της ελληνικής γης, σε μια κουταλιά» είναι το σύνθημα του συνεταιρισμού των Λαμιέων αγροτών, ενώ η La Mia Stevia κυκλοφορεί μέσω των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ σε κρυσταλλική μορφή, σε σκόνη, σε φακελάκια ατομικής συσκευασίας, αλλά και σε υγρή μορφή. Στην ελληνική αγορά υπάρχουν ωστόσο δεκάδες προϊόντα με στέβια, από αναψυκτικά και μαρμελάδες, μέχρι σνακς, μπισκότα και γλυκά σε όλα τα μεγάλα ζαχαροπλαστεία, τρόφιμα για διαβητικούς και ειδικά προϊόντα διατροφής.

Βιταμίνες
Αντίθετα από άλλες γλυκαντικές ουσίες, η στέβια είναι σταθερή και δεν χάνει τη γλυκύτητά της ακόμη και όταν μαγειρευτεί σε θερμοκρασία ως και 200C. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υποκαταστήσει τη ζάχαρη σε καυτά ροφήματα και γλυκά, όπως μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού ή κέικ.

Τα φύλλα της στέβιας περιέχουν επίσης πολλά μεταλλικά στοιχεία και ιχνοστοιχεία (χρώμιο, μαγνήσιο, μαγγάνιο, κάλιο, σελήνιο, ψευδάργυρο), βιταμίνες Β και φυτοθρεπτικά, όπως η χλωροφύλλη και οι φυτικές στερόλες.

Εκτός από την οργανωμένη καλλιέργεια και την αγορά από τα ράφια των σούπερ μάρκετ και τα καταστήματα με προϊόντα υγιεινής διατροφής, μπορεί κανείς να καλλιεργήσει στέβια σε μικρή γλάστρα και να χρησιμοποιεί τα φύλλα της φρέσκα ή αποξηραμένα, σε σαλάτες ή αλεσμένα σε ροφήματα και γλυκίσματα.

Και δεδομένου ότι έχει 0 θερμίδες, συμβάλλει θετικά στην προσπάθεια ελέγχου των περιττών κιλών. Πρέπει όμως να γίνει κατανοητό, λένε οι διατροφολόγοι, ότι η στέβια αποτελεί απλώς και μόνο βοήθημα περιορισμού των θερμίδων από πηγές σακχάρων και όχι ουσία που αδυνατίζει χωρίς να προσέχει κανείς γενικά τη διατροφή του.

ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ

Πηγή:http://www.ethnos.gr/