Τα τοξικά ψάρια – λαγοκέφαλοι πρωτοεμφανίστηκαν στη Ρόδο το 2003 και εξαπλώθηκαν ραγδαία, φθάνοντας ακόμη και στο Βόρειο Αιγαίο.
Τον τελευταίο καιρό αλιεύονται λαγοκέφαλοι που φθάνουν ως και τα πέντε κιλά βάρος και από μήκος μέχρι και το ένα μέτρο. Σύμφωνα µε επιστήμονες, το γεγονός αυτό αποτελεί απόδειξη της ταχύτατης εξάπλωσής τους και της κυριαρχίας τους έναντι άλλων ειδών στις ελληνικές θάλασσες. Προκαλούν σημαντικές επιπτώσεις στα θαλάσσια οικoσυστήματα και την αλιεία.
Ερευνητικό πρόγραμμα από το ΕΛΚΕΘΕ για την αξιοποίηση του λαγοκέφαλου
Η χρήση του λαγοκέφαλου για παραγωγή ιχθυαλεύρου μετά από απενεργοποίηση της τετροδοτοξίνης είναι μια καινοτόμος ιδέα και ήδη πραγματοποιούνται σχετικά πειράματα από ερευνητές του ΕΛΚΕΘΕ.
Ο λαγοκέφαλος είναι ένα τέτοιο εισβολικό σαρκοφάγο ψάρι, του οποίου η σάρκα περιέχει μια πολύ ισχυρή νευροτοξίνη. Η τετροδοτοξίνη (ΤΤΧ) αυτή, εάν καταναλωθεί από ανθρώπους προκαλεί σοβαρή τροφική δηλητηρίαση, ακόμη και τον θάνατο.
Στόχος του προγράμματος είναι η μετατροπή του λαγοκέφαλου από μη βρώσιμο ψάρι που εκτοπίζει ή/και τρέφεται με εμπορικά είδη, σε ένα “αξιοποιήσιμο” ψάρι, που δε θα απορρίπτεται στη θάλασσα. Αποκτώντας εμπορική αξία, το ψάρι αυτό θα αλιεύεται από την παράκτια αλιεία, περιορίζοντας έτσι τους πληθυσμούς του, και επιτρέποντας στα γνωστά ενδημικά εμπορικά είδη να αυξηθούν και πάλι.
Το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Διατροφής ιχθύων του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ) του ΕΛΚΕΘΕ συντονίζει το πρόγραμμα LagoMeal σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων (ΙΘΑΒΙΠΕΥ) του ΕΛΚΕΘΕ, το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» και την εταιρεία ΝΑΥΣ Μ.Ε.Π.Ε. Η χρήση του λαγοκέφαλου για παραγωγή ιχθυαλεύρου μετά από απενεργοποίηση της τετροδοτοξίνης είναι μια καινοτόμος ιδέα και ήδη πραγματοποιούνται σχετικά πειράματα από ερευνητές του ΕΛΚΕΘΕ. Στους ιστούς του λαγοκέφαλου η συγκέντρωση της ΤΤΧ αυξάνεται σταδιακά πριν την αναπαραγωγική περίοδο -κυρίως τους θερινούς μήνες- και μειώνεται απότομα με το τέλος της, ενώ εξαρτάται και από το αναπτυξιακό στάδιο των ιχθύων.
Στην Ελλάδα σήμερα λειτουργούν πέντε μονάδες παραγωγής ιχθυοτροφών με ετήσια παραγωγή περίπου 250.000 τόνων και αξία 300.000.000 ευρώ. Για τη παραγωγή αυτών των ποσοτήτων ιχθυοτροφών χρησιμοποιούνται κατά μέσο όρο 50.000 τόνοι εισαγόμενου ιχθυάλευρου με κόστος περίπου 70.000.000 ευρώ ετησίως. Η δυνατότητα παραγωγής ιχθυαλεύρου σε τοπικό επίπεδο, με σταθερή σύσταση, υψηλή διατροφική αξία και ανταγωνιστική τιμή θα έχει σημαντικά οφέλη στον κλάδο.
Τα αποτελέσματα του έργου LagoMeal θα δώσουν το κίνητρο στους αλιείς να αλιεύουν και να εκφορτώνουν τα ανεπιθύμητα αυτά απορριπτόμενα είδη με αποτέλεσμα την αύξηση των εισοδημάτων τους. Εμμέσως, λόγω της μείωσης του πληθυσμού από την εξαλίευση, αναμένεται να περιοριστεί και η καταστροφή των αλιευτικών εργαλείων που προκαλεί ο λαγοκέφαλος, και θα μειωθεί η πίεση λόγω θήρευσης από τον λαγοκέφαλο σε είδη τα οποία αποτελούν είδη-στόχο των αλιέων. Έτσι, συνολικά αναμένεται περαιτέρω αύξηση του εισοδήματος τους.
Συνεπώς, τα αποτελέσματα του έργου θα έχουν πολύ σημαντικά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη στον κλάδο της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας και της αλιείας. Το πρόγραμμα LagoMeal θα έχει διάρκεια τρία χρόνια και αποτελείται από μια ερευνητική ομάδα που προέρχεται από διαφορετικές επιστημονικές κατευθύνσεις, συνδυάζοντας τομείς, όπως η αλιεία, χημεία, βιολογία και η τεχνολογία τροφίμων.
Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από: το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων – Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας και Θάλασσας – Έργα Καινοτομίας στην Υδατοκαλλιέργεια (ΕΠΑΛΘ 2014-2020) με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 390.000 €.
Ο συντονιστής του προγράμματος είναι ο Δρ. Ιωάννης Νέγκας από το ΙΘΑΒΒΥΚ-ΕΛΚΕΘΕ. Στο πρόγραμμα συμμετέχει επίσης η Δρ. Παρασκευή Καραχλέ του ΙΘΑΒΙΠΕΥ-ΕΛΚΕΘΕ. Από πλευράς ΕΚΕΦΕ-Δημόκριτος συμμετέχει το Ινστιτούτο Νανοεπιστήμης και Νανοτεχνολογίας (ΙΝΝ), με υπεύθυνο τον Δρ. Γιώργο Κόκκορη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου