Αράπικο φιστίκι: Μια αποδοτική και εύκολη καλλιέργεια

Μεγάλες οι προοπτικές ανάπτυξης

Το ενδιαφέρον για ελληνικό αράπικο φιστίκι είναι διαρκώς αυξανόμενο και σε αυτό βοήθησε η αύξηση των τιμών του εισαγόμενου φιστικιού κυρίως από την Κίνα και η μέτρια ποιότητά του.

Με τις τιμές των ποιοτικά κατώτερων προϊόντων από την Κίνα να κινούνται στα επίπεδα των εγχώριων ξηρών καρπών, εύλογα παρατηρείται μια έντονη στροφή προς τα ελληνικά προϊόντα. Μάλιστα, η ζήτηση για το αράπικο φιστίκι δεν περιορίζεται εντός των ελληνικών συνόρων, αλλά αρκετές χώρες από την Ευρώπη, όπως η Γαλλία και το Βέλγιο, ξεκίνησαν να εισάγουν ποσότητες ελληνικών ξηρών καρπών από τη χώρα μας.

 Αναμφίβολα πρόκειται για ένα προϊόν με καλές προοπτικές ανάπτυξης, καθώς η αγορά ξηρών καρπών σταθερά αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, με την εγχώρια κατανάλωση να εμφανίζει σταθερό ρυθμό αύξησης χρόνο με τον χρόνο. Η δε καλλιέργεια του αράπικου φιστικιού θεωρείται εύκολη, χωρίς ιδιαίτερες καλλιεργητικές φροντίδες.

Τα αράπικα φιστίκια μέχρι σήμερα σπανίως ήταν ελληνικά - συνήθως στο εμπόριο κυκλοφορούν εισαγόμενα φιστίκια από την Κίνα, την Αίγυπτο και την Αργεντινή. Πωλούνται στη φυσική τους μορφή, ψημένα ή χωρίς το κέλυφος αλλά με τη φλούδα ψημένα ή χωρίς τη φλούδα τηγανισμένα και αλατισμένα. Επειδή τα φιστίκια είναι ιδιαίτερα δημοφιλή, στην αγορά κυκλοφορούν και σε άλλες μορφές, όπως είναι το γνωστό φιστικοβούτυρο.

Οι σπόροι περιέχουν σε πολύ υψηλό ποσοστό (40-50%) λιπαρές ουσίες, από τις οποίες παράγεται εδώδιμο έλαιο υψηλής θρεπτικής αξίας (φιστικέλαιο), αλλά και το φυστικοβούτυρο (ένα είδος βουτύρου). Επίσης καβουρδισμένοι οι σπόροι καταναλώνονται ως ξηροί καρποί, ενώ με κατάλληλη επεξεργασία δίνουν ένα υποκατάστατο του κακάου που χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική. Επιπλέον, τα υποπροϊόντα της κατεργασίας των σπόρων θεωρούνται εξαιρετική ζωοτροφή, όπως και τα φύλλα του φυτού.

Η αραχίδα, το φυτό από το οποίο παίρνουμε το αράπικο φιστίκι, είναι μονοετής καλλιέργεια και κατάγεται από τη Νότια Αμερική, ενώ οι Πορτογάλοι ήταν αυτοί που το έκαναν γνωστό στον υπόλοιπο κόσμο.

Η μεγαλύτερη κατανάλωση της αραχίδας στο διεθνές εμπόριο αφορά στους καρπούς σε λοβούς ή τους αποφλοιωμένους για κατανάλωση χωρίς εξαγωγή του ελαίου, σε μορφή ξηρών καρπών.

Σε πολλούς τόπους, όπως η Κίνα, η Ινδία, η Δ. Αφρική, η Ιαπωνία, η Κορέα και οι ΗΠΑ, είναι ένα από τα κυριότερα ελαιούχα φυτά μεγάλης καλλιέργειας.

Στη χώρα μας, όπως και σε όλες τις παραμεσόγειες χώρες όπου ευδοκιμεί η ελιά, η αραχίδα χάνει τη σημασία της ως πηγή βρώσιμου λαδιού, επειδή η υπεροχή του ελαιολάδου είναι μεγάλη. Στην Ελλάδα καλλιεργούνται μόνο 45.000 στρέμματα, παρόλο που οι συνθήκες της χώρας μας είναι ιδανικές για την αραχίδα.

Το αράπικο φιστίκι θεωρείται ο ξηρός καρπός κατά της χοληστερίνης. Εχει μεγάλη ποσότητα φυτικών στερολών (διπλάσια από τους άλλους ξηρούς καρπούς και τα υπόλοιπα τρόφιμα που θεωρούνται καλές πηγές) και είναι έτσι πολύ αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση της χοληστερίνης.

Η αραχίδα είναι φυτό ανθεκτικό στην ξηρασία, αλλά η άρδευση εξασφαλίζει την καλή ποιότητα των καρπών και την υψηλή παραγωγή. Υπάρχουν πολλές μέθοδοι άρδευσης, όπως είναι η τεχνητή βροχή, με σταγόνες, με βραχίονα κ.λπ.

