Η γλυκοπατάτα (Ipomoea batata) είναι μία απο τις 12 πιο σημαντικές καλλιέργειες παγκοσμίως , οι οποίες συμβάλλουν άμεσα στην διατροφή του ανθρώπου. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε μία πληθωρα εδαφοκλιματικών εδαφών, πράγμα που έχει σαν αποτέλεσμα, σήμερα να καλλιεργείται στη Ασία, Αφρική, Ευρώπη, Αμερική και Ωκεανία.
Μαλιστα, η μεγαλύτερη παραγωγή παρουσιάζεται στην Ασία και ακολουθεί η Αφρική. Στην Ασία, οι κονδυλοι χρησιμοποιούνται για την παραγωγή αλκοολούχων ποτών και για ζωοτροφή και πολύ λιγότερο για ανθρωπινη κατανάλωση. αντιθέτως στις υπολοιπες περιοχές που καλλιεργείται η Γλυκοπατάτα, χρησιμοποιείται κυριως για ανθρώπινη κατανάλωση και δευτερευόντως για ζωοτροφή και σχεδόν καθολου για την Παρασκευή αλκοολούχων ποτών και αμυλου.
Οικολογικές απαιτήσεις
Η γλυκοπατάτα είναι τροπικο και υποτροπικό φυτό το οποίο μπορεί να εγκλιματιστεί στα περισσότερα απο αυτά τα περιβάλλοντα αρκεί η μέση θερμοκρασία να μην πέφτει κάτω απο 20ο C με ελάχιστη αυτή των 15ο C. Πιό συγκεκριμένα, κατα την διάρκεια της βλαστητικής ανάπτυξης, η θερμοκρασία θα πρέπει να κυμαίνεται απο 15-33ο C. Οι μεγαλύτερες αποδόσεις επιτυγχάνονται όταν η ημερήσια θερμοκρασία είναι σχετικά υψηλή και η θερμοκρασία νυκτός απο 15-20ο C. Και αυτό γιατί οι χαμηλότερες θερμοκρασίες κατα την διάρκεια της νύκτας ευνοουν τον σχηματισμό των κονδύλων ενώ οι υψηλότερες θερμοκρασίες κατα την διάρκεια της ημέρας ευνοούν την βλαστητική ανάπτυξη.
Η γλυκοπατάτα είναι φυτό που χρειάζεται φώς γιά μέγιστη παραγωγή. Ωστόσο θεωρείται φυτό μικρής ημέρας ωστόσο, η ανάπτυξη των κονδύλων δεν επηρεάζεται μονο απο την φωτοπερίοδο αλλα και απο την θερμοκρασία.
Υγρασία
Η υγρασία παίζει σημαντικό παράγοντα στην αναπτυξη των κονδύλων. Κατα την διάρκεια του φυτέματος, κρίνεται απαραίτητη η επαρκής υγρασία του εδάφους, η οποία και θα πρέπει να παραμένει για όλη την διάρκεια της βλαστητικης ανάπτυξής, ενώ αυτή μειώνεται κατα την διάρκεια της συγκομιδής προκειμένου να διευκολυνθεί τόσο η συγκομιδή όσο και να μειωθούν οι κίνδυνοι απο προσβολές των κονδύλων. Η επαρκής υγρασία του εδάφους θα πρέπει να κυμαίνεται στους 80% ΣΥ.
Εδάφη
Μπορεί να καλλιεργηθεί σε μία μεγάλη γκάμα εδαφών , ωστόσο τα αμμοπηλώδη, πλούσια σε οργανική ουσία, με ουδέτερο ΡΗ και καλή αποστράγγιση. Τα βαριά εδάφη , αν και θεωρούνται πλούσια σε οργανική ουσία , ωστόσο δημιουργούν ανομοιόμορφους κονδύλους ενώ τα πολύ ελαφρα αμμώδη εδάφη, κρίνεται απαραίτητη η προσθήκη οργανικής ουσίας, δεδομένου οτι τα εδάφη αυτά είναι ιδιαίτερα φτωχά.
Βιολογικός κύκλος
Ο βιολογικός κύκλος της γλυκοπατάτας κυμαίνεται απο 3,5 εώς και 7 μήνες και χωρίζεται στις παρακάτω τρείς περιόδους.
