Φυλλοξηρα Αμπέλου

Φυλλοξηρα

Ονομα του εντόμου: PHYLLOXERA VATATRIX (Daktylosphaira Vitifoliae)ΦΥΛΛΟΞΗΡΑ (Hemiptera, Homoptera, Aphidae)

Φάσμα προσβαλλομένων: Aμπέλι.Η φυλλοξήρα του σταφυλιού είναι ένα λεπτό, ψειροειδές έντομο που θρέφεται από τις ρίζες του Vitis vinifera, αναστέλλοντας την ανάπτυξη των αμπελιών ή καταστρέφοντάς το.

Συχνότητα και σπουδαιότητα:
Η φυλλοξήρα εμφανίζεται σχεδόν σε όλες τις αμπελοκαλλιέργειες σ'όλο τον κόσμο. Με προέλευση την Βόρειο Αμερική, η ψείρα αυτή είναι γνωστή ως Φυλλοξήρα Vastatrix (PV). Φυλλοξήρα είναι το όνομα του είδους, ενώ "Vastatrix" σημαίνει καταστροφέας, και ο προσδιορισμός αυτός προσαρτήθηκε όταν καταστράφηκαν όλα τα αμπέλια της Γαλλίας. H Φυλλοξήρα Vastatrix δεν έχει εξολοθρευτεί. Η ψείρα υπάρχει ακόμα σήμερα και είναι έντομο επικίνδυνο για το αμπέλι όμως, με προσεκτική αντιμετώπιση και με τη γνώση που αποκτήθηκε εδώ και αιώνες, η προκαλούμενη ζημιά μπορεί να περιοριστεί.

Συμπτώματα: H φυλλοξήρα καταστρέφει το ριζικό σύστημα των αμπελιών επειδή τρέφεται πάνω στη ρίζα, είτε στα αναπτυσσόμενα ριζίδια τα οποία μετά φουσκώνουν και κιτρινίζουν, ή σε ώριμες, σκληρές ρίζες, όπου είναι δύσκολο να εντοπίσουμε το φούσκωμα. Τα νεκρωτικά στίγματα αναπτύσσονται στα πλάγια των ριζών, εκεί που τα έντομα τρέφονται. Τα νεκρωτικά στίγματα είναι αποτέλεσμα της δευτερεύουσας μυκητησιακής μόλυνσης που μπορεί να περιζώσει τις ρίζες, εξουδετερώνοντας έτσι μεγάλο μέρος του ριζικού συστήματος. Τέτοια βλάβη στις ρίζες προκαλεί ανεπαρκή ανάπτυξη του αμπελιού και μικρότερη παραγωγή καρπών.

Αν εξεταστούν οι ρίζες, εντοπίζονται στα ριζίδια πολυάριθμα οιδήματα, που  είναι κατ'αρχήν κιτρινωπά και σαρκώδη, αλλά με τον καιρό σαπίζουν και αποκτούν χρώμα καφέ ή μαύρο. Αν οι ρίζες επί των οποίων εντοπίζον.ται τα οιδήματα εξεταστούν με φακό, παρατηρείται ότι υπάρχει ένας αριθμός μικροσκοπικών καφέ-κίτρινων εντόμων. Αυτά είναι τα ριζικά μορφώματα (radi cola) της φυλλοξήρας.

Τα κλήματα υποαναπτύσσονται και αποκτούν ελάχιστα φύλλα κι αυτά μικρά. Οταν η ασθένεια προχωρήσει, τα φύλλα αποχρωματίζονται, γίνονται κίτρινα ή κοκκινωπά με μαύρες άκρες και μαραίνονται. Τα σταφύλια παύουν ν'αναπτύσσονται και ζαρώνουν. Η σοβαρότητα της μόλυνσης διαφοροποιείται ανάλογα με τη ζωτικότητα του αμπελιού, τη σύνθεση του εδάφους και την άρδευση. Το έντομο αυτό προτιμά τα βαριά, αργιλώδη εδάφη.

Περιγραφή του εντόμου:

Η ενήλικη φυλλοξήρα είναι μικρό έντομο μήκους 8 εκατοστών, με χρώμα κίτρινο ή κιτρινωπό ή λαδί ή πράσινο, ανοιχτό καστανό, καφέ ή πορτοκαλί. Γενικά έχει σχήμα ωοειδές. Η κεφαλή του φέρει μικρά κόκκινα μάτια και ζεύγος από τριπλές κεραίες, από τις οποίες οι δυο πρώτες είναι κοντές και παχιές και η τρίτη επιμηκέστερη με την άκρη κομμένη λοξά .Τα αυγά είναι κίτρινα, ωοειδή, με μήκος διπλάσιο του πλάτους τους. Οι νύμφες είναι όμοιες με τις ενήλικες, αλλά μικρότερες.

Κύκλος ζωής:
Η πλειονότητα των εντόμων της φυλλοξήρας είναι άπτερα θηλυκά, που εναποθέτουν αυγά από παρθενογένεση. Το έντομο έχει προβοσκίδα, και εναποθέτει μετακινώντας το υπογάστριο, 30-40 κίτρινα αυγά σε μικρές ομάδες. Μετά την παρέλευση 6,8 ή 12 ημερών, ανάλογα με τη θερμοκρασία, εκκολάπτονται οι κάμπιες.Οι κάμπιες κινούνται ζωηρά για λίγες μέρες και ύστερα, έχοντας διαλέξει  κατάλληλο μέρος στις νεαρές ρίζες, εισάγουν την προβοσκίδα τους και εγκαθίστανται.Καθώς προχωρεί το καλοκαίρι, εμφανίζεται μια δεύτερη μορφή εντόμων ανάμεσα στα ήδη εγκατεστημένα στις ρίζες, έντομα που έχουν μόλις εκκολαφθεί. Αυτές είναι οι νύμφες που θα αποκτήσουν φτερά. Το σώμα τους είναι λεπτότερο και στην αρχή φέρουν ευδιάκριτα εξογκώματα. Αργότερα (ύστερα από αρκετές αποβολές του περιβλήματός τους), εμφανίζονται δυο ζευγάρια υποτυπωδών φτερών, και ύστερα το έντομο σκαρφαλώνει στην επιφάνεια του εδάφους και απ'εκεί στο αμπέλι. Εκεί επέρχεται η πέμπτη και τελευταία του αποβολή περιβλήματος, και εμφανίζεται ένα θηλυκό με φτερά, που θα προχωρήσει σε παρθενογενετική αναπαραγωγή.  

Αντιμετώπιση:Το καλύτερο προληπτικό μέσο για την καταστροφική φυλλοξήρα είναι η χρήση ανθεκτικού ριζικού stock στις μολυσμένες περιοχές. Η μεγάλη πλειονότητα των αμπελιών στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο εμβολιάζονται (μεταμοσχεύονται) σε αμερικανικό rootstock, γιατί είναι ανθεκτικό.

Αλλα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν είναι:

- Καθαρό φυτικό υλικό

- Περιορισμός της κίνησης γεωργικών μηχανημάτων από μολυσμένες περιοχές.

Επίσης κάποιες επιτυχίες στη θεραπεία μολυσμένων αμπελιών έχουν καταγραφεί μέσω προσεκτικού ποτίσματος και προσθήκης θρεπτικών συστατικών.

Πηγή>http://www.plantprotection.hu/