Δενδρολίβανο

Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Rosmarinus officinalis (Δενδρολίβανο το φαρμακευτικό). Ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών.
Το συναντούμε με τις ονομασίες ρόσμαρι, διοσμαρίνη, ροσμαρίνι, αρισμαρί, αρισμαρές, δενδρολίβανο, λασμαρί, λιβανόδεντρο. Είναι αειθαλής θάμνος που το ύψος του μπορεί να φτάσει τα δύο μέτρα. Το συναντούμε σπάνια αυτοφυές στον τόπο μας. Ιδιαίτερα αρωματικό φυτό, με κλάδους καστανωπούς. Τα φύλλα του έχουν μήκος από 1 έως 4 εκατοστά, αντίθετα, επιφυή, γραμμοειδή, δερματοειδή, σε σκουροπράσινο λαμπερό χρώμα στο πάνω μέρος, με πίλημα λευκό στο κάτω και άκρες αναδιπλωμένες. Ταξιανθίες μικρές, καλυμμένες από αστεροειδείς τρίχες στις μασχάλες των φύλλων. Στεφάνη 10-12 χιλιοστά, μπλε – λιλά ανοιχτό, σπάνια λευκή ή ρόδινη, με δύο χείλη, το πάνω δισχιδές, το κάτω τρίλοβο. Είναι μελιτογόνο φυτό και οι μέλισσες το απολαμβάνουν.
Είναι τέλειο καρύκευμα για σάλτσες, ψητά στη σκάρα, σούπες και ένα σωρό άλλες εφαρμογές στην ελληνική κουζίνα.

Ιστορικά στοιχεία:
Πολύ γνωστό βότανο στους αρχαίους Έλληνες. Ο Διοσκουρίδης το αναφέρει ως «τετάρτη λιβανωτίς». Το χρησιμοποιούσε σε καταπλάσματα για τη θεραπεία των αιμορροΐδων, των κονδυλωμάτων και των χοιράδων, με άριστα όπως αναφέρει αποτελέσματα. Το συνιστούσε επίσης σαν εμμηναγωγό και διουρητικό.
Στην αρχαιότητα το έκαιγαν σαν θυμίαμα για να ευχαριστήσουν τους θεούς και το θεωρούσαν δώρο της Αφροδίτης στους ανθρώπους. Το ονόμαζαν και «πόα των στέψεων» γιατί το χρησιμοποιούσαν μαζί με μυρτιά και δάφνη για κατασκευή στεφάνων για στέψεις.
Η ονομασία Rosmarinus σημαίνει «δάκρυ της θάλασσας», προέρχεται από την ιδιότητα του φυτού να ζει κοντά στη θάλασσα και αντιπροσώπευε το σύμβολο της πίστης στους γάμους και κηδείες, γιατί από την αρχαιότητα γνώριζαν πως το φυτό ενεργοποιεί και τονώνει την μνήμη.
Φύλλωμα δενδρολίβανου συνόδευε τους Φαραώ στην τελευταία τους κατοικία. Για χιλιάδες χρόνια χρησιμοποιήθηκε στη λαϊκή ιατρική για να εμποδίσει την πτώση των μαλλιών και να αντιμετωπίσουν τη σεξουαλική ανικανότητα που οφείλεται σε σωματική και πνευματική κούραση. Το χρησιμοποιούσαν για τις αμβλώσεις και πίστευαν έντονα πως μειώνει ή ακόμη και θεραπεύει τον σακχαρώδη διαβήτη.
Το βοτανολόγιο του Μπάνκες (1525) αναφέρει για το δενδρολίβανο «Αν αισθάνεσαι αδύναμος, βράσε τα φύλλα σε καθαρό νερό και πλύσου και μετά θα λάμπεις. Μύρισέ το και θα νοιώθεις νέος».
Τους τρυφερούς βλαστούς κοπανισμένους τους χρησιμοποιούσαν για τις αιμορροΐδες και τις ρίζα του φυτού βρασμένη σε κρασί για τη δυσεντερία.
Τη σκόνη του αποξηραμένου φυτού τη χρησιμοποιούσαν για πληγές και τραύματα λόγω της αντισηπτικής ιδιότητας του βοτάνου.
Κατά τον 14ο αιώνα ήταν πασίγνωστο το «νερό της βασίλισσας της Ουγγαρίας». Αυτό όπως λέγεται θεράπευσε την βασίλισσα της Ουγγαρίας σε ηλικία 72 ετών, από μερική παράλυση και το έφτιαχναν με 3 μέρη βάμμα δενδρολίβανο και 1 μέρος λεβάντα.
Χρησιμοποιούσαν τις μικρές ρίζες του φυτού με μέλι ήταν για να καθαρίζουν τα έλκη και βρασμένες σε κρασί για να θεραπεύουν τους κολικούς των εντέρων.
Χρησιμοποιούσαν τον χυλό της ρίζας για τους επιληπτικούς και για θεραπεία σε χρόνια στηθικά νοσήματα. Τον χυλό ανάμικτο με πιπέρι και κρασί τον συνιστούσαν κατά του ικτέρου.
Στα νησιά το χρησιμοποιούσαν σαν αντιψωρικό και φθειροκτόνο, ιδίως κατά των φθειρών του εφηβαίου, σε αλοιφή από κορφές του φυτού βρασμένες με λίπος Σε εξωτερική χρήση το συγκεκριμένο μίγμα ήταν εξαιρετικό για εντριβές σε περιπτώσεις ρευματισμών, ουρικής αρθρίτιδας και γενικά σωματικούς πόνους. Στην Κρήτη η χρήση του φυτού ήταν διαδεδομένη και έλεγαν για αυτό «Αν δεν θέλετε να ξαναδείτε άσχημα όνειρα, βάλτε ένα κλαδί δενδρολίβανου κάτω από το μαξιλάρι σας»

Συστατικά-χαρακτήρας:
Είναι βότανο θερμαντικό, ξηρό, με δριμεία γεύση και πικρό. Η οσμή του πολύ δυνατή. Περιέχει μεγάλη ποσότητα αιθέριου ελαίου που λαμβάνεται με απόσταξη, είναι ευωδέστατο και το χρησιμοποιούσαν στη σύνθεση του «ύδατος της Κολωνίας» και σε παλιότερες εποχές παρασκεύαζαν από αυτό το «νερό του δενδρολίβανου» και το νερό της Βασίλισσας της Ουγγαρίας» που αγαπούσαν πολύ οι αρωματοποιοί. Το αιθέριο έλαιο περιέχει βορνεόλη, λιναλόλη, κανφένιο, κινεόλη και καμφορά.
Το βότανο περιέχει ακόμη αλκαλοειδή (ροσμαρισίνη), φλαβονοειδή (διοσμίνη – η οποία είναι αποτελεσματικότερη από την ερυθρίνη για την τόνωση των τριχοειδών αγγείων και την μείωση της εξαγγείωσης αίματος από αυτά), τανίνες, πικρό στοιχείο και ρητίνες.

Άνθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη - συλλογή:
Ανθίζει από Απρίλιο μέχρι Ιούνιο. Θεραπευτικές ιδιότητες έχουν τα φύλλα και τα λεπτά κλαδιά του φυτού. Τα φύλλα συλλέγονται όλο το καλοκαίρι, αλλά η καλύτερη εποχή είναι η περίοδος της ανθοφορίας. Το αυτοφυές είναι καλύτερο και πλουσιότερο σε συστατικά από το καλλιεργημένο.

Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις:
Δρα ως αντισηπτικό, αντισπασμωδικό, αρωματικό, στυπτικό, καρδιακό, άφυσο, χολαγωγό, εφιδρωτικό, εμμηνοπαυσιακό, δυναμωτικό, οφθαλμικό, τονωτικό, στομαχικό.
Χρησιμοποιείται ειδικά ως τονωτικό σε άτομα που νοιώθουν πεσμένα και κουρασμένα διανοητικά ή νευρικά.
Το αιθέριο έλαιο αυξάνει τη ροή του αίματος ανά περιοχή και είναι αναλγητικό, αντιρρευματικό και διεγερτικό.
Το δενδρολίβανο είναι διεγερτικό του κυκλοφοριακού συστήματος και νεύρων.
Ασκεί τονωτική και ηρεμιστική δράση στο πεπτικό σύστημα και για τον λόγο αυτό είναι χρήσιμο όταν υπάρχει ψυχολογική ένταση. Το πρόβλημα στην περίπτωση αυτή μπορεί να εκδηλώνεται με τη μορφή δυσπεψίας που συνοδεύεται από τυμπανισμό, πονοκέφαλους ή κατάθλιψη που συνδέεται με μυϊκή εξασθένηση.
Σε γαργάρες είναι χρήσιμο για την αντιμετώπιση ελκωδών πληγών του στόματος. Εξωτερικά μπορεί να το χρησιμοποιήσουμε για την ανακούφιση μυϊκών πόνων, ισχιαλγίας και νευραλγίας. Σε περιπτώσεις ρευματισμών βουτάμε το πονεμένο μέρος σε έγχυμα του φυτού ή το επαλείφουμε.
Το ζεστό έγχυμα είναι θαυμάσιο για γρίπη, κρυολογήματα, ρευματισμούς και δυσπεψία.
Το έγχυμα των ανθέων (πάντα με κλειστό καπάκι για να μην εξατμιστούν τα αιθέρια έλαια) είναι πολύ καλό για πονοκέφαλο, κολικό, κρυολόγημα και νευρική διαταραχή. Αποσταμένο νερό με άνθη χρησιμοποιείται για οφθαλμικές πλύσεις.
Σε κομπρέσες είναι καλό για εξαρθρώσεις και στραμπουλίγματα.
Ενεργεί ως διεγερτικό στους θύλακες των τριχών και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις πρόωρης φαλάκρας και δρα κατά της πιτυρίδας (μαζί με βόρακα και κρύο νερό). Στην περίπτωση αυτή το αιθέριο έλαιο του φυτού είναι πολύ αποτελεσματικό.
Για να παραχθεί 1 κιλό ελαίου απαιτούνται 200 κιλά δενδρολίβανου.
Το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, για εντριβές, λουτρά, την ενίσχυση του κυκλοφοριακού, τους ρευματισμούς, τους μώλωπες, τις πληγές και τα έλκη.
Έμβρεγμα δενδρολίβανου σε λευκό κρασί τονώνει την καρδιά, την όραση και βελτιώνει την μνήμη, ενώ παράλληλα ενεργοποιεί τους νεφρούς και βοηθά σε πρόβλημα υδρωπικίας. Το κρασί αυτό βοηθά επίσης σε πονοκεφάλους που προκαλούνται από αδύναμη κυκλοφορία.

Παρασκευή και δοσολογία:
Παρασκευάζεται ως έγχυμα. Ρίχνουμε ένα φλιτζάνι βραστό νερό σε 1-2 κουταλάκια του τσαγιού ξηρά φύλλα και το αφήνουμε σκεπασμένο για 10-15 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε τρεις φορές την ημέρα. Βοηθά σε γρίπη, ρευματικούς πόνους, δυσπεψία, κόπωση, πονοκέφαλο.
Σε βάμμα η δοσολογία είναι 1-2 ml βάμματος τρεις φορές την ημέρα και το παίρνουμε ως διεγερτικό και τονωτικό. Συνδυάζεται με σκουτελλάρια, βρώμη ή σταυροβότανο για την κατάθλιψη.
Το αιθέριο έλαιο είναι άριστο για την ανακούφιση των πονεμένων άκρων ή τη νευρική εξάντληση. Βάζουμε 10 σταγόνες στο μπάνιο μας.
Για μασάζ διαλύουμε 1 ml ελαίου δενδρολίβανου σε 25 ml αμυγδαλέλαιου και κάνουμε μασάζ στις αρθρώσεις και τους μυς που πονάνε, στο κεφάλι για να διεγείρουμε την αύξηση των μαλλιών και στους κροτάφους για τον πονοκέφαλο.

Προφυλάξεις:
Η κατανάλωση δενδρολίβανου σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να είναι επιβλαβής, ιδίως για τις έγκυες στις οποίες μπορεί να προκαλέσει αποβολή. Συμπτώματα της υπερδοσολογίας είναι ζαλάδες, παραισθήσεις, σπασμοί ενώ προκαλούνται βλάβες στο βλεννογόνο των νεφρών και των εντέρων.
Και στην μαγειρική όμως αν βάλουμε μεγαλύτερη ποσότητα από όσο πρέπει, το φαγητό θα πάρει μια γεύση καμφοράς. 

*Άρθρο του Σάκη Κουβάτσου στα Χανιώτικα Νέα
Το δενδρολίβανο είναι πολυετές αειθαλής θάμνος που φθάνει, μέχρι το ενάμισυ μέτρο ύψος. Τα φύλλα του είναι βελονοειδή στενά σκουροπράσινα και τα άνθη του μικρά ελαφρώς γαλάζια-μωβ.

Φυσικό περιβάλλον και καλλιέργεια
Το δεντρολίβανο είναι αυτοφυές στη νότια Ευρώπη και καλλιεργείται ως καλλωπιστικό σε όλο τον κόσμο. Πολλαπλασιάζετε με σπόρους αλλά πιο εύκολα με μοσχεύματα. Προτιμά τα θερμά, ξηρά κλίματα. Αντέχει εύκολα μέχρι -10 βαθμούς Κελσίου και είναι ανθεκτικό στη ζέστη και στους ανέμους.

Χρησιμοποιούμενα μέρη
Στη βοτανοθεραπευτική χρησιμοποιούνται τα φύλλα και τα ανθισμένα μέρη του και συλλέγεται κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.

Συστατικά
Πτητικό έλαιο, φλαβονοειδή, ταννίνες, ροζμαρινικό οξύ, ροζμαρικίνη, διτερπένια.

Ιστορία και παράδοση
Σύμφωνα με τη λαογραφία, πήρε το όνομά του από τη Παναγία, η οποία άφησε το μανδύα της πάνω στο θάμνο. Μέχρι το επόμενο πρωί, τα λουλούδια του θάμνου είχαν γίνει μπλε και από τότε ονομάστηκε rose of Mary.
Οι αρχαίοι Έλληνες το θεωρούσαν δώρο της Αφροδίτης. Οι μαθητές φορούσαν στεφάνια από δεντρολίβανο όταν είχαν εξετάσεις, γιατί βοηθούσε την συγκέντρωση και την μνήμη.
Το δεντρολίβανο το χρησιμοποιούσαν παλιότερα ως λιβάνι γι αυτό λεγόταν και λιβανόδενδρο.
Αναφέρεται ότι αφέψημα δενδρολίβανου, κέδρου και τερβινθίνης ήταν ένα ελιξίριο νεότητας, που ονομαζόταν το νερό της βασίλισσας της Ουγγαρίας.
Στα νοσοκομεία παλιά έκαιγαν δεντρολίβανο για να απολυμάνουν τον αέρα.

Θεραπευτικές δράσεις και χρήσεις του δεντρολίβανου
Το δεντρολίβανο είναι θερμαντικό και διεγείρει την κυκλοφορία του αίματος προς τον εγκέφαλο και βελτιώνει τη συγκέντρωση και τη μνήμη.
Είναι χρήσιμο για τους νευρικούς πονοκεφάλους και τις ημικρανίες.
Ενισχύει την ανάπτυξη της τριχοφυΐας, ενισχύοντας την κυκλοφορία του αίματος στο τριχωτό της κεφαλής.Τα φύλλα του δεντρολίβανου, μαζί με ρίζες τσουκνίδας και ρίζες λάπατου, μουσκεμένες σε οινόπνευμα, βοηθούν να προκαλούν τριχοφυΐα κάνοντας εντριβές στο τριχωτό μέρος του κεφαλιού.
Ανεβάζει τη διάθεση και είναι χρήσιμο σε περιπτώσεις κατάθλιψης ήπιας έως μετρίως σοβαρής μορφής.
Τα μπάνια που γίνονται με αφέψημα δεντρολίβανου βοηθούν αυτούς που υποφέρουν από ρευματισμούς στις αρθρώσεις.
Είναι αποχρεμπτικό και βοηθάει στο βήχα στο άσμα σε βρογχίτιδες και στη γρίπη.
Η σκόνη από τα κονιοποιημένα φύλλα του δεντρολίβανου επουλώνει τις πληγές.
Το αφέψημα του δεντρολίβανου είναι και κατά της λιποθυμίας και των ζαλάδων.
Κοπανισμένο φρέσκο δεντρολίβανο κάνοντάς το κατάπλασμα ξεραίνει τις αιμορροΐδες.
Βοηθάει στην υπερκόπωση και στην αδυναμία.
Βρασμένο δεντρολίβανο με κρασί βοηθάει στον ύπνο.
Γενικά θεωρείται αντιβακτηριδιακό, αντιμυκητιακό και αντιρρευματικό, τονωτικό της καρδιάς και της όρασης αλλά και κατά του διαβήτη.

Σύγχρονες μελέτες
Το ενεργό συστατικό στο δεντρολίβανο, γνωστό ως carnosic acid (CA), μπορεί να προστατεύσει τον εγκέφαλο από το εγκεφαλικό και τη νευροεκφύλιση, που οφείλεται στα επιβλαβή χημικά και τους ελεύθερους ριζοσπάστες. Αυτοί οι ριζοσπάστες θεωρούνται ότι συμβάλουν όχι μόνο στα εγκεφαλικά αλλά και στις καταστάσεις νευροεκφύλισης όπως του Alzheimer, αλλά και στα άρρωστα συμπτώματα της κανονικής γήρανσης του εγκεφάλου.
Rosemary Chicken Protects Your Brain From Free Radicals
Επίσης έχει τα οφέλη σαν μέσο πρόληψης του καρκίνου. Χρησιμοποιώντας δεντρολίβανο στα ψητά μπορεί να μπλοκάρει τις ενδεχομένως καρκινογόνες (HCAs) ενώσεις που μπορούν να σχηματιστούν, όταν μαγειρεύεται το κρέας σε υψηλές θερμοκρασίες. Η αντιοξειδωτική περιεκτικότητα σε δεντρολίβανο καθιστά αυτήν την μέθοδο πιθανή, λόγου της παρουσίας των φαινολικών ενώσεων. Οι ενώσεις rosmarinic οξύ, carnosic οξύ και carnosol μπλοκάρουν και εμποδίζουν τα HCAs προτού να μπορέσουν να διαμορφωθούν κατά τη διάρκεια της θέρμανσης.
To Block The Carcinogens, Add A Touch Of Rosemary When Grilling Meats

Άλλες χρήσεις
Το δεντρολίβανο το χρησιμοποιούσαν παλιά στο κρασί για να μην χαλάσει και να του δώσει άρωμα. Το ίδιο και στη φέτα αλλά και στο κάπνισμα των κρεάτων τον χρησιμοποιούσαν για μυρωδιά αλλά και για τις αντί μικροβιακές του ιδιότητες.
Το δεντρολίβανο διώχνει και αυτό τους σκόρους και τα διάφορα έντομα από τα διπλανά φυτά.
Το δεντρολίβανο χρησιμοποιείται και στη μαγειρική για το αρωματισμό των ψαριών και του κρέατος ιδίως του αρνιού και του χοιρινού από τα παλιά χρόνια.