• Απο το φύτεμα εως τον σχηματισμό των κονδύλων
• Απο το σχηματισμό των κονδύλων έως και την μέγιστη βλαστητική αναπτυξη
• Απο την μεγιστη βλαστητική ανάπτυξη έως και την τελική ανάπτυξη των κονδύλων.
Σε γενικές γραμμές, ο βιολογικός κύκλος ολοκληρώνεται απο 100 εώς και 150 ημέρες, οπου και τότε, ο κόνδυλος μπορεί να συγκομιστεί.
Πολλαπλασιασμός
Η γλυκοπατάτα μπορεί να πολλαπλασιαστεί τοσο με μοσχεύματα βλαστών όσο και κονδύλους (ολόκληρους ή τμήματα αυτών). Παρουσιάζει μεγάλη ομοιότητα, ο πολλαπλασιασμός της γλυκοπατάτας με αυτον της κοινής πατάτας. Ετσι μπορουμε να πουμε οτι ο κόνδυλος θα πρέπει να υποστεί την διαδικασία της προβλάστησης προκειμένου να επιτευχθούν μεγαλύτερες αποδόσεις και να μειωθεί η χρονική διάρκεια της καλλιέργειας.
Κατα την προβλάστηση, ο κόνδυλος τοποθετείται σε άπλετο φώς και θερμοκρασία μεγαλύτερη απο 25ο C και καλό αερισμό. Σε αλλες περιοχές, μπορεί ο κόνδυλος να τοποθετηθεί σε τελάρα και να σκεπαστεί με ένα διάφανο πλαστικό. Σε κάθε κόνδυλο που έχουν αναπτυχθεί 3 με 4 βλαστοί καθως και οι ρίζες τους αυτοί αποσπώνται και φυτεύονται στο χωράφι.
Συνιστάται να χρησιμοποιουνται μικρότερου μεγέθους κόνδυλοι, ώστε να μην χρειαστεί να τεμαχιστούν διότι ο τεμαχισμένος κόνδυλος είναι πιο ευάλωτος σε διάφορες μυκητολογικές και όχι μόνο, προσβολές. Εάν παρόλα αυτά χρησιμοποιηθεί τεμαχισμένος κόνδυλος, αυτος θα πρέπει να γίνεται με τέτοιον τρόπο ώστε το κάθε τμήμα να περιέχει τουλαχιστον 2-3 οφθαλμούς, και μετά να παραμένουν σε αποθήκη προκειμένουν να επουλωθούν οι πληγές.
Αποστάσεις φύτευσης
Η γλυκοπατάτα δεν θα πρέπει να φυτεύεται στο χωράφι που είχε προηγηθεί καλλιέργεια γλυκοπατάτας τα προηγούμενα δύο έτη. Φυτεύονται σε αναχώματα τα οποία απέχουν 60 εκατοστά μεταξύ τους ενώ οι αποστάσεις επι των γραμμών κυμαίνονται απο 30-40 εκατοστά. Το βαθος φύτευσης είναι περίπου 10-15 εκατοστά. Η ποσότητα χωματος που εξασφαλίζεται με το ανάχωμα, βοηθάει στην αποφυγή πρασινίσματος των καινούριων κονδύλων καθως και στην διατηρηση της υγρασίας. Καλύτερη εποχή φυτευσης θεωρουνται αρχές εως και μέσα άνοιξης.
Καλλιεργητικές περιποιήσεις
Λίπανση
Είναι φυτό απαιτητικό σε λιπαντικά στοιχεία. Για μία ικανοποιητική παραγωγή, απαιτούνται ικανοποιητικές ποσότητες καλίου και πολύ λιγότερες σε φωσφορό και άζωτο, τα οποία και προστίθενται 30 ημέρες μετα το φυτεμα. Πρίν απο την φυτευση, γίνεται ενσωματωση χωνεμένης κοπριάς με την άροση του χωραφιου.
Πότισμα
Είναι φυτο που απαιτεί συχνά ποτίσματα ιδιαίτερα κατα τα στάδια σχηματισμού κονδύλων και την μεγιστοποίηση της βλαστητικής ανάπτυξης. Κατα την περιόδο που πλησιάζει η συγκομιδή των κονδύλων, η ποσότητα και συχνότητα των ποτισμάτων θα πρέπει να μειώνεται.