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ

Συγκομιδή και αποθήκευση

Η συγκομιδή πρέπει να γίνεται όταν το 70-80% των λοβών είναι ώριμοι. Παράγονται συνήθως 400-500 κιλά το στρέμμα.

Η συγκομιδή διακρίνεται σε τρεις φάσεις:

Ξερίζωμα

Αποξήρανση των λοβών

Αποκοπή των λοβών από τις ρίζες

Μετά τη συγκομιδή οι λοβοί, που έχουν περιεκτικότητα σε νερό 30-40%, πρέπει να χάσουν την περίσσεια της υγρασίας που περιέχουν, επειδή δεν μπορούν να αποθηκευθούν χωρίς να "ανάψουν". Επίσης, όταν οι λοβοί είναι πολύ νωποί με σπέρματα που είναι συνδεδεμένα με το εσωτερικό των λοβών, τότε καταστρέφεται η βλαστική ικανότητα των σπερμάτων. Η αποξήρανση έχει ως στόχο τη μείωση του ποσοστού υγρασίας ταχέως στο 15% και στη συνέχεια στο 8-10%. Η αποξήρανση μπορεί να γίνει με φυσικό ή τεχνητό τρόπο.

Η συσκευασία γίνεται σε σάκους. Γενικά οι καρποί της αραχίδας αποθηκεύονται σε λοβούς ή σε σπέρματα αποφλοιωμένα. Σε λοβούς η αποθήκευση είναι καλύτερη, απαιτεί όμως μεγαλύτερες επιφάνειες. Οι καρποί σε λοβούς δεν είναι πολύ ευαίσθητοι στις αλλοιώσεις και την ποιοτική υποβάθμιση και κυρίως από τις προσβολές των εντόμων σε σχέση με τους αποφλοιωμένους καρπούς.

Τα 700 ευρώ ανά στρέμμα φτάνει η απόδοση

Με τη στρεμματική απόδοση να κυμαίνεται μεταξύ 400 και 500 κιλών αράπικου φιστικιού και μια μέση τιμή 1,2-1,4 ευρώ το κιλό, το ακαθάριστο εισόδημα που δίνει αυτή η καλλιέργεια είναι 500-700 ευρώ ανά στρέμμα.

Η αραχίδα -όπως αναφέρει ο γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος- προτιμά ελαφρά εδάφη, ώστε να μπορούν οι βλαστοί να εισέρχονται εύκολα στο έδαφος μετά τη γονιμοποίηση των ανθέων, αλλά και κατά το ξερίζωμα των φυτών να μην υπάρχουν απώλειες των καρπών κατά τη συγκομιδή. Το έδαφος που είναι καταλληλότερο είναι το καλά στραγγιζόμενο αμμοπηλώδες έδαφος.

Δεν πρέπει να καλλιεργείται η αραχίδα σε ρηχά εδάφη που έχουν πρόβλημα με τη διάβρωση. Επίσης είναι ευαίσθητη καλλιέργεια στην υψηλή αλατότητα του εδάφους, ενώ δεν έχει μεγάλη ευαισθησία στα αλκαλικά εδάφη αλλά προτιμά εδάφη με pΗ κοντά στο 7. Οι άριστες θερμοκρασίες καλλιέργειας της αραχίδας είναι 25-35 οC. Χαμηλότερες θερμοκρασίες από αυτά τα όρια προκαλούν επιμήκυνση του βλαστικού κύκλου των φυτών.

Επίσης χαρακτηρίζεται ως φυτό ανθεκτικό στην ξηρασία, αλλά οι καλύτερες αποδόσεις είναι εκεί που δεν λείπει η υγρασία στο έδαφος.

Θα πρέπει, βέβαια, να επισημανθεί ότι η αραχίδα είναι πολύ ευαίσθητη στο είδος της προηγούμενης καλλιέργειας. Δεν πρέπει η σπορά της αραχίδας να γίνεται επί μακρά σειρά ετών στο ίδιο χωράφι. Θα πρέπει να εντάσσεται σε μια αμειψισπορά. Η αμειψισπορά θα προστατέψει την καλλιέργεια της αραχίδας από τα ζιζάνια, αλλά και διάφορες άλλες ασθένειες.

Η προετοιμασία του εδάφους αρχίζει με την απομάκρυνση των υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας. Επειτα γίνεται το όργωμα και ακολουθεί το φρεζάρισμα του εδάφους.

Η φύτευση των σπόρων της αραχίδας αρχίζει με το καθάρισμα των σπόρων από τα περιβλήματα. Η εργασία αυτή πρέπει να γίνεται με τα χέρια, ώστε να μην πληγωθούν τα σπέρματα.

Φύτευση

Στη συνέχεια γίνεται διαλογή των σπερμάτων που δεν είναι κατάλληλα για σπορά. Οι αποστάσεις φυτεύσεως πρέπει να είναι 30-40 cm μεταξύ των γραμμών και 10-20 cm μεταξύ των φυτών επάνω σε κάθε γραμμή. Η σπορά γίνεται στα τέλη Απριλίου με αρχές Μαΐου, η μέθοδος που ακολουθείται είναι με σπαρτική μηχανή. Η σπορά με τα χέρια γίνεται με έναν σπόρο σε βάθος 3-5 cm ή με μια σπαρτική μηχανή. Για κάθε στρέμμα απαιτούνται 5-8 κιλά σπόρου. Το έδαφος πρέπει να είναι πλούσιο σε οργανικές ουσίες. Η αραχίδα έχει ριζικό σύστημα που της επιτρέπει να εκμεταλλεύεται έναν σημαντικό όγκο χώματος και να αξιοποιεί το λίπασμα που διατίθεται. Στα ελαφρά όξινα εδάφη εφαρμόζεται ασβέστιο (μαρμαρόσκονη) με στόχο την ανόρθωση του pH. Η έλλειψη σε ασβέστιο έχει ως αποτέλεσμα το μεγάλο ποσοστό κενών λοβών ή λοβών με μικρούς καρπούς. Το ασβέστιο μπορεί να δίδεται με καλά αποτελέσματα στο έδαφος, κοντά στη ζώνη όπου αναπτύσσονται οι λοβοί των καρπών.

Η συγκομιδή γίνεται στα τέλη Σεπτέμβρη με αρχές Οκτώβρη. Γίνεται με εκρίζωση με ειδικό μηχάνημα και ακολουθεί το στέγνωμα κάτω από τον ήλιο για 3-4 ημέρες. Επειτα έρχεται η περαιτέρω απομάκρυνση σκόνης, πέτρας, κλαδιών κ.ά., καθώς και η αποφλοίωση. Δεν απαιτούνται συχνοί ψεκασμοί ή φυτοφάρμακα, παρά μόνο κατά τη σπορά.

Στα ύψη το ενδιαφέρον από τους παραγωγούς

Μπορεί το αράπικο φιστίκι να καλλιεργείται σε διάφορα μέρη της Ελλάδας από την Πελοπόννησο μέχρι την Ορεστιάδα, ωστόσο οι συνολικές εκτάσεις δεν υπερβαίνουν κάποιες δεκάδες χιλιάδες στρέμματα, με αποτέλεσμα η ζήτηση μέχρι σήμερα να καλύπτεται από εισαγόμενους ξηρούς καρπούς.

Ωστόσο, η έντονη στροφή στο ελληνικό αράπικο φιστίκι έχει εκτοξεύσει το ενδιαφέρον πολλών παραγωγών για την καλλιέργειά του.

"Υπάρχει μεγάλη ζήτηση για το ελληνικό αράπικο φιστίκι τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και σε αρκετές χώρες κυρίως από την Ευρώπη, και αυτός είναι ο λόγος που ωθούμε πολλούς παραγωγούς να καλλιεργήσουν το αράπικο φιστίκι" αναφέρει ο κ. Μακανίκας Ιωάννης, ιδιοκτήτης της εταιρείας "Μακίν Ξηροί Καρποί".

Η εταιρεία επιχειρεί να δημιουργήσει ένα εκτεταμένο δίκτυο συνεργασίας με Ελληνες παραγωγούς, υποστηρίζοντας με τεχνογνωσία τη σωστή καλλιέργειά τους (εδαφοκλιματικές συνθήκες, άρδευση, λίπανση, κλάδεμα, φυτοπροστασία κ.ά.).

Συνεργασίες

"Συνεργαζόμαστε με Ελληνες παραγωγούς, και με τον ειδικό μηχανολογικό εξοπλισμό που διαθέτουμε, μεταποιούμε την παραγωγή και την προωθούμε, ωμή ή επεξεργασμένη, στην εγχώρια και διεθνή αγορά, επισημαίνει ο κ. Μακανίκας. Μάλιστα, η εταιρεία βλέποντας τις εξελίξεις επενδύει στην καλλιέργεια αράπικου φιστικιού.

Ηδη για τη νέα περίοδο, περισσότερα από 1.500 στρέμματα γης θα καλλιεργηθούν σε συνεργασία με την εταιρεία μας. Η εταιρεία δραστηριοποιείται παράλληλα με τη μεταποίηση 5 διαφορετικών ειδών ξηρών καρπών, με μονάδες παραγωγής αμυγδαλόψιχας, καρυδόψιχας, ψίχας φιστικιού Αιγίνης, φουντουκόψιχας και ψίχας αράπικου φιστικιού, ενώ η ημερήσια παραγωγή ψίχας ελληνικών ξηρών καρπών δύναται να ξεπερνά τους 10 τόνους".

Για περισσότερες πληροφορίες:  Κάσσανδρος Γάτσιος

Γεωπόνος – SymAgro τηλ. 26510 07653 – 6944846475 info@symagro.com

(Πηγή: Εθνος)