Δοσολογία
Σαν έγχυμα ένα κουταλάκι δεντρολίβανο σε ζεστό νερό.
50 γρ. περίπου σε 1 κιλό βραστό νερό είναι καλό για μπάνια για τους ρευματισμούς.

Ο Αγάπιος ο μοναχός γράφει-Πόσες χάρες έχει το δενδρολίβανο:
- Βράσε τα άνθη δεντρολίβανου με νερό, έως να μείνει το μισό και πίνε το νερό εκείνο να σου γιατρεύσει ότι ασθένεια έχεις στα εντόσθια.
- Κάψε το ξύλο του και κάνε τα κάρβουνα σκόνη, την οποία βάλε σε ένα κομμάτι ψιλό λινό πανί και τρίβε καλά τα δόντια σου να γίνουν άσπρα και να γιατρευτεί κάθε τους ασθένεια και αν έχουν σκώληκες ψοφάνε.
- Βάλε τα φύλλα του στο στρώμα σου, να μην δεις κακό όνειρο.
- Στούμπισε τα φύλλα του και βάλτο στην πληγή να την θεραπεύσεις.
- Κάνε το ξύλο του αγγείο να τρως από αυτό, να μην σε βλάψει πράμα εναντίον σου.
- Αν κάνεις φλασκί από αυτό , δεν χαλά ποτέ το κρασί, αλλά το φυλάει όπως το έβαλες, ούτε σε βλάπτει κανένα φάρμακο πίνοντας από το κρασί εκείνο.
- Έτσι να βάλεις στο βαρέλι τα φύλλα του, δεν φοβάσαι να χαλάσει το κρασί.
- Αν τα βάλεις στην πόρτα και μέσα σε δύο τρεις μεριές του σπιτιού σου, δεν σε βλάπτει φίδι, σκορπιός, ούτε άλλο ζώο θανάσιμο.
- Μάλιστα αν είναι κανένα φίδι σε καμιά τρύπα, κάψε κομμάτι από αυτό εκεί δίπλα και νιώθοντας την μυρωδιά του ή βγαίνει να φύγει ή πεθαίνει.
- Όποιος έχει καύση πολλή στο στομάχι και πολλή δίψα, ας το βράσει σε νερό, να το πίνει με χυμό του ρογδιού και άλλες πολλές ασθένειες θεραπεύει θαυμασιώτατα.

Προφυλάξεις: Δεν λαμβάνετε κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Σε πολύ μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσει δηλητηριάσεις.
Είναι διουρητικό και ρίχνει και την πίεση για αυτό όχι ταυτόχρονα με παρόμοια φάρμακα χωρίς την συμβουλή ειδικού.
Πάντα χρησιμοποιείτε τα βότανα υπό την επίβλεψη ενός ειδικού ιατρού και ποτέ μόνοι σας. Μην χρησιμοποιείτε βότανα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα ακόμα και συμπληρώματα χωρίς την γνώμη ιατρού. Οι φυσικές θεραπείες και τα βότανα δεν αποτελούν υποκατάστατο ιατρικής περίθαλψης.
Οι πληροφορίες που παρέχονται είναι καθαρά και μόνο για ενημερωτικό σκοπό.
Η σελίδα δεν φέρει καμία ευθύνη: Διαβάστε τους όρους χρήσης


Πηγές: Βοτανοθεραπεία-Μεγάλη εγκυκλοπαίδεια θεραπευτικών φυτών/Andrew Chevallier, Γεωπονικόν-Αγάπιου μοναχού του Κρητός

Το δεντρολίβανο είναι το ελιξίριο της νεότητας

Ο ροσμαρίνος ο φαρμακευτικός ή Δαιοσμαρίνι ή Δουσμαρίνι ή Αρισμαρί ή Λεσμαρί ή Λιβανόδεντρο ή Λιβανωτίς ή Rosmarinus officinallis είναι ένα από τα πιο γνωστά μυρωδικά φυτά που νοστιμεύει τα φαγητά και συγκεντρώνει πολλές θεραπευτικές ιδιότητες. Ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών.

Το δεντρολίβανο είναι αειθαλής θάμνος μέχρι 2 μ ύψος, αρωματικός, με κλάδους καστανωπούς. Φύλλα 1-4 εκ. αντίθετα, επιφυή, γραμμοειδή, δερματοειδή, σε σκουροπράσινο λαμπερό χρώμα στο πάνω μέρος, με πίλημα λευκό στο κάτω και άκρες αναδιπλωμένες. Ταξιανθίες μικρές, καλυμμένες από αστεροειδείς τρίχες, στις μασχάλες των φύλλων. Στεφάνη 10-12 χιλ., μπλε-λιλά ανοιχτό, σπανίως λευκή ή ρόδινη, με δύο χείλη, το πάνω δισχιδές, το κάτω τρίλοβο. Ο καρπός του είναι ένα μικρό καρύδι.

Καλλιεργείται και είναι μελιτογόνο φυτό που αρέσει στις μέλισσες.

Ένα ελιξίριο της νεότητας (το νερό της βασίλισσας της Ουγγαρίας) γίνεται με απόσταξη Δεντρολίβανου, Κέδρου και Τερεβινθίνη. Υπάρχουν και άλλες συνταγές.

Το δεντρολίβανο είναι σύμβολο πιστότητας, φιλίας και ανάμνησης.

Το Δεντρολίβανο πάει με κρασί και σκόρδο και βοηθάει στην πνευματική συγκέντρωση όταν τοποθετηθεί στο κεφάλι, γιατί αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος στο σημείο που τοποθετείται και έχει διεγερτικές ιδιότητες. Γι΄αυτό τοποθετείται δεντρολίβανο σε λικέρ και ποτά.

Το Δεντρολίβανο, ακόμη, βοηθάει στην ανάπτυξη των μαλλιών. Όταν καίγεται δεντρολίβανο μαζί με καρπούς Κέδρου (αγριοκυπαρισσιού) απολυμαίνεται η ατμόσφαιρα.

---

Χρήσιμα μέρη δεντρολίβανου

Τα φύλλα και οι ανθισμένες κορυφές. Ευδοκιμεί στις μεσογειακές χώρες, και στην Ελλάδα στα ίδια εδάφη που φυτρώνει θυμάρι, φασκόμηλο κ.α. Φυτεύεται και σε γλάστρα, με ένα κομμάτι κλαδιού. Πιάνει εύκολα ρίζες. Του αρέσει το φως και ο ήλιος.

---

Δραστικές ουσίες δεντρολίβανου

Αιθέριο λάδι που περιέχει κινεόλη, βορνεόλη, εστέρες, πινένιο, καμφένιο, καμφορά, ταννίνη, πικρά στοιχεία, σαπωνίνη και πευκίνη. Περιέχει φλαβονοειδή, ροσμαρινικό οξύ και παράγωγα τερπενίων.

---

Ιδιότητες και ενδείξεις δεντρολίβανου

Έχει άριστη δράση ηπατοπροστατευτική, όμοια με εκείνη της Συλιμαρίνας που περιέχεται στο Cardo mariano ή Silybum ή γαϊδουράγκαθο.

Είναι καλό αντιοξειδωτικό και βοηθάει σε δυσπεψία και στο αναπνευστικό. Έχει αντικαρκινικές ιδιότητες.

• Το δεντρολίβανο είναι τονωτικό και διεγερτικό, όπως και η μέντα, το θυμάρι, το φασκόμηλο και το μελισσόχορτο. Χρησιμοποιείται σε σωματική και πνευματική υπερκόπωση, σε αμνησία και υπόταση. Την ιδιότητά του να τονώνει την μνήμη την οφείλει στην κινεόλη που αδρανοποιεί τα ένζυμα που καταστρέφουν τα κύτταρα μνήμης.
• Είναι διουρητικό και συστήνεται σε ουρική αρθρίτιδα, υδρωπικία, κατακράτηση ούρων και στην παχυσαρκία.
• Μπορεί να χαμηλώσει την χοληστερόλη.
• Είναι καρδιοτονωτικό, υπερτασικό και ρυθμιστικό της εξωτερικής μοίρας των επινεφριδίων.
• Είναι χολαγωγικό σε ηπατίτιδα, χολοκυστίτιδα, σε πέτρες στη χολή και σε ίκτερο.
• Είναι αποχρεμπτικό και διευκολύνει το βήχα και αντισηπτικό των πνευμόνων και χρησιμοποιείται σε χρόνιες βρογχίτιδες, σε γρίπη, σε κοκίτη και σε άσθμα.
• Είναι αντδιαρροϊκό και χρησιμοποιείται σε κολίτιδα, σε διάρροια και σε αέρια στα έντερα και στο στομάχι.
• Το έγχυμα των φύλλων του είναι χωνευτικό, σπασμολυτικό και τονώνει την όραση.
• Είναι αντιρευματικό και αντινευραλγικό και χρησιμοποιείται σε αρθρίτιδες.
• Είναι ισχυρό εμμηναγωγό και χρησιμοποιείται για διακοπή κύησης.
• Το δεντολίβανο αυξάνει την πίεση.
• Είναι πολύ καλό για τις διαταραχές του νευρικού συστήματος, την υστερία, την επιληψία, τις ζαλάδες και τις ημικρανίες.
• Σε εξωτερική χρήση, σε μπάνιο βοηθάει στη γενική κόπωση και αδυναμία, σε ρευματισμούς, σε μυϊκούς πόνους, σε πληγές, σε στραμπουλήγματα, σε μώλωπες και σε εκζέματα. Σε περίπτωση ρευματισμών βουτάτε το πονεμένο μέρος μέσα σε αφέψημα φυτού ή το αλείφετε.
• Σε κομπρέσες χρησιμοποιείται για τις εξαρθρώσεις και τα στραμπουλήγματα.
• Αν ανακατέψετε 3 μέρη βάμμα δεντρολίβανου και 1 λεβάντας θα έχετε το ξακουστό ''νερό της βασίλισσας της Ουγγαρίας''. Για εσωτερική χρήση ένα κουταλάκι του γλυκού σε ενήλικες. Για εξωτερική σε εντριβές σε αρθρίτιδες, ρευματισμούς και σωματικούς πόνους. Υπάρχουν και άλλες συνταγές.
• Αν δεν θέλετε να βλέπετε κακά όνειρα βάλτε ένα κλαδί Δεντρολίβανου κάτω από το μαξιλάρι σας.
• Σε γαργάρες θεραπεύει τις άφθες.
• Οι ανατολίτες το χρησιμοποιούν για να αρωματίζουν τον αργιλέ τους.
• Πολλοί αρωματίζουν το μέλι με τις ανθισμένες κορυφές και φτιάχνουν το ανθόξανθο μέλι.
• Ο χυμός που βγάζουμε όταν πολτοποιήσουμε δροσερά κλαδιά Δεντρολίβανου σταματάει την αλωπεκία.

---

Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με το Δεντρολίβανο

• Σαν έγχυμα: Ένα κουταλάκι φύλλα ή άνθη σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό. Σουρώνετε μετά από 10 λεπτά. Ένα φλιτζάνι την ημέρα κάνει για χωνευτικό, αντιδιαβητικό, σπασμολυτικό, αντιϋστερικό, καταπραϋντικό, χολαγωγικό και κατά του τυμπανισμού.
• Σαν αφέψημα: Ένα κλαράκι με τρία λουλούδια που βράζει στο νερό ενός φλιτζανιού πίνεται ζεστό πριν τον βραδινό ύπνο. Τη διπλάσια ποσότητα πίνετε το πρωί με άδειο στομάχι αν έχετε αμοιβάδες ή διαβήτη. Με αφέψημα λούζονται και οι γυναίκες που υποφέρουν από νευρικούς πονοκεφάλους.
• Αιθέριο έλαιο (50 σταγόνες στο γραμμάριο): 3-4 σταγόνες τρεις φορές την ημέρα σε μια κουταλιά μέλι. Ακόμη χρησιμοποιείται και για εντριβές, λουτρά, ενίσχυση του κυκλοφορικού, ρευματισμούς, μώλωπες, πληγές και έλκη και χαλαρωτικά σε αθλητές
• Υγρό εκχύλισμα: 3-5 γραμμάρια την ημέρα.
• Βάμμα: Αφήνετε φρέσκες ανθισμένες κορυφές σε ένα μπουκάλι χωρίς πίεση και καλύπτετε με ρακή. Αφήνετε το μείγμα στον ήλιο για 15 ημέρες, σουρώνετε και φυλάτε για εντριφές σε σκλήρυνση κατά πλάκας και σαν αντισηπτικό σε πληγές.
• Λάδι: Με την ίδια διαδικασία όπως το βάμμα, αλλά αντί για ρακή βάζετε ελαιόλαδο (αντισηπτικό, επουλωτικό και αναλγητικό). Το αιθέριο έλαιο δενδρολίβανου, πρώτα διαλύεται σε λίγο λιπαρό λάδι, όπως το λινέλαιο, το ελαιόλαδο, το καρυδέλαιο και άλλα φυτικά λάδια ή σε λίγο οινόπνευμα και μετά το χρησιμοποιείται προσθέτοντάς το στο νερό.
• Για εξωτερική χρήση: Βράζετε μια χούφτα σε ένα λίτρο νερό για 10 λεπτά και κάνετε κομπρέσες σε ρευματισμούς ή πλένετε πληγές.
• Αν βράσετε δυο χούφτες: Δεντρολίβανου σε δύο λίτρα νερού και το ρίξετε στο ζεστό νερό του μπάνιο ανακουφίζει από τους ρευματισμούς και την εξασθενημένη όραση και δυναμώνει.
• Το δεντρολίβανο αρωματίζει τα φαγητά με αρνί, ψάρι, βοδινό, κουνέλι και κοτόπουλο που θέλουν κρασί και σκόρδο: Ακόμη χρησιμοποιείται σε πατάτες, λαχανικά και το ρύζι. Οι ψητές πατάτες με δεντρολίβανο είναι πολύ νόστιμες. Κόψτε τις κατά μήκος, αλείψτε της με λάδι, πασπαλίστε τις με δεντρολίβανο και ψήστε τις στο φούρνο.
• Είναι τέλειο καρύκευμα για σάλτσες, σαβόρε (λάδι, ξύδι και αρισμαρί), ψητά στις σχάρες, αλλά και σούπες.
• Μπορεί να καεί στο θυμιατήρι αντί για λιβάνι.
• Αν λούζεστε τακτικά με αυτό δυναμώνει τη λειτουργία του μυαλού και της μνήμης: Ακόμη το νερό στο οποίο έχετε μουσκέψει μερικές ώρες δεντρολίβανο βοηθάει στην ανάπτυξη των μαλλιών και σκουραίνει το χρώμα τους και τονώνει το δέρμα κεφαλιού και καταπολεμά την πιτυρίδα. Αφήνεται σε ένα λίτρο καυτό νερό μια κουταλιά της σούπας ξηρό δενδρολίβανο, φασκομηλιά, τίλιο, χαμομήλι, τσουκνίδα και μάραθο. Τα σκεπάζετε και τα αφήνετε μέχρι να χλιαρώσει το νερό, σουρώνετε και ξεβγάζετε τα μαλλιά. Για σκούρα μαλλιά προσθέστε περισσότερο δενδρολίβανο, ενώ για ανοιχτά περισσότερο χαμομήλι. Για να αυξήσετε την τριχοφυϊα κάντε εντριβές με λειωμένες φρέσκες κορυφές δεντρολίβανου ή με βάμμα.
• Χρησιμοποιείται και στην περιποίηση προσώπου, γιατί ανανεώνει τα κύτταρα της επιδερμίδας, καταπολεμά τις ρυτίδες και εξαλείφει τα δερματικά στίγματα. Χρησιμοποιείται και σαν αντισηπτικό για την ακμή.
• Το αιθέριο λάδι δεντρολίβανου, που βγαίνει με απόσταξη χρησιμοποιείται πολύ σε αρώματα και καλλυντικά, σε ποτά, γλυκά και στην αρτοποιϊα, στα ζαμπόν και στα τονωτικά κρασιά. Έμβρεγμα δεντρολίβανου (φύλλα και άνθη) μέσα σε κρασί δίνει εξαιρετικό ποτό για την ατονία της καρδιάς, τονώνει την όραση και βελτιώνει την μνήμη και βοηθάει σε σεξουαλική ανικανότητα.
• Οι τρυφεροί βλαστοί του, κοπανισμένοι είναι καλοί για τις αιμορροϊδες.
• Οι ρίζες του βρασμένες είναι καλές για τη δυσεντερία.
• Η σκόνη αποξηραμένων φύλλων χρησιμοποιείται σε πληγές και τραύματα. Οι μουσουλμάνοι τη χρησιμοποιούν για να σταματήσουν την αιμορραγία και να επουλώσουν την πληγή κατά την περιτομή των αγοριών.
• Τα άνθη του που τρώγονται φρέσκα με αλάτι, πρωί και όταν είστε νηστικοί καλυτερεύουν την όραση.
• Διατηρημένα τα άνθη σε σιρόπι βοηθούν σε μολύνσεις.
• Ο φρέσκος χυμός των ανθισμένων κορυφών σταματά τον πονόδοντο και τον πόνο στα αυτιά.
• Το νερό της βασίλισσας της Ουγγαρίας: Αναμειγνύετε 50 γραμμάρια καθαρό οινόπνευμα, 4 σταγόνες αιθέριο έλαιο δεντρολίβανου, 6 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεμονιού και 2 σταγόνες αιθέριο έλαιο πορτοκαλιού. Αφού τα αναμείξετε καλά, προσθέτετε 5 γραμμάρια ανθόνερο και πορτοκάλι και 5 γραμμάρια ροδόνερο. Τα αναμειγνύετε και τα αφήνετε για 2 μήνες με αραιό ανακάτεμα και το χρησιμοποιείτε σαν καλλυντικό.
• Το δεντρολίβανο φρέσκο ή ξηρό σκοτώνει τα έντομα και το σκώρο.

---

Παρενέργειες δεντρολίβανου

Μην πίνετε μεγάλες ποσότητες αιθέριου ελαίου. Να αποφεύγεται από εγκύους και άτομα με υψηλή πίεση.

Πηγή:http://www.emedi.gr