Συγκομιδή
Η συγκομιδή γίνεται 6 μηνες μετά την φύτευση. Πρώτα θα πρέπει να κόβεται το υπέργειο μέρος του φυτού και εν συνεχεία να ξεθάβονται οι κονδυλοι, οι οποίοι θα πρέπει να παραμένουν στο εδαφος προκειμένου να στεγνώσουν. Καλό είναι να αποφεύγεται η συγκομιδή σε μέρες με υψηλή ΣΥ ή θερμοκρασία. Το φύλλωμα χρησιμοποιείται και ώς ζωοτροφή
Πηγή: agronomist.gr - Αναστασία Γραμματέα
Οικολογικές απαιτήσεις
Η γλυκοπατάτα είναι τροπικο και υποτροπικό φυτό το οποίο μπορεί να εγκλιματιστεί στα περισσότερα απο αυτά τα περιβάλλοντα αρκεί η μέση θερμοκρασία να μην πέφτει κάτω απο 20ο C με ελάχιστη αυτή των 15ο C. Πιό συγκεκριμένα, κατα την διάρκεια της βλαστητικής ανάπτυξης, η θερμοκρασία θα πρέπει να κυμαίνεται απο 15-33ο C. Οι μεγαλύτερες αποδόσεις επιτυγχάνονται όταν η ημερήσια θερμοκρασία είναι σχετικά υψηλή και η θερμοκρασία νυκτός απο 15-20ο C. Και αυτό γιατί οι χαμηλότερες θερμοκρασίες κατα την διάρκεια της νύκτας ευνοουν τον σχηματισμό των κονδύλων ενώ οι υψηλότερες θερμοκρασίες κατα την διάρκεια της ημέρας ευνοούν την βλαστητική ανάπτυξη.
Η γλυκοπατάτα είναι φυτό που χρειάζεται φώς γιά μέγιστη παραγωγή. Ωστόσο θεωρείται φυτό μικρής ημέρας ωστόσο, η ανάπτυξη των κονδύλων δεν επηρεάζεται μονο απο την φωτοπερίοδο αλλα και απο την θερμοκρασία.
Υγρασία
Η υγρασία παίζει σημαντικό παράγοντα στην αναπτυξη των κονδύλων. Κατα την διάρκεια του φυτέματος, κρίνεται απαραίτητη η επαρκής υγρασία του εδάφους, η οποία και θα πρέπει να παραμένει για όλη την διάρκεια της βλαστητικης ανάπτυξής, ενώ αυτή μειώνεται κατα την διάρκεια της συγκομιδής προκειμένου να διευκολυνθεί τόσο η συγκομιδή όσο και να μειωθούν οι κίνδυνοι απο προσβολές των κονδύλων. Η επαρκής υγρασία του εδάφους θα πρέπει να κυμαίνεται στους 80% ΣΥ.
Εδάφη
Μπορεί να καλλιεργηθεί σε μία μεγάλη γκάμα εδαφών , ωστόσο τα αμμοπηλώδη, πλούσια σε οργανική ουσία, με ουδέτερο ΡΗ και καλή αποστράγγιση. Τα βαριά εδάφη , αν και θεωρούνται πλούσια σε οργανική ουσία , ωστόσο δημιουργούν ανομοιόμορφους κονδύλους ενώ τα πολύ ελαφρα αμμώδη εδάφη, κρίνεται απαραίτητη η προσθήκη οργανικής ουσίας, δεδομένου οτι τα εδάφη αυτά είναι ιδιαίτερα φτωχά.
Βιολογικός κύκλος
Ο βιολογικός κύκλος της γλυκοπατάτας κυμαίνεται απο 3,5 εώς και 7 μήνες και χωρίζεται στις παρακάτω τρείς περιόδους.
• Απο το φύτεμα εως τον σχηματισμό των κονδύλων
• Απο το σχηματισμό των κονδύλων έως και την μέγιστη βλαστητική αναπτυξη
• Απο την μεγιστη βλαστητική ανάπτυξη έως και την τελική ανάπτυξη των κονδύλων.
Σε γενικές γραμμές, ο βιολογικός κύκλος ολοκληρώνεται απο 100 εώς και 150 ημέρες, οπου και τότε, ο κόνδυλος μπορεί να συγκομιστεί.
