"Τα μυστικά του κήπου"

Γράφει ο Κώστας Λιονουδάκης

Αγόρασα πρόσφατα καλοκαιρινό πατατόσπορο για να φυτέψω. Μπορώ να τον κόψω;

Aν πήρες πατατόσπορο,
καλλιά να μην τον κόψεις,
αν θέλεις στην απόδοση,
φίλε μου να προκόψεις.

Μετά την παραλαβή του καλοκαιρινού πατατόσπορου θα πρέπει να βγει από τα σακιά και να τοποθετηθεί σε τελάρα ή λινάτσες, σε μέρος δροσερό (άριστη θερμοκρασία 20οC), σκιερό, σε υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία η οποία δημιουργείται με συνεχή διαβροχή του χώρου. Εάν υπάρξουν σάπιοι κόνδυλοι θα πρέπει να απομακρυνθούν. Μετά από 5 – 7 ημέρες, αν γίνουν τα παραπάνω, θα αρχίσει η εμφάνιση των φύτρων (προβλάστηση). Όταν τα φύτρα γίνουν κατά μέσο όρο 1 εκ. μπορούμε να αρχίσουμε τη σπορά. Σε καμία περίπτωση δεν σπέρνουμε εάν ο πατατόσπορος δεν βλαστήσει.
Ο καλοκαιρινός πατατόσπορος πρέπει να φυτεύεται ολόκληρος και να μην κόβεται. Αν κοπεί, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, δεν δημιουργεί εύκολα επουλωτικό ιστό στην τομή. Πάντως αν κοπεί, το μαχαίρι πρέπει να απολυμαίνεται σε κάθε κοπή.
Πριν φυτευτεί ο πατατόσπορος το χωράφι θα πρέπει να έχει ποτιστεί. Η φύτευση γίνεται όταν το χωράφι βρίσκεται στον ρόγο του και δεν ξαναποτίζεται μέχρι που να φυτρώσει ο πατατόσπορος (περίπου 10 – 15 ημέρες μετά την φύτευση), με την προϋπόθεση ότι η υγρασία του χωραφιού διατηρείται σε ικανοποιητικά επίπεδα.

Είμαι ερασιτέχνης ζαχαροπλάστης και θέλω να μάθω η φυσική βανίλια από ποιο φυτό βγαίνει;

Βανίλια αρωματική, να βάλεις στα γλυκά σου,
ζαχαροπλάστη φοβερέ, κάνε τα μαγικά σου.

Η φυσική βανίλια βγαίνει από το φυτό βανίλια που ανήκει στην οικογένεια των Ορχιδοειδών, έχει μακρύ, σαρκώδη αναρριχητικό βλαστό ο οποίος προσκολλάται στα δένδρα με εναέρια ριζίδια, ενώ έχει και ρίζες που εισχωρούν στο έδαφος. Στη φύση η επικονίαση μπορεί να γίνει μόνο από μια μικρή μέλισσα που ζει στο Μεξικό ενώ στις άλλες χώρες όπου καλλιεργείται το φυτό, εφαρμόζεται η τεχνητή επικονίαση, η οποία γίνεται αμέσως μόλις ανοίξουν τα άνθη. Ο καρπός είναι επιμήκης κάψα, και φθάνει σε πλήρη ανάπτυξη τα 20 εκ. σε έναν μήνα, ενώ μπορεί να χρειαστούν μέχρι και 9 μήνες ώσπου να ωριμάσει. Οι άγουροι καρποί συλλέγονται αμέσως μόλις πάρουν χρυσοπράσινο χρώμα στη βάση τους. Τα φρέσκα σπέρματα της βανίλιας δεν έχουν άρωμα καθώς το χαρακτηριστικό άρωμα είναι αποτέλεσμα ενζυματικής δράσης μετά από ειδική επεξεργασία. Ο αρωματικός παράγοντας της βανίλιας χρησιμοποιείται ευρέως τόσο στην οικιακή μαγειρική, στην αρτοποιία, στη ζαχαροπλαστική και στην αρωματοποιία.

Κινδυνεύουν τα σταφύλια στο αμπέλι μου από βοτρύτη αυτή την εποχή;

Εξυπνε αμπελουργέ, μην πιάνεσαι απ’ τη μύτη,
σαν έλθει το φθινόπωρο, πρόσεχε το βοτρύτη.

Τα πρωτοβρόχια του φθινοπώρου, είναι μεγάλος κίνδυνος για τους αμπελουργούς καθώς ο βοτρύτης, σημαντική μηκυτολογική ασθένεια είναι επί θύρας. Η υψηλή σχετική υγρασία είναι μια βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη της ασθένειας, ενώ η θερμοκρασία δεν φαίνεται να παίζει τόσο σημαντικό ρόλο. Ετσι, βροχές κατά την ωρίμανση των σταφυλιών, ιδιαίτερα σε ξηρικούς αμπελώνες, δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για προσβολές από τον μύκητα. Μολύνσεις από βοτρύτη μπορεί να ακολουθήσουν (δευτερογενώς) μετά από εντομολογικές προσβολές ή σχίσιμο ραγών από το ωΐδιο (σίρικα). Ο βοτρύτης προσβάλλει όλα τα πράσινα υπέργεια μέρη του αμπελιού, τις ταξιανθίες (ξήρανση) και ιδιαίτερα τα σταφύλια πριν ή και μετά τη συγκομιδή. Στις ράγες εμφανίζεται αρχικά σκούρα κηλίδα, που εξαπλώνεται και τελικά προκαλείται σάπισμα. Με υγρή ατμόσφαιρα, τα προσβεβλημένα όργανα καλύπτονται από μια γκρίζα μούχλα από τις καρποφορίες του μύκητα. Για την αντιμετώπισή του, υπάρχουν ειδικά σκευάσματα, βιολογικά και μη.

Μπορώ να φυτέψω τώρα γκαζόν; Είναι η κατάλληλη εποχή;

Φθινόπωρο και άνοιξη, φίλε γκαζόν να βάνεις,
να ’χει φυτρωτικότητα, τον σπόρο να μη χάνεις.

Οι ιδανικοί μήνες για σπορά γκαζόν είναι από μέσα Μαρτίου έως τέλη Ιούνη και από αρχές Σεπτέμβρη έως τέλη Οκτωβρίου. Για τη δημιουργία νέου χλοοτάπητα, αναμοχλεύουμε, καλλιεργούμε το χώμα με ένα φτυάρι, μια τσουγκράνα ή μια φρέζα, απομακρύνουμε τα ζιζάνια, τις πέτρες, και τα υπολείμματα ριζών ή φυτών από προηγούμενες καλλιέργειες. Σε περίπτωση που το χώμα είναι φτωχό ή σκληρό προσθέτουμε εδαφοβελτιωτικά όπως τύρφη, κομπόστ και περλίτη. Κατόπιν ανακατεύουμε όλα τα υλικά με το χώμα και ισιώνουμε όλη την επιφάνεια με μια τσουγκράνα. Καλό θα είναι να συμπιέσουμε το χώμα με έναν κύλινδρο. Τώρα το έδαφός μας είναι έτοιμο να υποδεχθεί είτε τον σπόρο είτε τον έτοιμο χλοοτάπητα. Αν πρόκειται για σπόρο κάνουμε τη σπορά και μετά με έναν κύλινδρο πατάμε τον σπόρο σε όλη την επιφάνεια του εδάφους ώστε να χωθεί μέσα στο χώμα. Κατά τη σπορά, ρίχνουμε και εντομοκτόνο για να μην μας κλέψουν το σπόρο τα μυρμήγκια που καιροφυλακτούν. Μετά την σπορά μπορούμε να εφαρμόσουμε κάποιο λίπασμα κατά προτίμηση βιολογικό, ενώ στο τέλος ποτίζουμε καλά την επιφάνεια που έχουμε σπείρει δυο φορες τη μέρα μέχρι να φυτρώσει ο σπόρος.

Μπορώ να φυτέψω αυτή την εποχή κουνουπίδι;

Το κουνουπίδι φύτεψε, πότιζε κάθε μέρα,
αν θες καλοκαιριάτικα, να πάνε όλα σφαίρα.

Φυτέψτε λοιπόν, αυτή την εποχή, κουνουπίδι που καλλιεργείται για την ανθοκεφαλή του και θεωρείται λαχανικό υψηλής διατροφικής αξίας. Ανήκει στην οικογένεια των Σταυρανθών στην οποία κατατάσσονται πολλά γνωστά μας λαχανικά όπως το μαρούλι, το μπρόκολο, το λάχανο άλλα και καλλωπιστικά όπως η βιολέτα. Ποώδες φυτό, με φύλλα επιμήκη, πλατιά και σαρκώδη θεωρείται διετές αλλά καλλιεργείται σαν ετήσιο. Τα κουνουπίδι είναι λαχανικό ψυχρής εποχής καθώς κατάλληλες θερμοκρασίες για την καλλιέργεια του είναι από 7 έως 24oC ενώ είναι ευπαθές στους παγετούς. Η φύτευσή του στο λαχανόκηπο ξεκινά από τον Αύγουστο μέχρι και τα μέσα φθινοπώρου με το συνήθη τρόπο φύτευσης ή σε μικρά αναχώματα. Οι κατάλληλες αποστάσεις φύτευσης είναι περίπου 50 εκ. επί της γραμμής και 60 εκ. μεταξύ των γραμμών ενώ κατά τη φύτευση προσθέτουμε μίγμα καλοχωνεμένης κοπριάς και σύνθετου βιολογικού λιπάσματος σε αναλογία 1:1. Η συγκομιδή της ανθοκεφαλής γίνεται όταν έχει φτάσει πλέον στο επιθυμητό μέγεθος και τα φύλλα είναι πράσινα και εύρωστα.

Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω βιολογικά τη σαπίλα στο αμπέλι λόγω της ευδεμίδας;

Για να ’χει το αμπέλι σου παραγωγή του Μίδα,
κάνε καταπολέμηση καλή στην ευδεμίδα.

Η ευδεμίδα (Lobesia botrana) είναι ένα μικρό καστανοπράσινο πεταλουδάκι μήκους 6 – 8 χιλιοστών που αποτελεί τον κυριότερο εντομολογικό εχθρό της αμπελοκαλλιέργειας της χώρας μας. Καταστρέφει τα άνθη και προκαλεί ποιοτική υποβάθμιση και σαπίλα στα σταφύλια, ειδικότερα σε κληματαριές και αμπέλια που έχουν πυκνόρραγους καρπούς. Στις περισσότερες περιοχές της χώρας, η ευδεμίδα συμπληρώνει 3 γενεές τον χρόνο, ενώ στις νοτιότερες (Αττική, Πελοπόννησο και Κρήτη), παρατηρείται και τέταρτη γενεά. Η πρώτη πτήση των πεταλούδων (ακμαίων) ξεκινά στα μέσα Απριλίου και αφήνουν τα αβγά τους στις ταξιανθίες των αμπελιών. Οι ανθοφάγες κάμπιες (προνύμφες) που βγαίνουν, προσβάλλουν και καταστρέφουν τα άνθη και τα συνδέουν με μετάξινα νημάτια. Οι πεταλούδες της επόμενης γενιάς, κατά τον Ιούνιο, ωοτοκούν στα τσαμπιά και οι κάμπιες τρέφονται από τα άγουρα σταφύλια προκαλώντας πτώση τους. Στο επόμενο διάστημα (Ιούλιο – Σεπτέμβριο), οι κάμπιες της τρίτης γενεάς προκαλούν τις σοβαρότερες ζημιές διότι προσβάλλουν τα ώριμα σταφύλια. Για τη βιολογική καταπολέμηση της ευδεμίδας, πρέπει να παρακολουθείται η πυκνότητα του πληθυσμού του εντόμου σύμφωνα με τις γεωργικές προειδοποιήσεις από τα Κέντρα Φυτοπροστασίας για να πραγματοποιούνται οι επεμβάσεις στον κατάλληλο χρόνο. Επίσης, μπορείτε να φτιάξετε μόνοι σας αυτοσχέδιες παγίδες παρακολούθησης χρησιμοποιώντας πλαστικά δοχεία, προσθέτοντας 60 ml ξιδιού και τέσσερις κουταλιές σούπας ζάχαρης σε ένα λίτρο νερό. Η καταπολέμηση της ευδεμίδας γίνεται αποτελεσματικά με το συχνό σκόνισμα ή ψεκασμό με βιολογικό σκεύασμα βακίλου Θουριγγίας, όταν γίνεται έγκαιρα, με την έναρξη των πτήσεων των πεταλούδων. Επίσης ο βιολογικός ψεκασμός με θερινό πολτό σε συνδυασμό με φυσικό πύρεθρο, δίνει ικανοποιητικά αποτελέσματα αρκεί ο ψεκασμός να γίνεται σε θερμοκρασίες κάτω των 28° C.

Η τσαχπίνα γειτόνισσά μου ρωτάει πώς να διατηρήσει τα λουλούδια που της χάρισα στο ανθοδοχείο;

Λουλούδι μου πολύχρωμο σε έβαλα σε βάζο,
μα θα φροντίζω το νερό συχνά να σου το αλλάζω.

Πολλοί από εσάς φροντίζετε με επιμέλεια τα ανθόφυτα στις γλάστρες και τα παρτέρια, αλλά μόλις κόψετε τα λουλούδια τους, τα ξεχνάνε απεριποίητα στο βάζο. Σήμερα, λοιπόν, σας παραθέτουμε τον δεκάλογο για τη διατήρηση της ζωντάνιας των κομμένων λουλουδιών. Κόβετε τα λουλούδια λοξά δύο εκατοστά κάτω στη βάση του ανθοφόρου βλαστού για να μπορούν να απορροφήσουν νερό. Κόβετε τα λουλούδια μέσα σε λεκάνη με νερό ώστε τα λουλούδια σας να έρθουν σε επαφή με τον αέρα όσο το δυνατόν λιγότερο και αφαιρείτε τα κάτω φύλλα των ανθοφόρων βλαστών. Πλένετε τα βάζα σας με χλωρίνη, για απολύμανση από μύκητες και μικρόβια. Μη βάζετε στο βάζο περισσότερα λουλούδια από όσα χωρά ταλαιπωρώντας τους βλαστούς και τους μίσχους. Προσθέτετε στο νερό για θρεπτικό διάλυμα: μισή ασπιρίνη ή λίγη sprite ή λίγες σταγόνες λεμονιού μαζί με μισό κουταλάκι ζάχαρη. Αφαιρέστε μαραμένα φύλλα και άνθη πριν πέσουν και σαπίσουν μέσα στο νερό. Αλλάζετε το νερό κάθε δύο μέρες και κόβετε ξανά τα λουλούδια ένα εκατοστό πάνω από την προηγούμενη τομή. Μερικά ανθόφυτα, όπως οι ζέρμπερες που έχουν μικρά τριχίδια επάνω στο βλαστό τους, δεν θέλουν πολύ νερό στο βάζο γιατί σαπίζουν εύκολα. Τοποθετείτε το βάζο με τα λουλούδια σε φωτεινό μέρος, αλλά να μη το κτυπά  απευθείας ο ήλιος. Διατηρήστε τα λουλούδια μακριά από καλοριφέρ και τζάκι καθώς και από ρεύματα, γιατί ταλαιπωρούνται και μαραίνονται πιο γρήγορα.

Ο  βιοκαλλιεργητής κουμπάρος υποστηρίζει ότι πρέπει να προστατεύουμε τα σκουλήκια στο χώμα. Αληθεύει;

Μικρέ μου γαιοσκώληκα, εθελοντή εργάτη,
κάνεις το χώμα γόνιμο, χωρίς να θέλεις κάτι.

Τα σκουλήκια του εδάφους, γαιοσκώληκες επιστημονικά, χαρακτηρίζονται για την πολύτιμη προσφορά τους στο οικοσύστημα. Οι γαιοσκώληκες, ερμαφρόδιτοι οργανισμοί, χωρίς μάτια, που πολλαπλασιάζονται με απίστευτους ρυθμούς αποτελούν σημαντικό μέρος της εδαφοπανίδας. Τους πιο μικροσκοπικούς θα τους συναντήσουμε στην επιφάνεια του εδάφους αποδομώντας την οργανική ύλη, κάποιους μεγαλύτερους μέσα στο έδαφος να κάνουν οριζόντιες στοές και τους πιο μεγαλόσωμους να ανοίγουν κατακόρυφες στοές που φτάνουν μέχρι και δύο μέτρα. Αλήθεια, είναι τόσο ωφέλιμοι; Παράγοντας στοές στη γη οι γαιοσκώληκες δημιουργούν ελαφρύτερο χώμα, με περισσότερο οξυγόνο. Έτσι δρουν καλύτερα οι ωφέλιμοι μικροοργανισμοί για την αερόβια ζύμωση και αποσύνθεση των φυτικών υπολειμμάτων εμπλουτίζοντας το έδαφος με θρεπτικά συστατικά. Επίσης συντελούν στην καλή κυκλοφορία του νερού κατά την άρδευση καθώς και στην ομαλή λειτουργία της αποστράγγισης. Τέλος δημιουργούν χώρους για την καλύτερη ανάπτυξη του ριζικού συστήματος των φυτών βελτιώνοντας την απορρόφηση νερού και θρεπτικών συστατικών. Παράλληλα τα προϊόντα αποβλήτων των σκουληκιών συμβάλλουν στον εμπλουτισμό του εδάφους με άζωτο και κάλιο και ωφελούν σημαντικά την ανάπτυξη και καρποφορία των φυτών. Αντίστοιχες θετικές συνέπειες οι γαιοσκώληκες φέρουν και στη διαδικασία κομποστοποίησης, όπου βελτιώνουν τη δομή και τη σύσταση του φυτικού κόμποστ που φτιάχνουμε στον κήπο. Οι γαιοσκώληκες αποτελούν τον τελειότερο μετατροπέα αποδόμησης της οργανικής ύλης και λιπασματοποίησης σε πολύτιμο οικολογικό λίπασμα. Πρέπει να σημειώσουμε ότι στις συμβατικές καλλιέργειες η αλόγιστη χρήση αγροχημικών και η έντονη κατεργασία του εδάφους (φρεζαρίσματα) έχουν μειώσει επικίνδυνα τους πληθυσμούς των γαιοσκωλήκων επιφέροντας σημαντική υποβάθμιση των εδαφών. Αντίθετα, σε βιολογικά αγροκτήματα, όπου αποφεύγεται η βαθιά άροση και τα χημικά, οι γαιοσκώληκες δραστηριοποιούνται καλύτερα και δημιουργούν πιο εύφορα εδάφη. Ας σώσουμε, λοιπόν, τους γαιοσκώληκες, τους φυσικούς είλωτες των χωραφιών. Αξίζει τον κόπο!

Πώς να αποξηράνω σταφίδα σουλτανίνα με φυσικό τρόπο;

Σταφίδα αποξήρανε, φύλαξε για να έχεις,
έρχονται δύσκολοι καιροί, στο λέω να κατέχεις.

Πλένουμε τις σταφίδες και τα αφήνουμε να στεγνώσουν πάνω σε μια πετσέτα.  Απλώνουμε αντικολλητικό χαρτί ψησίματος σε ένα ταψί και τοποθετούμε τις σταφίδες. Καλύπτουμε τις σταφίδες με ένα τούλι για να μην έρθουν σε επαφή με τα έντομα και καθημερινά τις αναποδογυρίζουμε για να αποξηρανθούν από όλες τις πλευρές. Αν βρισκόμαστε σε περιοχή όπου το βράδυ έχει υγρασία τότε βάζουμε τις σταφίδες μέσα στο σπίτι για να αποφύγουμε να γεμίσουν υγρασία και τα ξαναβάζουμε την επόμενη μέρα το πρωί στον ήλιο για να συνεχιστεί η διαδικασία της αποξήρανσης. Η αποξήρανση θα διαρκέσει μέχρι να φύγουν όλα τα υγρά της σταφίδας. Θα χρειαστούν 2-3 εβδομάδες περίπου μέχρι να αποξηρανθούν τελείως. Τις αποθηκεύουμε σε αποστειρωμένα βάζα ή σε νάιλον ζιπ σακούλες που δεν αφήνουν τον αέρα να περάσει στο εσωτερικό τους.

Μόλις αντικρίζω την πεθερά μου με πιάνουν τα ψυχολογικά μου! Να πάω σε ψυχολόγο;

Τους ψυχολόγους ξέχασε, της πεθεράς τον πόνο,
φτιάξε τον λαχανόκηπο, ρωτώντας γεωπόνο.

Αν θέλετε να ξενοιάσετε από παντός είδους προβλήματα, οικονομικής, αισθηματικής και προπαντός… πεθερικής φύσης ασχοληθείτε με τον λαχανόκηπό σας. Άλλωστε, η κηπουρική είναι πολύ πιο οικονομική από τους ψυχολόγους και τις χρονοχρεώσεις τους, αφήστε που στο τέλος σας μένουν οι ντοματούλες και τα κολοκυθάκια για το φαγητό σας. Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι αν ασχολείστε συστηματικά με τα φυτά σας, θα είστε εξοικειωμένοι με το αίσθημα της ευεξίας που φέρνει η επαφή μαζί τους καθώς και με την αίσθηση της δημιουργικότητας. Επίσης, η κηπουρική είναι πολύ καλή για την ψυχική ηρεμία και γαλήνη των ατόμων, ειδικά των ηλικιωμένων καθώς οι άνθρωποι που αναλαμβάνουν να περιποιηθούν ένα φυτό ή έναν κήπο, αυτόματα αποκτούν ένα καθήκον με αποτέλεσμα να αναδυθούν από μέσα τους πολλά κρυμμένα θετικά συναισθήματα. Σήμερα υπάρχει ο όρος θεραπευτική κηπουρική, που αναφέρεται στη βελτίωση της ψυχικής υγείας, με το να εργαζόμαστε στη φύση και σε ένα καταπράσινο περιβάλλον. Ετσι, πολλά Νοσοκομεία και Ψυχιατρικά Ιδρύματα έχουν κήπους, που δεν αποσκοπούν μόνο στον καλλωπισμό του χώρου, αλλά στην ανάπτυξη ειδικών προγραμμάτων νοσηλείας των ασθενών. Ακόμα και άτομα εθισμένα σε εξαρτησιογόνες ουσίες μπορούν να βοηθούν σε μεγάλο βαθμό μέσα από την ενασχόλησή τους με τον κήπο καθώς εντάσσονται στο φυσικό περιβάλλον δημιουργώντας δεσμούς με τη φύση και τους άλλους ανθρώπους και αποκτώντας φυσικά ένα καθημερινό ενδιαφέρον και ενασχόληση.

Τι πρέπει να κάνω φέτος για να φάω επιτέλους ντομάτες από τον λαχανόκηπο; Ευχέλαιο;

Άφησε τα ευχέλαια, ντομάτα για να γίνει,
συν Αθηνά λεν οι παλιοί, μα και τη χείρα κίνει.

Ξεκουνήστε λιγάκι και ακολουθήστε τις παρακάτω οδηγίες για να έχετε μεγαλύτερη επιτυχία για τις ντομάτες σας. Σκονίσετε κατ’ αρχήν με βιολογική θειοχαλκίνη τα φυτά σας, όταν φθασουν σε ύψος 15-20 εκατοστά και επαναλάβετε ανά δεκαπέντε μέρες για να τα προστατέψετε από τον περονόσπορο. Θειαφίστε γύρω από τη ρίζα και στα κάτω φύλλα, για να προστατέψετε τα φυτά σας από τον μύκητα του ωιδίου ή σίρικα που λέμε στα Χανιά. Όσον αφορά το έντομο tuta, το επικίνδυνο πεταλουδάκι που σκουληκιάζει όλες τις ντομάτες, χρησιμοποιήσετε παγίδες φερομόνης. Oι φερομόνες είναι μικροσκοπικές ουσίες που παράγονται σε αδένες ζώων, εντόμων, φυτών και μεταφέρονται με τη βοήθεια του αέρα, για να γίνει το “ερωτικό κάλεσμα” της αναπαραγωγής. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι φερομονικές παγίδες χρησιμοποιούνται για σταθερή προσέλκυση και παγίδευση μεγάλου πληθυσμού αρσενικών εντόμων tuta για περίοδο 6 εβδομάδων με εύρος δράσης 200 τ.μ. Τοποθετούμε την παγίδα φερομόνης 10 – 20 εκατοστά πάνω από μια λεκάνη ή κουβά με νερό όπου προσθέτουμε μικρή ποσότητα ελαιόλαδου (5 – 6 κουταλιές σούπας). Με τη μαζική παγίδευση μειώνουμε τον πληθυσμό των ακμαίων εντόμων (σπάζοντας τον βιολογικό τους κύκλο) και ταυτόχρονα αναγνωρίζουμε την εξέλιξη του μεγέθους του πληθυσμού. Συνοδευτικά σκονίζουμε τα φυτά μας με βάκιλο Θουρηγγίας, για να αντιμετωπίσουμε τις κάμπιες της tuta που έχουν προλάβει να γεννηθούν. Επιπλέον, να υπενθυμίσουμε να βάλουμε στα φυτά μας βιολογικό λίπασμα ασβεστίου για να αντιμετωπίσουμε την ξηρή κορυφή ή μαύρη τάπα που κάνουν οι ντομάτες στη βάση τους. Τέλος, σχετικά με τη συχνότητα ποτίσματος, ποτίζουμε ανά τρεις μέρες, ενώ τους θερμούς μήνες Ιούλιο – Αύγουστο ανά δύο μέρες.

Κάνω δίαιτα και θέλω να φυτέψω στέβια για να βάζω στον καφέ μου. Τι θα λέγατε;

Φύτεψε τη στέβια, ακόμη και σε γλάστρα,
στη δίαιτά σου μη συμβεί παραμικρή χαλάστρα.

Η στέβια είναι είδος φυτού με προέλευση τη Βραζιλία και την Παραγουάη, μέλος της οικογένειας Asteraceae και συγγενεύει με διάφορα βότανα και άνθη, όπως το χαμομήλι, το εστραγκόν, τον ηλίανθο και τα χρυσάνθεμα. Περιέχει μια ουσία η οποία ονομάζεται στεβιόζη ή στεβιόλη η οποία έχει μεγαλύτερη γλυκαντική δύναμη από τη ζάχαρη, αλλά πολύ λιγότερες θερμίδες. Τα φύλλα του φυτού στέβια είναι 30 με 45 φορές πιο γλυκά από τη ζάχαρη και τρώγονται ωμά ή χρησιμοποιούνται ολόκληρα σε ροφήματα βοτάνων και τρόφιμα. Σε βόρειες χώρες καλλιεργείται ως μονοετές, αλλά σε χώρες όπως η Ελλάδα, μπορεί να καλλιεργηθεί ως τρυφερό πολυετές και με μια μικρή προστασία κατά τις ημέρες του χειμώνα με τις χαμηλότερες θερμοκρασίες μπορεί να επιβιώσει για όλο το έτος. Το σίγουρο είναι, πάντως, ότι μπορεί να καλύψει τις καθημερινές ανάγκες των οικογενειών, αφού υπάρχει η δυνατότητα να φυτευτεί σε γλάστρα ή σε μία σχετικά μικρή επιφάνεια του κήπου. Η επισήμως κατάλληλη απόσταση είναι 75×40 εκατοστά καθώς με τη μέθοδο αυτή επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη απόδοση. Ταυτόχρονα, η καταλληλότερη περίοδος κοπής των φυτών είναι η χρονική περίοδος λίγο πριν από την άνθιση, που συμπίπτει σε χρονική διάστημα σχεδόν 12 εβδομάδων από τη μεταφύτευση. Τα φύλλα τους συλλέγονται με το χέρι και αποξηραίνονται. Στη βιομηχανία, για την παραλαβή των γλυκαντικών συστατικών της, τα φύλλα της στέβια ξηραίνονται και στη συνέχεια εμβαπτίζονται σε νερό (με μια διαδικασία που θυμίζει τη διαβροχή του τσαγιού) ώστε να απελευθερωθούν τα γλυκά συστατικά (γλυκοζίτες στεβιόλης), τα οποία απομονώνονται με τεχνικές (όπως η κρυσταλλοποίηση) και καθαρίζονται, μέχρι να προκύψει το επιθυμητό προϊόν.

Υπάρχουν πολλές ποικιλίες βασιλικού;
Θα μου πείτε τις πιο χαρακτηριστικές;

Βασιλικούς πλατυφύλλους,
και με το μωβ το χρώμα,
ψάξε κι αγιορείτικους,
μα και σγουρούς ακόμα.

Yπάρχουν περίπου 500 ποικιλίες βασιλικού, με τις πιο γνωστές να είναι ο πλατύφυλλος, ο κατσαρός, ο μεγαλόφυλλος και ο μελανόφυλλος, ο σγουρός, ο μικρόφυλλος, ο σαραντάφυλλος. Στις περισσότερες ποικιλίες του είναι φυτά μονοετή -ελάχιστες ποικιλίες είναι πολυετείς. O πολυετής βασιλικός ή δενδροβασιλικός ή αγιορείτικος είναι ανθεκτικός στο χειμωνιάτικο κρύο, καλλιεργείται σε σκιερά μέρη τόσο για την καλλωπιστική του αξία, όσο και για τη χρήση των φύλλων του σαν καρύκευμα. Το ύψος του μπορεί να φθάσει ακόμη και τα δύο μέτρα, ενώ η διάρκεια ζωής του μέχρι τα τέσσερα χρόνια. Πολλαπλασιάζεται με σπόρους, από τον Μάρτη μέχρι την αρχή του καλοκαιριού, ανάλογα με το κλίμα της περιοχής όπου σπέρνεται. Αν πάρετε έτοιμο φυτό από φυτώριο και το μεταφυτέψετε, φροντίστε να τον κορφολογείτε συχνά κόβοντας λίγα φύλλα κάθε φορά και να αφαιρείτε τα άνθη του μόλις σχηματίζονται. Με αυτόν τον τρόπο, αναπτύσσονται νέοι πλευρικοί δυνατοί βλαστοί και  παρατείνεται η μακροζωία του ειδικά αν ενσωματώνουμε στο χώμα κάθε 15 μέρες βιολογικό λίπασμα αζώτου. Ο σγουρός βασιλικός είναι γνωστός και σαν μικρός ή νάνος, θεωρείται ξεχωριστό είδος, με μικρό ανάστημα, μέχρι είκοσι εκατοστά, φουντωτό φύλλωμα σε σχήμα σφαίρας και χαρακτηριστικό λεπτό άρωμα. Καλλιεργείται σε γλάστρα, χρησιμοποιείται σαν διακοσμητικό στις μπορντούρες των κήπων, ενώ φυτεύεται και σε λαχανόκηπους για εντομοδιωκτικούς σκοπούς. Υπάρχει ο κλασικός πράσινος βασιλικός: ο πιο αγαπητός με πλούσια συμπαγή βλάστηση, ωοειδή φύλλα σε πράσινο φωτεινό χρώμα και απαλή ευχάριστη μυρωδιά. Χρησιμοποιείται στη βιομηχανία καθώς παράγει τα καλύτερα αιθέρια έλαια. Υπάρχει και  ο ιώδης βασιλικός: όμοιος με την ποικιλία, αλλά διαφέρει στα ιώδη λουλούδια, φύλλα και στελέχη. Υπάρχει ο βασιλικός ναπολιτάνο με τα φύλλα φουσκωτά και διπλωμένα, θυμίζουν του μαρουλιού που αποτελεί την καλύτερη ποικιλία για καρυκεύματα, κονσέρβες και σάλτσα πέστο. Τέλος, χαρακτηριστικός είναι και ο βασιλικός μαμούθ μια ποικιλία ημινάνα, με πλούσια βλάστηση και πολύ πλατιά φύλλα. Χρησιμοποιείται κυρίως για αποξήρανση.

Θέλω ένα μυρωδάτο λουλούδι να αναπιαστεί στον κοινό φράκτη με την πανέμορφη γειτόνισσα.

Ωραία μου γειτόνισσα, το φράκτη μας θα κάνω,
μ’ ευωδιαστό αγιόκλημα, για να σε κουζουλάνω

Το  αγιόκλημα είναι αναρριχόμενο φυτό κατάλληλο για να αναπτυχθεί επάνω σε φράκτες, καφασωτά, αψίδες ή πέργκολες. Τα λουλούδια του έχουν σχήμα σάλπιγγας, εμφανίζονται από το τέλος του χειμώνα μέχρι την αρχή της άνοιξης ή από την αρχή της άνοιξης μέχρι το τέλος του καλοκαιριού και το χρώμα τους ξεκινάει από κρεμ και ανοιχτό κίτρινο μέχρι έντονο κόκκινο, μαβή και τριανταφυλλί. Συνοδεύονται από όμορφους καρπούς που το χρώμα τους μπορεί να είναι άσπρο, κίτρινο, πορτοκαλί, κόκκινο, μπλε ή και μαύρο. Το ιαπωνικό αγιόκλημα είναι το πιο γνωστό είδος του με ικανότητες αναρρίχησης και εδαφοκάλυψης. Οι επεκτατικές του δυνατότητες μπορούν να καλύψουν όχι μόνο μικρά φυτά, αλλά και μεγάλα δέντρα. Ωστόσο, είναι αγαπητό σε ανθρώπους και πουλιά για τα αρωματικά λουλούδια του. Το ιαπωνικό αγιόκλημα (Lonicera japonica) είναι ενδημικό φυτό της ανατολικής Ασίας, της Κίνας, της Ιαπωνίας και της Κορέας. Τώρα έχει εγκλιματιστεί σε πολλές περιοχές της Ευρώπης και της Αμερικής. Προτιμά τη μερική σκιά από τον πλήρη ήλιο και υγρό χώμα. Το χειμώνα κάνουμε βαθύ κλάδεμα για να αποτρέψουμε την ξυλώδη ανάπτυξή του και του προσφέρουμε τη στήριξη μιας πέργκολας. Αυτός ο αναρριχητικός θάμνος διαθέτει πυκνό ριζικό σύστημα, που έχει τη δυνατότητα να επεκτείνεται πλευρικά σε απόσταση 7 με 10 πόδια και βάθος 3 έως 4 ποδιών. Τα φύλλα του είναι απλά, αντικριστά, έχουν οβάλ, στενόμακρο σχήμα που μοιάζει με φτερό ή ψαροκόκαλο, είναι ημι-αειθαλή, μπορούν να παραμείνουν στο θάμνο για όλη τη διάρκεια του χρόνου και φθάνουν τις 3 ίντσες μήκος. Τα εξαιρετικά αρωματικά, διπλόχειλα άνθη του σχηματίζονται σε ζευγάρια, στις μασχάλες των νεαρών κλαδιών και παράγονται σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού. Έχουν μήκος 1 με 2 ίντσες και χρώμα άσπρο με μια ρόδινη απόχρωση όταν είναι νεαρά και κιτρινίζουν καθώς μεγαλώνουν σε ηλικία. Παράγουν ένα σφαιρικό μαύρο καρπό, σα δρύπα, που περιέχουν έναν με τρεις σπόρους.

Οι αγγουριές μου παρόλο που τις ποτίζω
φαίνονται σα μαραμένες. Τι μπορεί να φταίει;

Φουζάριο της αγγουριάς, σαν έχει υγρασία,
αποπληξία έρχεται και γιατριά καμία.

Η αδροφουζαρίωση της αγγουριάς είναι ασθένεια του εδάφους, όπου ο μύκητας εγκαθίστανται στα αγγεία του ξύλου (αδρομύκωση), με αποτέλεσμα τα φυτά να γίνονται καχεκτικά ή να αποξηραίνονται. Το παθογόνο προσβάλλει τα φυτά σε όλα τα στάδια ανάπτυξής τους και προκαλεί προφυτρωτικές – μεταφυτρωτικές τήξεις και αδρομύκωση. Τα φυτάρια σαπίζουν στη βάση του στελέχους. Σε χρόνια εξέλιξη της ασθένειας τα φυτάρια δεν ξεραίνονται, αλλά προκαλείται ανωμαλία της κανονικής τους ανάπτυξης. Σε ευνοϊκές συνθήκες, στα σημεία προσβολής εμφανίζονται καστανές και ασπριδερές εξανθίσεις που είναι οι καρποφορίες του μύκητα. Στα αγγεία του ξύλου εμφανίζεται κιτρινοκαστανός μεταχρωματισμός. Είναι δυνατό στην οξεία μορφή της ασθένειας το προσβεβλημένο φυτό να μαραθεί απότομα μέσα σε λίγες ημέρες από την προσβολή. Μερικές φορές μπορεί να μαραθεί μόνο ένας πλάγιος βλαστός. Σπανιότερα εμφανίζεται και το σύμπτωμα της προοδευτικής μάρανσης όπου αρχικά στα κατώτερα φύλλα παρατηρείται βαθμιαίο κιτρίνισμα και μάρανση. Ο μαρασμός γίνεται μόνιμος και επεκτείνεται σε όλο το φυτό με αποτέλεσμα τα φύλλα τελικά να ξεραίνονται. Αυτό οφείλεται στις υψηλές θερμοκρασίες, στη ξήρανση και στο φορτίο των καρπών. Ο μύκητας Fusarium oxysporum f.sp. cucumerinum είναι το παθογόνο αίτιο της ασθένειας. Διαχειμάζει με τη μορφή σπορίων στο έδαφος, σε φυτικά υπολείμματα και σε άλλα οργανικά υλικά για πολλά χρόνια. Η είσοδος του παθογόνου στα φυτά γίνεται από τις ρίζες, από ανοίγματα που δημιουργούνται κατά την ανάπτυξή τους. Η μετάδοση της ασθένειας γίνεται με τους σπόρους, το έδαφος, τα μολυσμένα οργανικά υποστρώματα και φυτάρια, το νερό ποτίσματος, τα εργαλεία, τον αέρα και τη βροχή. Για την αντιμετώπιση της ασθένειας αυτής εφαρμόζονται τα παρακάτω μέτρα: Αμειψισπορά (εναλλαγή καλλλιεργειών) για τρία χρόνια, απομάκρυνση και καταστροφή των φυτικών υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας, χρησιμοποίηση υγιούς σπόρου, φύτευση υγιών φυταρίων, όχι βαθύ παράχωμα κατά τη μεταφύτευση και αποφυγή υπερβολικής υγρασίας στη βάση του στελέχους.

Εχω έναν μεγάλο ανθόκηπο και θέλω να αποξηράνω τα λουλούδια μου απλά και εύκολα

Βάλτα λουλούδια ανάποδα,
δεμένα κρεμασμένα,
κρατά καιρό η ομορφιά,
στα αποξηραμένα.

 Περιγράφουμε την πιο απλή μέθοδο αποξήρανσης λουλουδιών, τη μέθοδο αποξήρανσης στον αέρα. Επιλέξτε άνθη στο στάδιο του μπουμπουκιού ή μόλις αρχίζουν να ανοίγουν τα πρώτα πέταλα και ποτέ υπερώριμα άνθη καθώς παρουσιάζουν μειωμένη ανθεκτικότητα στον χρόνο. Συλλέξτε τα άνθη από το πρωί μέχρι νωρίς το απόγευμα, με ξηρό καιρό και ηλιοφάνεια. Αποφύγετε τη συλλογή ανθέων μετά από βροχή ή πότισμα καθώς αλλοιώνεται το σχήμα και η ποιότητα τους κατά την αποξήρανση. Τοποθετήστε τα άνθη σε μικρές ομάδες και δέστε τα στελέχη σε απόσταση πέντε εκατοστών ώστε να εξασφαλίζεται η ελεύθερη κίνηση του αέρα και να προχωρά ομαλά η αποξήρανση του φυτικού υλικού. Κρεμάστε τα άνθη ανάποδα σε διάφορα σημεία στο κέντρο του χώρου αποξήρανσης, ώστε να επιτρέπεται η ελεύθερη διακίνηση του αέρα. Διατηρήστε τη θερμοκρασία στον χώρο αποξήρανσης στους 20 – 25 °C. Χρησιμοποιήστε ανεμιστήρες για τον χώρο αποξήρανσης για να εξασφαλίσετε καλή κυκλοφορία του αέρα και απαλλαγείτε από την υγρασία. Επισημαίνουμε ότι ο χρόνος που απαιτείται για την πλήρη ξήρανση εξαρτάται από το είδος του φυτικού υλικού καθώς και από τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν πριν από την κοπή καθώς άνθη που συλλέγονται με υγρό καιρό απαιτούν μεγαλύτερο χρόνο για την αποξήρανσή τους. Το φυτικό υλικό έχει αποξηρανθεί τελείως, όταν το ανθικό στέλεχος σπάζει εύκολα. Με τη μέθοδο της αποξήρανσης στον αέρα μπορούμε να αποξηράνουμε ταυτόγχρονα μεγάλη ποσότητα φυτικού υλικού.
Το μοναδικό μειονέκτημα είναι ότι τα άνθη και τα φύλλα δεν διατηρούν την αρχική μορφή που είχαν στο φυσικό τους περιβάλλον.

Τι πρέπει να προσέξω κατά τη συγκομιδή και αποθήκευση των πατατών που φύτεψα;

Συγκόμισε προσεκτικά, πατάτες σαν θα βγάλεις,
και Θουρηγγίας βάκιλλο, θυμήσου να τους βάλεις.

Συγκομίστε την πατάτα περίπου 3.5 μήνες μετά από τη φύτευση, σε χρονικό στάδιο 10 – 15 ημερών μετά την ξήρανση του υπέργειου πράσινου μέρους των φυτών. Σε αυτό το σημείο η φλούδα της πατάτας ξεκινά και αποσπάται κάπως πιο δύσκολα από την σάρκα. Συγκομίστε τις πατάτες όταν το έδαφος βρίσκεται στο ρώγο του, δεν είναι δηλαδή πολύ υγρό ούτε πολύ ξηρό. Σε υγρό έδαφος, υπάρχει κίνδυνος σαπίσματος των κονδύλων ενώ σε πολύ ξηρό υπάρχει κίνδυνος να τραυματιστούν οι κόνδυλοι και να παρουσιάσουν σκασίματα. Πραγματοποιήστε προσεκτική διαλογή των υγιών από τους προσβεβλημένους ή τραυματισμένους κονδύλους κατά τη συγκομιδή. Διατηρήστε προσωρινά τις πατάτες σε σωρούς στο χωράφι, 2 – 3 μέρες για να στεγνώσουν, και σκεπάστε τις με πανί ή λινάτσες ή άχυρα για την αποφυγή ηλιεγκαυμάτων. Αποφύγετε να τις σκεπάσετε με τα φυτικά υπολείμματα της καλλιέργειας, καθώς υπάρχει κίνδυνος μεταφοράς  μολυσμάτων, και συγκεκριμένα του περονόσπορου. Κατά την αποθήκευση, πραγματοποιήστε ενδελεχή διαλογή των προσβεβλημένων κονδύλων από το έντομο φθοριμαία ή τραυματισμένων κονδύλων πριν την αποθήκευση. Επιλέξτε δροσερές, σκοτεινές, χωρίς υγρασία, καθαρές αποθήκες με θερμοκρασία 6 – 10°C και τοποθετήστε τις πατάτες σε καθαρά πλαστικά ή ξύλινα τελάρα. Σε αυτές τις θερμοκρασίες οι πατάτες καθυστερούν να φυτρώσουν για τουλάχιστον δυο – τρεις μήνες ενώ δεν δραστηριοποιείται η φθοριμαία. Σκονίζετε κάθε 20 – 30 μέρες με βιολογικό σκεύασμα βάκιλου Θουρηγγιάς πάνω από κάθε στρώση με πατάτες, καθώς και σε μια ζώνη τουλάχιστον ένα μέτρο γύρω από τα τελάρα. Ο βάκιλος Θουριγγίας είναι μικροοργανισμοί – βακτήρια που κατατρώγουν τις κάμπιες της φθοριμαίας που προσβάλλουν τις πατάτες κατά την αποθήκευση τους. Τέλος, τοποθετήστε κλαδιά φασκόμηλου γύρω και ανάμεσα από τις πατάτες καθώς βοηθά συμπληρωματικά στην απομάκρυνση της φθοριμαίας

Με πιάνουν τα νεύρα μου, γιατί όλα τα χωράφια μου είναι γεμάτα ξυνίδα. Πώς εξηγείται αυτό;

Ξυνίδα κατακτητική, εισβάλλεις στα περβόλια,
σαν βλέπω να εξαπλώνεσαι, με πιάνουν τα διαόλια.

Σύμφωνα τις αρχές της οικολογίας, τα είδη φυτών που εισέρχονται σε ένα οικοσύστημα από κάποιο άλλο και εγκαθίστανται ονομάζονται ξενικά ή αλλόχθονα. Μερικά από αυτά τα είδη εγκλιματίζονται άμεσα, αναπαράγονται ταχύτατα καθώς είναι περιορισμένοι οι ανταγωνιστές τους στο καινούργιο περιβάλλον. Τα φυτά αυτά χαρακτηρίζονται ως εισβολείς ή χωροκατακτητικά είδη και περιορίζουν την ανάπτυξη των γηγενών τα οποία απειλούνται με εξαφάνιση. Πέρα από τις οικολογικές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, η εισβολή από χωροκατακτητικά ξενικά είδη έχει κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις τόσο στη γεωργία όσο και στη δασοπονία. Για παράδειγμα, η οξαλίδα ή ξινοτρίφυλλο ή ξινήθρα ή ξυνίδα (Οxalis pes-caprae) είναι φυτοεισβολέας από την περιοχή του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας, στη Νότια Αφρική. Η οξαλίδα μοιάζει με το τριφύλλι, αν και ανήκει σε διαφορετική οικογένεια, και φέρει κίτρινα άνθη. Η εισαγωγή του στην Ευρώπη διαπιστώθηκε στη Μάλτα, στις αρχές του 19ου αιώνα και σταδιακά επεκτάθηκε και στην Ελλάδα. Θα την βρούμε να εξαπλώνεται ανάμεσα από ελιές, πορτοκαλιές και αμπέλια στην Πελοπόννησο, την Κρήτη, στη Στερεά Ελλάδα, στα Δωδεκάνησα και τις Κυκλάδες ενώ οι καλλιεργητές προσπαθούν να την ξεβγάλουν. Η ανθεκτικότητα του είδους οφείλεται στα βολβίδια του ριζικού του συστήματος, καθώς εύκολα επεκτείνεται με νέους βλαστούς, ενώ πολύ δύσκολα ξεριζώνεται. Ετσι, σε πολλά σημεία ο κίνδυνος περιορισμού της γηγενούς βλάστησης είναι μεγάλος. Μάλιστα, σε περιοχές όπως η Χίος οι τουλίπες που βγαίνουν στους ελαιώνες αντιμετωπίζουν μεγάλο πρόβλημα από τη ξυνίδα, η οποία με την υπεραύξησή της τις ανταγωνίζεται σοβαρότατα τόσο στο φως όσο και στα θρεπτικά στοιχεία και στο πολύτιμο νερό του εδάφους.

Εχω μερικά κυπαρισσάκια και ξεραίνονται από μέσα. Τι πρέπει να κάνω;

Λείλαντ, πευκοειδή
μα και κυπαρισσάκια
ευαίσθητα σε μύκητα,
θέλουν ψεκασματάκια.

Κωνοφόρα δέντρα, leyland, golden crest, τούγιες και άλλα ελατοειδή, πευκοειδή και κυπαρισσοειδή συναντάμε στους περισσότερους κήπους. Προσβάλλονται και από μύκητες, όπως ο μύκητας του γένους Φυτόφθορα (Phytophthora sp.). H Φυτόφθορα είναι ένας μύκητας που αναπτύσσεται στο ριζικό σύστημα και εμφανίζεται ως κάψιμο του εσωτερικού του δέντρου, κοντά στον κορμό, αρχίζοντας από κάτω προς τα πάνω. Αν η ζημιά δεν είναι προχωρημένη μπορεί να καταπολεμηθεί αρκει να παρατηρηθεί έγκαιρα. Εκείνο όμως που είναι σημαντικό για κάποιον ο οποίος έχει κωνοφόρα φυτά στον κήπο του είναι να αποφύγει να δημιουργήσει τις συνθήκες που ευνοούν τους μύκητες (υγρασία στο φύλλωμα, τραυματισμός του κορμού σε σημεία κοντά στο έδαφος, κακή στράγγιση). Να φυτεύουμε σε χώμα αφράτο και να χρησιμοποιούμε την ελαφρόπετρα ώς μέσο στράγγισης. Να μην καταβρέχουμε τα φυτά, στο φύλλωμά τους, πιστεύοντας πως αυτό τους κάνει καλό, ιδίως όταν ο ήλιος είναι δυνατός και η θερμοκρασία υψηλή. Ποτίζουμε πάντα στη ρίζα το απόγευμα ή το βράδυ. Αποφεύγουμε να κάνουμε πληγές στα δέντρα χαμηλά στον κορμό του ή αν αυτό συμβεί φροντίζουμε να τις καλύψουμε με ειδική κόλλα για τις πληγές των δέντρων. Για πρόληψη κάθε χρόνο της Φυτόφθορας προτείνουμε τις κρίσιμες περιόδους (άνοιξη και φθινόπωρο) από 3 ψεκασμούς ανά 20 μέρες με ταυτόχρονο ριζοπότισμα με κάποιο μυκητοκτόνο κατάλληλο εναντίον της φυτόφθορας. Κάτι ανάλογο μπορούμε να κάνουμε ακόμα και αν ήδη υπάρχει προσβολή, αφού όμως πρώτα καθαρίσουμε και απομακρύνουμε τα ξερά κλαδιά από το εσωτερικό του δέντρου.

Τι αναρριχόμενο φυτό να βάλω στη μικρή μου βεράντα που βλέπει δυτικά;

Αναρριχόμενο φυτό, όμορφη διπλαδένια,
μια σίγουρη επιλογή, δίχως καμία έννοια

Η Διπλαδένια (Dipladenia sanderii) ή βραζιλιάνικο γιασεμί είναι ένα από τα πιο όμορφα αναρριχώμενα φυτά. Πρόκειται για ένα αειθαλές αναρριχώμενο φυτό με άνθη από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο. Το χαρακτηριστικό της διπλαδένιας είναι τα όμορφα άνθη της. Εχουν σχήμα τρομπέτας και οι άκρες τους κυρτώνουν ελαφρά προς τα έξω. Μπορεί να μην είναι αρωματικά αλλά οι χρωματικές τους αποχρώσεις, οι οποίες έχουν στο κέντρο τους το βαθύ κίτρινο του μίσχου της, είναι πραγματικά μοναδικές.Τη βρίσκουμε σε κόκκινο,φούξια, ροζ και λευκό. Τα φύλλα της είναι μακρόστενα, λαμπερά πράσινα. Είχε ανακαλυφθεί στις ορεινές περιοχές πάνω από το Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας προς το τέλος του 19ου αιώνα και δεν έχει βρεθεί έκτοτε αυτοφυής. Είναι εξαιρετικό φυτό κατάλληλο για τις βεράντες και τα μπαλκόνια μας. Εκτός από αναρριχώμενο χρησιμοποιείται πολύ και σε γλάστρες με τα φύλλα του να κρέμονται προς τα έξω, δημιουργώντας μια εξαιρετική σύνθεση. Μπορεί να αναπτυχθεί και να διαμορφωθεί επάνω σε πέργκολα, αλλά δείχνει εξίσου όμορφη και σαν θάμνος. Η Διπλαδένια ανθίζει διαρκώς όταν η θερμοκρασία είναι πάνω από 10 βαθμούς κελσίου τη νύχτα. Μεγαλώνει αρκετά εάν ποτίζεται συχνά όταν βρίσκεται σε γλάστρα, αλλά θα εντυπωσιαστείτε με την ανάπτυξή της αν τη φυτέψετε στο χώμα. Αγαπά τη ζέστη και αυτό φαίνεται και από τη διάρκεια της ανθοφορίας της, η οποία διαρκεί για τους τρεις καλοκαιρινούς μήνες. Παρ’ όλα αυτά καλό θα ήταν να τη φυτέψετε σε μέρος με λίγη σκιά, γιατί ο καυτός μεσημεριάτικος ήλιος του καλοκαιριού δεν την ευνοεί ιδιαίτερα. Συνδυάζεται πολύ όμορφα και με άλλα αναρριχώμενα φυτά όπως είναι η Στεφανωτή.

Τι πρέπει να γνωρίζω για τις κοπριές που χρησιμοποιώ στον κήπο μου;

Πολύτιμη η κοπριά, στον κήπο να τη βάζεις,
το ύψος της παραγωγής, σίγουρα θ’ανεβάζεις.

Αποτελεί ένα εξαιρετικό οργανικό λίπασμα, το οποίο εκτός από την τροφοδοσία των φυτών με θρεπτικά στοιχεία, βελτιώνει τη δομή του εδάφους και επιπλέον του προσφέρει ωφέλιμους μικροοργανισμούς. Η περιεκτικότητά της σε θρεπτικά συστατικά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το είδος του ζώου που έχει προέλθει. Για παράδειγμα η χωνεμένη κοπριά από κοτόπουλα περιέχει περισσότερο άζωτο από αυτή των βοοειδών και των κουνελιών, αλλά λιγότερο από αυτή των προβάτων και των χοίρων. Κατά προσέγγιση η αποξηραμένη κοπριά περιέχει περίπου 1 – 2% Αζωτο, 1 – 2% Φώσφορο και 0,8 – 2% Κάλιο. Επίσης περιέχει σημαντικές ποσότητες ιχνοστοιχείων. Οσον αφορά τη χρήση της πρέπει να προσέξουμε αν είναι χωνεμένη ή όχι. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο, αλλά συνήθως η χωνεμένη κοπριά δεν είναι ζεστή, δεν περιέχει υγρά και δεν αναδίδει έντονη οσμή. Το πιο χαρακτηριστικό αποτέλεσμα από τη χρήση αχώνευτης κοπριάς είναι το λεγόμενο “κάψιμο» των λαχανικών. Η κοπριά μπορεί να χρησιμοποιηθεί αμέσως πριν τη σπορά ή τη φύτευση, ενώ η μη χωνεμένη εφαρμόζεται το φθινόπωρο και η σπορά ή η φύτευση των λαχανικών μας γίνεται την επόμενη άνοιξη. Η εφαρμογή μη χωνεμένης κοπριάς απαιτεί τουλάχιστον διπλάσια ποσότητα από τη χωνεμένη. Για μια καλή παραγωγή θα χρειαστούν τουλάχιστον 1,5 – 3 τόνοι χωνεμένης κοπριάς ανά στρέμμα. Αν δεν μπορούμε να βρούμε αρκετή ποσότητα, τότε αντί να την τοποθετήσουμε σ’ όλη την επιφάνεια του λαχανόκηπου μπορούμε να τη βάλουμε μόνο στις γραμμές που θα γίνει η φύτευση ή μόνο γύρω από τις θέσεις φύτευσης για λαχανικά όπως το καρπούζι, το πεπόνι, το αγγούρι, τα κολοκυθάκια, κ.ά. που φυτεύονται σε μεγάλες αποστάσεις. Στη συνέχεια η κοπριά πρέπει να ενσωματωθεί στο έδαφος, είτε με τσάπα, είτε με φρέζα.

Πόσο σημαντική είναι η μέλισσα λόγω την επικονίασης των φυτών;

Μέλισσα σημαντική,
σ’ ωφέλεια κι αξία,
στον κύκλο της διατροφής,
κρίκος με σημασία.

Η ωφέλεια που έχει ο άνθρωπος από την επικονίαση δεν μπρεί να υπολογισθεί επακριβώς αλλά σίγουρα είναι πολύ μεγαλύτερη από την αξία του μελιού και κεριού που παράγει η μέλισσα. Οι μέλισσες καθώς επισκέπτονται τα άνθη για τη συλλογή τροφής (νέκταρ & γύρη) επικονιάζουν εκατοντάδες διαφορετικά είδη φυτών. Η μέλισσα αποτελεί τον κυρίαρχο επικονιαστή στη φύση καθώς ένα συνηθισμένο μελίσσι με 50.000 μέλισσες επικονιάζει 500.000 άνθη την ημέρα και μια μοναδική μέλισσα μπορεί να επισκεφθεί ως και 10.000 άνθη την ημέρα. Από τα 100 είδη φυτών που προσφέρουν το 90% της τροφής στον κόσμο, το 70% γονιμοποιούνται από τις μέλισσες. Η ωφέλεια από την επικονίαση είναι ακόμη μεγαλύτερη όταν σκεφθούμε ότι η επικονίαση είναι η παραγωγή τροφής για τον άνθρωπο και τα άλλα ζώα. Η επικονίαση είναι ένας βασικός και απαραίτητος κρίκος σε μια αλυσίδα παραγωγής προϊόντων. Ο σπόρος που θα παραχθεί από την επικονίαση ενός άνθους π.χ. του τριφύλλι, θα δώσει ένα φυτό που θα δώσει σανό και με τη σειρά του θα δώσει τη δυνατότητα να παραχθεί κρέας και γάλα.

Η γυναίκα μου ζήτησε να της πάρω μία καλαγχόη. Τι λουλούδι είναι αυτό;

Φύλλα σαρκώδη και πλατιά, φέρει η καλαγχόη,
είναι και τα λουλούδια της, από ωραίο σόι.

Η καλαγχόη ξεχωρίζει για τα όμορφα κόκκινα λουλουδάκια της που εμφανίζονται στην κορυφή των μίσχων σε ταξιανθίες. Τα τελευταία χρόνια συναντάμε και μία μεγάλη ποικιλία χρωμάτων:  κίτρινα, πορτοκαλί, ροζ, μοβ, λευκά, ενώ τελευταία εμφανίζονται και δίχρωμες ποικιλίες. Τα φύλλα της καλαγχόης είναι σαρκώδη, πλατιά, οβάλ, με οδοντωτές άκρες, εμφανίζονται εναλλάξ σε όλο το μήκος των μίσχων. Επειδή είναι πολύ τρυφερά, σπάνε εύκολα με την παραμικρή αδέξια κίνηση. Ποτίζετε τη δυο φορές τη βδομάδα με άφθονο νερό, αλλά μην το παρακάνετε, γιατί ίσως οι ρίζες της να σαπίσουν. Επίσης όταν ποτίζετε, να αποφεύγετε να βρέχετε τα φύλλα του φυτού γιατί θα σας σαπίσουν κι αυτά. Στο δικό μας εύκρατο κλίμα, η καλαγχόη μπορεί να καλλιεργηθεί το ίδιο εύκολα σε εσωτερικό και εξωτερικό χώρο πάντα όμως σε γλάστρες και όχι στον κήπο. Οι θερμοκρασίες μεταξύ 12 και 30 βαθμούς C είναι ιδανικές για την ανάπτυξη και την άνθιση του φυτού. Δεν θέλει απευθείας έκθεση στο φως του ήλιου, ενώ η προσθήκη υγρού λιπάσματος, μια φορά τον μήνα θα βελτίωνε εντυπωσιακά τα άνθη και το φύλλωμα της

Θέλω να φυτέψω τριανταφυλλιές, αλλά ο κήπος  βγάζει ζιζάνια. Τι να κάνω;

Βάλε γεωύφασμα και φτιάξε το παρτέρι,
να διώξεις τα ζιζάνια, χειμώνα – καλοκαίρι.

Δεν είναι καθόλου εύκολο να ξεχορταριάζουμε, ιδίως σε δυσπρόσιτα σημεία με αγκάθια, όπως γύρω από τις τριανταφυλλιές. Ετσι, η λύση είναι η χρήση του γεωυφάσματος, μας βοηθάει να απαλλαγούμε μόνιμα από τα ζιζάνια καθώς αντέχει στον ήλιο και δεν σκίζεται ακόμα κι αν πιέζεται από μεγάλο βάρος. Επιτρέπει τη δίοδο του αέρα και του νερού, ενώ σκιάζει εντελώς το έδαφος το οποίο καλύπτει κι έτσι τα ζιζάνια καταστρέφονται ενώ βοηθά και στην εξοικονόμηση του νερού του ποτίσματος. Στρώνουμε λοιπόν το γεωύφασμα σε καθαρό εδαφος, ανοίγουμε σχετικά τρύπες διαμέτρου 30 εκ. και φυτεύουμε στι κατάλληλες θέσεις τις τριανταφυλλιές μας. Βάζουμε υπόγειο ή υπέργειο σύστημα άρδευσης και καλύπτουμε το γεωύφασμα με χαλίκι της αρεσκείας μας. Στα κενά σημεία γύρω από τα φυτά προσθέτουμε διακοσμητική πευκόφλουδα κωνοφόρων που αποτελεί φυσικό οργανικό προϊόν πολύ χρήσιμο για διακόσμηση σε παρτέρια, διαδρόμους, κήπους και  παιδότοπους. Λειτουργεί και ως φυσικό ζιζανιοκτόνο, μειώνοντας τη βλαστικότητα των σπόρων των ζιζανίων.

Φύτεψα πέρυσι μία λεμονιά και τα φύλλα της έπιασαν φιδάκι.Τι πρέπει να κάνω;

Εχθρός σε κάθε λεμονιά, στα τρυφερά τα φύλλα,
ο φυλλοκνίστης έρχεται και φέρνει ανατριχίλα.

Το φιδάκι είναι ο φυλλοκνίστης των εσπεριδοειδών που προσβάλλει την τρυφερή βλάστηση, κυρίως τα φύλλα, αλλά και τους νεαροί βλαστούς και τους πράσινους καρπούς. Τα φύλλα καρουλιάζουν, έχουν αργυρόχρωμη όψη, αποχρωματίζονται και η επιφάνειά τους καλύπτεται από στοές. Αυτό προκαλεί μείωση της φωτοσυνθετικής δραστηριότητάς τους ή ακόμη και την ξήρανσή τους, με συνέπειες στη θρέψη του φυτού και έμμεσα στην παραγωγή. Η αντιμετώπιση του εντόμου είναι δύσκολη και καταρχήν συστήνεται η αποφυγή μεταφοράς του μολύσματος από περιοχή σε περιοχή με φυτικό υλικό και κοπή των “λαίμαργων” καθώς και η πολύ πρώιμη εφαρμογή άρδευσης και αζωτούχου λίπανσης, έτσι ώστε να μην ενθαρρύνεται η βλάστηση την θερμή περίοδο που το έντομο μπορεί να αναπτύξει υψηλούς πληθυσμούς. Tέλος, η προστασία της τρυφερής βλάστησης με κατάλληλα βιολογικά εντομοκτόνα (θερινό πολτό και φυσική πυρεθρίνη) ίσως αποδειχτεί ανεπαρκής σε συνθήκες υψηλής προσβολής. .

Γιατί πέρυσι οι ντομάτες μαύρισαν στην κάτω πλευρά;

Φύτεψε τις ντομάτες σου κι ασβέστιο να βάλεις αν θες καλή παραγωγή, στο τέλος για να βγάλεις Η τάπα ή ντάλια ή ξηρή κορυφή, είναι ένα συχνό πρόβλημα που εμφανίζεται στις ντομάτες, αλλά και σε πιπεριές και σε μελιτζάνες. Ξεκινά με μία σκούρα κηλίδα διαμέτρου 1 με 2 εκατοστά, στο κάτω μέρος του καρπού που σταδιακά βαθουλώνει. Η κηλίδα σταδιακά αυξάνει σε μέγεθος και απλώνει καλύπτοντας όλο το κάτω μέρος του καρπού. Οι πιθανότερες αιτίες για την εμφάνιση του προβλήματος είναι η έλλειψη ασβεστίου στο έδαφος σε συνδυασμό με ακανόνιστο πότισμα, η υπερβολική χρήση αζωτούχων λιπασμάτων (αμμωνίες), το χαμηλό pH εδάφους και η έντονη ζέστη κατά τη φάση ανάπτυξης του καρπού. Οι ντομάτες ποικιλίας cherry είναι πολύ ανθεκτικές και σπάνια παρουσιάζουν το πρόβλημα σε αντίθεση με τις μεγάλες ντομάτες που είναι πολύ ευαίσθητες. Προσθέστε, λοιπόν, κατά τη φύτευση οργανικό βιολογικό ασβέστιο – μαγνήσιο που παράγεται από απολιθωμένα φύκια και όστρακα, σε συνδυασμό με τακτικά ποτίσματα για να μη σας μαυρίζουν οι τομάτες.

Κάθε χρόνο την Ανοιξη, οι τριανταφυλλιές ασπρίζουν στα φύλλα. Τι φταίει;
Πρόσεχε στις τριανταφυλλιές, τα φύλλα να μην βρέχεις, αν θέλεις τριαντάφυλλα στο βάζο σου να έχεις. Αυτή την εποχή η πιο συνηθισμένη ασθένεια της τριανταφυλλιάς είναι το ωίδιο ή σίρικας στα Χανιά ή χολέρα που λένε στο Ηράκλειο και την ανατολική Κρήτη. Η προσβολή ευνοείται από υγροθερμικές συνθήκες, μετά από βροχή ή από πότισμα στα φύλλα. Είναι άκρως μεταδοτική ασθένεια, καθώς ακόμη και ένα φύσημα ανέμου ή μία απλή επαφή μπορεί να τη διασπείρει. Καλύτερα σε κήπους να αποφεύγεται η διαβροχή των φύλλων, ειδικά σε κήπους γκαζόν όπου το αυτόματο πότισμα βρέχει τις τριανταφυλλιές. Συνιστάται η κοπή και απομάκρυνση ή καύση των προσβεβλημένων τμημάτων και αποκομιδή όλων των πεσμένων φύλλων τριανταφυλλιάς από τον κήπο. Η χημική καταπολέμηση είναι δυνατό να έχει προληπτικό ή κατασταλτικό χαρακτήρα. Πολύ καλά αποτελέσματα έχει η σωστή χρήση του θειαφιού είτε με τη μορφή σκόνης επιπάσεως σε θειαφιστήρα, είτε σα βρέξιμο θειάφι. Επίσης, σαν ύστατη λύση είναι δυνατή η προσεκτική χρήση εγκεκριμένων ωιδιοκτόνων σκευασμάτων.

Θα ήθελα να ρωτήσω, αν τα κηπευτικά που φύτεψα χρειάζονται στήριξη;

Στήριξε τα κηπευτικά, να πάρουνε αέρα, να έχουνε παραγωγή που να πηγαίνει σφαίρα. Τα περισσότερα καλοκαιρινά φυτά απαιτούν στήριξη για να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα, τόσο από την άποψη της παραγωγής όσο και για την πρόληψη διαφόρων ασθενειών. Ενα φυτό που στηρίζεται και είναι όρθιο, έρχεται σε καλύτερη επαφή με τον ήλιο, αερίζεται καλύτερα με αποτέλεσμα να μη δημιουργούνται ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης για προσβολές από έντομα, μύκητες κ.ά. Επίσης το φυτό που υποστυλώνεται δεν ακουμπά στο έδαφος οπότε δεν σαπίζουν τα φύλλα του ή ο κορμός του από το νερό του ποτίσματος και δεν προσβάλλεται πολύ από τους εχθρούς του εδάφους. Ετσι, πρέπει να υποστυλώνουμε τις τομάτες, τις αγγουριές μας και τις φασολιές μας με καλάμια ή με ανοξείδωτα πλέγματα. Ακόμη σε σύρματα σε φράκτες, μπορούμε να φυτέψουμε γλυκοκολοκυθιές που απλώνουν πολύ. Ειδικά για τις φασολιές, εκτός από τα καλάμια, κυκλοφορεί στο εμπόριο και δίχτυ πολλών μέτρων που βοηθά στην αναρρίχησή τους.

Θέλω να φυτέψω γκαζόν, αλλά δεν θέλω να το κουρεύω συνέχεια. Τι είδος μου προτείνετε;

Αν θέλεις φύτεψε γκαζόν, το λένε τριφυλλάκι, ποτέ δεν θέλει κούρεμα, ούτε πατηματάκι. Για γκαζόν που δεν χρειάζεται κούρεμα, υπάρχει η διχόντρα, ένα έρπον, πλατύφυλλο, ποώδες φυτό, που χρησιμοποιείται για εδαφοκάλυψη. Εχει χαμηλή ανάπτυξη και εξαπλώνεται εύκολα χάρη στους έρποντες βλαστούς του που ονομάζονται στόλωνες. Τα φύλλα του έχουν νεφροειδές σχήμα, βαθύ πράσινο χρώμα και μοιάζει στην όψη και με τριφύλλι και γι’ αυτό θα το συναντήσετε συχνά σαν “τριφυλλάκι χλοοτάπητα”. Η συνολική εμφάνιση του φυτού είναι αυτή ενός παχύ και επίπεδου χλοοτάπητα με βελούδινη εμφάνιση όλο το χρόνο, χωρίς να χρειάζεται κούρεμα. Αν και δεν συνιστάται για εδαφοκάλυψη μεγάλων επιφανειών ή για περιοχές που ο χλοοτάπητας πατιέται (πάρκα, γήπεδα, κ.λπ.), ανταποκρίνεται θαυμάσια και είναι πολύ ανθεκτικό στους μικρούς οικιακούς κήπους. Η διχόντρα αναπτύσσεται καλά σε ημισκιερές περιοχές, ωστόσο οι ηλιόλουστες περιοχές είναι αυτές που προτιμά. καθώς προτιμά πλήρη ήλιο. Θέλει καλά στραγγιζόμενα εδάφη και υψηλή περιεκτικότητα σε άζωτο στο χώμα. Αντιπαθεί τα αλατούχα εδάφη αντιπαθεί την ξηρασία και το κρύο.

Για περισσότερα άρθρα σχετικά με τον κήπο,επισκεφτείτε το παρακάτω link: http://www.haniotika-nea.gr/ta-mistika-tou-kipou

Follow us: @HaniotikaNea on Twitter | haniotika.nea on Facebook

Πηγή>: http://www.haniotika-nea.gr