Ποιός είναι ο τρόπος καρποφορίας των φυλλοβόλων δένδρων;

Μηλιά (Αρχές καλοκαιριού)

Η μηλιά καρποφορεί σε μόνιμα και ημιμόνιμα καρποφόρα όργανα, που περιέχουν μικτούς οφθαλμούς από όπου σχηματίζονται άνθη και φύλλα. Μερικές ποικιλίες καρποφορούν περισσότερο σε αιχμές και λιγότερο σε λεπτοκλάδια, ενώ το αντίθετο συμβαίνει άλλες. Επίσης υπάρχουν ποικιλίες στις οποίες μικτοί οφθαλμοί σχηματίζονται στα πλάγια των ετήσιων βλαστών. Η μηλιά φέρει επάκριο ανθοφόρο οφθαλμό (ακροκαρπία). Τα καρποφόρα όργανα της είναι τα εξής:

1. Ανθοφόρος αιχμή: Είναι βλαστός μικρού μήκους (1-2 εκ.) που φέρει επάκριο ανθοφόρο οφθαλμό και είναι το κύριο καρποφόρο όργανο του δένδρου.

2. Λαμβούρδα: Είναι το βραχύ όργανο που προκύπτει μετά την καρποφορία της ανθοφόρου αιχμής. Το όργανο αυτό φέρει την ουλή του καρπού και μια νέα πλευρική αιχμή.

3. Ασκός: Είναι το όργανο που προκύπτει από την διόγωση της λαμβούρδας και είναι παραγωγικό για αρκετά χρόνια.

4. Λεπτοκλάδιο: Είναι βλαστός μήκους 10-20 εκ. που φέρει επάκριο βλαστοφόρο ή ανθοφόρο οφθαλμό.

Αχλαδιά (Πιο όψιμα από την μηλιά, το μήνα Ιούλιο)

Η αχλαδιά καρποφορεί σε μόνιμα καρποφόρα όργανα (αιχμές, λαμβούρδες, ασκούς), καθώς και σε βλαστούς του παρελθόντος έτους.

Όπως στη μηλιά έτσι και στην αχλαδιά οι αιχμές αναπτύσσονται σε βλαστούς ηλικίας τουλάχιστο δυο ετών. Η αχλαδιά καρποφορεί περισσότερο από τη μηλιά σε λεπτοκλάδια (βλαστοί μήκους 15-25 εκ. του παρελθόντος έτους με κορυφαίο οφθαλμό πάντοτε ανθοφόρο).

Κυδωνιά (Λίγο πριν την άνθηση μετά την πρώτη βλάστηση την άνοιξη)

Οι ανθοφόροι οφθαλμοί της κυδωνιάς σε αντίθεση με της μηλιάς και της αχλαδιάς φέρουν μόνο ένα άνθος το οποίο σχηματίζεται στο άκρο του βλαστού του τρέχοντος έτους.

Ροδακινιά (Μέσα στο καλοκαίρι)

Σε κάθε γόνατο εμφανίζονται 2 ανθοφόροι και ένας βλαστοφόρος στο μέσο ή 1 ανθοφόρος και ένας βλαστοφόρος. Κατα το έτος του σχηματισμού των οι τριπλοί οφθαλμοί φέρονται στα γόνατα των ετήσιων βλαστών (μέσου ως επιθυμητού μήκους) και στις μασχάλες 1-3 φύλλων. Επίσης καρποφορεί σε λεπτοκλάδια, ταχυφυείς βλαστούς και ανθοδέσμες-ροζέττες ή μπουκέτα του Μαΐου(είναι κοντοί βλαστοί μήκους 1-5 εκ. με κεντρικό βλαστοφόρο και πλάγιους ανθοφόρους)

Βερικοκιά (Τέλος καλοκαιριού)

Καρποφορεί σε βλαστούς του παρελθόντος έτους (λεπτοκλάδια, μικτοί βλαστοί) και σε ροζέττες ή ανθοδέσμες που ζούν μέχρι και 3 χρόνια. Σε κάθε γόνατο υπάρχουν 1-3 ανθοφόροι και βλαστοφόροι οφθαλμοί.

Κερασιά-Βυσσινιά (Μετά τη συγκομιδή και συνεχίζεται όλο το καλοκαίρι)

Τα κύρια καρποφόρα όργανα της κερασιάς και της βυσσινιάς είναι οι ανθοδέσμες ή ροζέττες, οι μικτοί βλαστοί (μήκους μεγαλύτερου των 25 εκ.) και τα λεπτοκλάδια (βλαστοί μήκους μέχρι 25 εκ.)Στην κερασιά η ροζέττα μπορεί να καρποφορεί μέχερι και 7 χρόνια, ενώ στην βυσσινιά μέχρι 4. Στη βυσσινιά όλοι οι οφθαλμοί των βλαστών του παρελθόντος έτους, εκτός από τον κορυφαίο, μπορούν να γίνουν ανθοφόροι. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία των κορδονιών (γυμνοί βλαστοί μετά τη συγκομιδή των καρπών). Τα κορδόνια είναι χαρακτηριστικό φαινόμενο στις βυσσινιές.

Δαμασκηνιά (Στις περισσότερες ποικιλίες στα τέλη του καλοκαιριού)

Τα καρποφόρα όργανα της δαμασκηνιάς είναι οι μικτοί βλαστοί, τα λεπτοκλάδια και οι ανθοδέσμες, που ζούν 2-3 χρόνια. Γενικά η δαμασκηνιά καρποφορεί σε βλαστούς του παρελθόντος έτους και σε ημιμόνιμα καρποφόρα όργανα.

Αμυγδαλιά (Στο τέλος του καλοκαιριού Αύγουστος-Σεπτέμβριος)

Η αμυγδαλιά καρποφορεί σε ανθοδέσμες ή ροζέττες (5 ανθοφόροι και 1 βλαστοφόρος κορυφαίος), σε μικτούς βλαστούς καθώς και σε λεπτοκλάδια. ’λλες ποικιλίες καρποφορούν περισσότερο σε ροζέετες και άλλες περισσότερο σε λεπτοκλάδια.

Φιστικιά (Μετά τον σχηματισμό των φύλλων)

Καρποφορεί σε μέτριας ζωηρότητας βλαστούς του παρελθόντος έτους (μικτοί βλαστοί, λεπτοκλάδια). Οι ανθοφόροι οφθαλμοί φέρονται από τη βάση ως το μέσο των μικτών βλαστών, ενώ στα λεπτοκλάδια είναι δυνατόν όλοι οι οφθαλμοί εκτός από τον κορυφαίο να είναι ανθοφόροι. Στους ετήσιους βλαστούς, που είναι προεκτάσεις των καρποφορούντων καρπών παρατηρείται οφθαλμόπτωση.

Καρυδιά (Από τις 2 πρώτες εβδομάδες του Ιουνίου μέχρι τα μέσα Ιουλίου ανάλογα με την ποικιλία)

Τα καρποφόρα όργανα του δένδρου είναι οι βραχείς βλαστοί του έτους που φέρουν τα θηλυκά άνθη και οι βλαστοί του παρελθόντος έτους που φέρουν τα αρσενικά άνθη

Φουντουκιά ή Λεπτοκαρυά (Οι ίουλοι το Μάιο, τα θηλυκά άνθη τον Ιούλιο-Αύγουστο)

Τα θηλυκά άνθη της φουντουκιάς σχηματίζονται από πλευρικούς μικτούς οφθαλμούς οι οποίοι αναπτύσσονται σε βραχείς βλαστούς. Τα αρσενικά άνθη σχηματίζονται σε ταξιανθίες ίουλων από πλευρικούς οφθαλμούς σε βλαστούς του παρελθόντος έτους.

Ακτινίδιο

Οι ανθοφόροι οφθαλμοί εμφανίζονται πάνω στους βλαστούς του έτους, όταν η κληματίδα αποκτήσει μήκος περίπου 10 εκ. Τα άνθη και των δύο φύλλων σχηματίζονται από μασχαλιαίους οφθαλμούς κοντά στη βάση της καινούριας βλάστησης. Το ακτινίδιο αν και φαινομενικά έχει ερμαφρόδιτα άνθη, συμπεριφέρεται ως δίοικο φυτό, δηλαδή σχηματίζει αρσενικά ή θηλυκά άνθη σε ξεχωριστά άτομα.

Συκιά

Υπάρχουν δύο τύποι της καρποφόρας (ήμερης) συκιάς

1. Μονόφορη

Καρποφορεί μια φορά το χρόνο. Οι καρποί σχηματίζονται στους βλαστούς του έτους στο 3ο-5ο γόνατο, ενώ οι υπόλοιποι ανθοφόροι οφθαλμοί πέφτουν. Οι καρποί μπορούν να αναπτυχθούν χωρίς γονιμοποίηση (παρθενοκαρπικά) ή με γονιμοποίηση, ανάλογα με την ποικιλία

2. Δίφορη

Καρποφορεί δυο φορές το χρόνο. Η πρώτη καρποφορία προέρχεται από καρπούς που σχηματίζονται στο άνω τμήμα των βλαστών του παρελθόντος έτους και είναι πάντοτε παρθενοκαρπικοί. Η δεύτερη προέρχεται από σύκα σε βλαστούς του ιδίου έτους (3ο-5ο γόνατο) και τα οποία αναπτύσσονται παρθενοκαρπικά ή με γονιμοποίηση, ανάλογα με την ποικιλία.

Υπάρχει και η άγρια συκιά η οποία παρουσιάζει τρείς καρποφορίες: μια την άνοιξη, τους ερινεούς, που σχηματίζονται από βλαστούς του παρελθόντος έτους, δεύτερη καρποφορία τα θερινά σύκα, που σχηματίζονται από βλαστούς του έτους, τρίτη τα χειμερινά σύκα που λέγονται όλυνθοι ή κρατήρες και σχηματίζονται από βλαστούς του έτους (δεύτερο κύμα βλάστησης). Οι καρποί της άγριας συκιάς δεν είναι φαγώσιμοι αλλά είναι χρήσιμοι, γιατί μέσα στα βραχύστυλα θηλυκά άνθη τους ζεί και εξελίσσεται το έντομο ψήνας (Plastophaga psenes L.) που είναι απαραίτητο στην επικονίαση της ήμερης συκιάς.

Λωτός

Καρποφορεί σε βλαστούς του έτους που αναπτύσσονται από πλάγιους ή ακραίους οφθαλμούς των βλαστών του παρελθόντος έτους. Οι βλαστοί του έτους φέρουν στα πλάγια ανθοφόρους και βλαστοφόρους οφθαλμούς από τους οποίους οι ανθοφόροι εκπτύσσονται την ίδια βλαστική περίοδο και δίνουν καρπούς, ενώ οι βλαστοφόροι που βρίσκονται προς την κορυφή του βλαστού εκπτύσσονται στην επόμενη βλαστική περίοδο και δίνουν νέα βλάστηση.

Ελιά (Από Ιανουάριο μέχρι Μάιο-Ιούνιο)

Τα άνθη της ελιάς σχηματίζονται σε μασχαλιαίους οφθαλμούς, ετήσιων βλαστών του παρελθόντος έτους. Τα κύρια καρποφόρα όργανα λοιπόν είναι:

1. μικτοί βλαστοί μέτριου μήκους 10-20 εκ., που φέρουν πλευρικά ανθοφόρους και βλαστοφόρους οφθαλμούς

2. μικροί αδύνατοι βλαστοί μληκους μέχρι 10 εκ., οι οποίοι φέρουν συνήθως βλαστοφόρους και λίγους ανθοφόρους οφθαλμούς

Εσπεριδοειδή (Ένα μήνα πριν από κάθε άνθηση)

Τα εσπεριδοειδή δεν έχουν μόνιμα καρποφόρα όργανα. Τα άνθη τους σχηματίζονται σε ταξιανθίες ή κατα ομάδες στις κορυφές των βλαστών του παρελθόντος έτους όπως επίσης και στις μασχάλες των φύλλων των βλαστών του τελευταίου κύματος βλάστησης.

Αβοκάντο (Λίγες εβδομάδες πριν από την άνθηση)

Το αβοκάντο καρποφορεί σε βλαστούς της καινούριας βλάστησης από μικτούς οφθαλμούς.

Χαρουπιά

Καρποφορεί σε βλαστούς ηλικίας πάνω από δυο ετών από μασχαλιαίους ανθοφόρους οφθαλμούς.

Επιμέλεια & συγγραφή κειμένου: Τραντάς Μάνος

Πηγή: agrool.gr