Πολλαπλασιασμός
Η γλυκοπατάτα μπορεί να πολλαπλασιαστεί τοσο με μοσχεύματα βλαστών όσο και κονδύλους (ολόκληρους ή τμήματα αυτών). Παρουσιάζει μεγάλη ομοιότητα, ο πολλαπλασιασμός της γλυκοπατάτας με αυτον της κοινής πατάτας. Ετσι μπορουμε να πουμε οτι ο κόνδυλος θα πρέπει να υποστεί την διαδικασία της προβλάστησης προκειμένου να επιτευχθούν μεγαλύτερες αποδόσεις και να μειωθεί η χρονική διάρκεια της καλλιέργειας.
Κατα την προβλάστηση, ο κόνδυλος τοποθετείται σε άπλετο φώς και θερμοκρασία μεγαλύτερη απο 25ο C και καλό αερισμό. Σε αλλες περιοχές, μπορεί ο κόνδυλος να τοποθετηθεί σε τελάρα και να σκεπαστεί με ένα διάφανο πλαστικό. Σε κάθε κόνδυλο που έχουν αναπτυχθεί 3 με 4 βλαστοί καθως και οι ρίζες τους αυτοί αποσπώνται και φυτεύονται στο χωράφι.
Συνιστάται να χρησιμοποιουνται μικρότερου μεγέθους κόνδυλοι, ώστε να μην χρειαστεί να τεμαχιστούν διότι ο τεμαχισμένος κόνδυλος είναι πιο ευάλωτος σε διάφορες μυκητολογικές και όχι μόνο, προσβολές. Εάν παρόλα αυτά χρησιμοποιηθεί τεμαχισμένος κόνδυλος, αυτος θα πρέπει να γίνεται με τέτοιον τρόπο ώστε το κάθε τμήμα να περιέχει τουλαχιστον 2-3 οφθαλμούς, και μετά να παραμένουν σε αποθήκη προκειμένουν να επουλωθούν οι πληγές.
Αποστάσεις φύτευσης
Η γλυκοπατάτα δεν θα πρέπει να φυτεύεται στο χωράφι που είχε προηγηθεί καλλιέργεια γλυκοπατάτας τα προηγούμενα δύο έτη. Φυτεύονται σε αναχώματα τα οποία απέχουν 60 εκατοστά μεταξύ τους ενώ οι αποστάσεις επι των γραμμών κυμαίνονται απο 30-40 εκατοστά. Το βαθος φύτευσης είναι περίπου 10-15 εκατοστά. Η ποσότητα χωματος που εξασφαλίζεται με το ανάχωμα, βοηθάει στην αποφυγή πρασινίσματος των καινούριων κονδύλων καθως και στην διατηρηση της υγρασίας. Καλύτερη εποχή φυτευσης θεωρουνται αρχές εως και μέσα άνοιξης.
Καλλιεργητικές περιποιήσεις
Λίπανση
Είναι φυτό απαιτητικό σε λιπαντικά στοιχεία. Για μία ικανοποιητική παραγωγή, απαιτούνται ικανοποιητικές ποσότητες καλίου και πολύ λιγότερες σε φωσφορό και άζωτο, τα οποία και προστίθενται 30 ημέρες μετα το φυτεμα. Πρίν απο την φυτευση, γίνεται ενσωματωση χωνεμένης κοπριάς με την άροση του χωραφιου.
Πότισμα
Είναι φυτο που απαιτεί συχνά ποτίσματα ιδιαίτερα κατα τα στάδια σχηματισμού κονδύλων και την μεγιστοποίηση της βλαστητικής ανάπτυξης. Κατα την περιόδο που πλησιάζει η συγκομιδή των κονδύλων, η ποσότητα και συχνότητα των ποτισμάτων θα πρέπει να μειώνεται.
Συγκομιδή
Η συγκομιδή γίνεται 6 μηνες μετά την φύτευση. Πρώτα θα πρέπει να κόβεται το υπέργειο μέρος του φυτού και εν συνεχεία να ξεθάβονται οι κονδυλοι, οι οποίοι θα πρέπει να παραμένουν στο εδαφος προκειμένου να στεγνώσουν. Καλό είναι να αποφεύγεται η συγκομιδή σε μέρες με υψηλή ΣΥ ή θερμοκρασία. Το φύλλωμα χρησιμοποιείται και ώς ζωοτροφή
Πηγή: agronomist.gr - Αναστασία Γραμματέα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου